صفحه نخست » ورزش » رشد فوتسال در دشت برچی؛ ورزش، نیاز مبرم جامعه‌ی امروز
رشد فوتسال در دشت برچی؛ ورزش، نیاز مبرم جامعه‌ی امروز
محمد مظفری
ورزش و تحرک، نیاز همه‌ی انسان‌هاست. این نیاز از بدو خلقت انسان تاکنون جزء نیازهای ضروری وی بوده و فقط شدت و نحوه‌ی برآورده‌شدن آن تغییر کرده است. دلیل این تغییر در طول تاریخ زندگی بشر، تغییر شیوه‌ی زندگی او بوده است. انسان‌های اولیه تحرک و فعالیت بدنی زیادی داشتند و این خود نیاز به تحرک را به گونه‌ی غیر مستقیم برآورده می‌کرد.
اما بعد از با ماشینی شدن زندگی و پیشرفت‌های علمی که در زندگی بشر به وجود آمد، به تدریج از تحرک بدنی او کاسته شد و هرچه جوامع صنعتی‌تر شدند، تحرک در آن جوامع نیز کمتر گردید. گرچه این صنعتی شدن، سهولت‌هایی را برای بشر فراهم آورد و زندگی را ساده‌تر کرد، اما مشکلاتی را نیز به بار آورد. بیماری‌های متعدد جسمی و روانی، پیامد و زاده‌ی این صنعتی‌شدن بود.
این مشکلات عموماً در شهرها اتفاق می‌افتد، چرا که کارهای فیزیکی در شهرها کمتر از روستاهاست. شهرهای افغانستان از این امر مستثنی نیستند. کابل به عنوان پایتخت افغانستان، پرجمعیت‌ترین شهر کشور است. تجمع ادارات دولتی، مراکز تجاری، دفاتر و شرکت‌های خصوصی داخلی و خارجی و ... به دلایل متعدد اقتصادی، امنیتی،اعتباری و ... باعث شده است تعداد کسانی که شغل‌هایی با تحرک کم داشته‌باشند، بیش از هرجای دیگر باشد. بنابراین، کابل‌نشینان بیش از هرجای دیگر افغانستان نیازمند تحرک‌اند که بهترین راه و مناسب‌ترین روش برای نجات از مشکلات کم‌تحرکی، ورزش است.
ورزش، تنها راه نجات از کم‌تحرکی و مقابله با مشکلات جسمی و روحی ناشی آن است و نیاز مبرم و ضروری انسان‌های امروزی، نه‌تنها در شهرها و با تحرک کم، که حتا در روستاها و با تحرک جسمی زیاد می‌باشد؛ چرا که در کارهای فیزیکی مثل کار در مزرعه، تنها بخشی از جسم درگیر می‌شود، نه تمام آن.
باید پرسید، کابلیان به چه میزان به این نیاز جسمی خود توجه دارند و تا چه اندازه امکانات برای رفع نیازهای ورزشی آن‌ها وجود دارد.
در این نوشته فقط بخشی از شهر کابل یعنی منطقه برچی را از نظر امکانات ورزشی در رشته‌ی فوتسال مورد بررسی قرارداده و در آن به علل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساخت سالن‌های ورزشی فوتسال می‌پردازیم و انشاء‌الله، تلاش می‌کنیم تا در فرصت‌های بعدی به سایر ورزش‌های فعال، امکانات، کاستی‌ها و مشکلات‌شان بپردازیم.
تغییرات در امکانات ورزشی برای فوتسال در شش سال اخیر
به دلیل نبود یک برنامه‌ی منسجم و کامل از سوی دولت که به همه‌ی نیازهای شهروندان توجه شود و آن‌ها را برآورده سازد و نیز نبود زمینه‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی، صنعتی و کشاورزی که نیازهای اساسی جامعه در آن‌ها برآورده شود، باعث می‌شود سرمایه‌گذارانی که قصد فعالیت در داخل کشور دارند، به گونه‌ی نامتوازن دست به سرمایه‌گذاری بزنند و گاه در یک زمینه‌ی خاص، بیش از نیاز جامعه و در حد افراط سرمایه‌گذاری می‌کنند که این امر هم باعث سودآوری کم برای سرمایه‌گذاران و هم باعث راکد ماندن سرمایه‌ها در آن بخش می‌شود و باعث می‌گردد تا امکانات و توانایی‌های محدود جامعه در برآورده‌ساختن نیازهای اساسی آن به هدر رود.
چند سال قبل، زمانی که از مسیر تایمنی برای رفتن به سرکار استفاده می‌کردم، هرروز شاهد تغییر و تحول در آن مسیر بودم. ساختمان‌های بلند ساخته می‌شد و چهره‌ی شهر را عوض می‌کرد. ساختمان‌های بلند با سرعت سر برمی‌آوردند و هرروز به تعداد آن‌های اضافه می‌شد و بعد از تکمیل شدن، لوحه‌ی «صالون عروسی ...» بر بالای آن نصب می‌گردید. بگذریم از این‌که، همه «سالن» را صالون می‌نوشتند، اما برای من جای تعجب بود که چرا این تعداد سالن عروسی ساخته می‌شود، آیا واقعا این بخش از شهر کابل یا کل شهر به این تعداد سالن عروسی نیاز دارد، آیا این سالنها می‌توانند درآمدزا باشند، آیا تعداد سالنها متناسب با نیازهاست یا خیر. در حالی که در همان زمان، انبوهی از جوانان مشتاق به ورزش بودند که نمی‌توانستند جای مناسبی برای ورزش پیدا کنند و جز چند مکان محدود برای ورزش، مثل چمن حضوری که آن هم آن‌طور که باید، برای ورزش مناسب نبود، جای دیگری وجود نداشد. برای خودم پیدا کردن یک مکان ورزشی که بتوانم در آن ورزش کنم کاری بس مشکل و حتا غیر ممکن بود.
اما حالا بعد از نزدیک به شش سال، می‌توانم مکانی برای بازی فوتسال پیدا کنم. آن هم در برچی. جایی که در شش‌سال قبل، نه تنها سالن ورزشی نداشت، بلکه تنها یک سالن عروسی در آن وجود داشت.
بیش از دوسال قبل دو مکان سرباز برای بازی فوتسال در برچی آغاز به فعالیت کرد. این دو مکان به تقلید از سالن احداث شده در شهرک امیدسبز بود که متقاضیان زیادی داشت. این دو مکان در ابعادی حدودا 12 در 20 متر و دارای کمترین امکانات بودند. یکی از این زمین‌ها سمنتی بود و فقط اطراف آن دیوار کشیده شده بود و دیگری با همین خصوصیت و فقط روی سمنت، موکت چسبانده بودند. با وجود کوچک بودن این زمین‌ها و غیر استاندارد بودن آن‌ها، گرفتن یک وقت بازی، مخصوصا در روزهای رخصتی و شب‌ها با وجود نور ضعیف که زمین را روشن می‌کرد، کاری بس مشکل بود. من خودم دوبار در روزهای جمعه اقدام به گرفتن یک تایم در یکی از این دو زمین کردم، اما موفق نشدم. هزینه‌ی استفاده از این مکان‌ها به ازای هرساعت، 500 افغانی بود.
اما در حال حاضر شش سالن فعال و حداقل، تا آنجایی که معلومات کسب کردم، در دشت برچی چهار سالن دیگر در حال ساخت وجود دارد. سالن‌هایی که همه در حد نزدیک به استاندارد هستند.
چهار سال قبل، زمانی‌که به یکی از دوستان پیشنهاد ساخت یک سالن فوتسال دادم، با خنده گفت: «هزینه‌ی بالایی دارد و درآمد ندارد.» اما اکنون، چه اتفاقی افتاده است که تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران، علاقمندان به ساخت سالن‌های ورزشی شده‌اند. چه چیز باعث این کار شده است، چه کسانی به این سالن‌های می‌آیند، آیا این سالنها درآمدزایی قابل قبول برای سرمایه‌گذاران آن را داشته است، چه برنامه‌های برای استفاده بهتر از این سالنها دارند و ...
همانطور که در بالا گفته شد، در حال حاضر در برچی شش سالن فعال وجود دارد. یک سالن در قلعه‌نو(بهار سراب)، یک سالن در پل خشک(سیدجمالالدین)، یک سالن در نزدیک مکتب عبدالرحیم شهید(امام محمدباقر)، یک سالن در ریگ‌ریشن(سیابنگی)، یک سالن در کمپنی و یک سالن در نزدیکی گولایی مهتاب‌قلعه(کهکشان آسیا).
چهار سالن دیگر که در حال ساخت است عبارتند از: یک سالن در کنار سالن امام محمدباقر(ع)، دو سالن در آخر سرک بیست‌متره و یک سالن دیگر در نزدیکی ایستگاه نانوایی واقع در کنار جاده‌ی شهید مزاری.
در اینجا با مسؤولان سه سالن «کهکشان آسیا»، «سید جمال‌الدین» و «بهار سراب» گفتگویی انجام داده‌ایم که از نظر شما می‌گذرد:
1- معرفی
الف: سالن ورزشی بهار سراب
این سالن در قلعه‌نو دشت برچی و در کنار جاده‌ی شهید مزاری ساخته شده است. مساحت کلی این سالن حدود 1320 متر مربع است و از نظر اندازه‌‌ی زمین بازی، استاندارد لازم را دارد.*
این سالن دارای دوبخش فوتسال و والیبال می‌باشد که به طور مجزا و همزمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. کف این سالن از پلاستیک‌های مخصوص کف‌پوش سالن، پوشیده شده است. گرچه کف‌پوش این سالن با استانداردهای جهانی تفاوت زیاد دارد، اما برای بازی در این حد، مناسب است. ساخت این سالن به گفته‌ی آقای الیاسی، صاحب این سالن ورزشی، 150 هزار دالر آمریکایی هزینه داشته است. هزینه‌ای که به گفته‌ی وی بسیار کمتر از ساخت یک سالن عروسی یا مارکت است. این سالن کمتر از یک سال است که فعالیت خود را آغاز کرده است. زمان‌های فعالیت این سالن، همه‌روزه از پنج صبح تا زمانی که متقاضی برای سالن وجود داشته باشد، می‌باشد که معمولاً ساعت یازده و دوازده شب است. هزینه‌ی استفاده از یک تایم یکونیم ساعته، 1500 افغانی می‌باشد.
ب: سالن سید جمال‌الدین
سالن سید جمال‌الدین، در زمینی به مساحت 700 متر مربع بنا شده است و شاید کوچکترین سالن در بین سالن‌های فعال و در حال ساخت در برچی باشد، اما موقعیت خوب آن که در پل خشک و در مکانی پرازدحام و نزدیک به سرک قرار دارد، باعث شده است که متقاضیان زیادی داشته باشد.
به گفته‌ی فرزام، مسؤول سالن سید جمال‌الدین، ساخت این سالن نزدیک به 4.5 (چهار و نیم) میلیون افغانی هزینه در برداشته است و درآمد آن در حال حاضر قابل قبول است. این سالن از نظر کف‌پوش با سایر سالن‌های ساخته شده در غرب کابل، متفاوت است و از نوعی کف‌پوش اسفنجی با رنگ‌های مختلف استفاده کرده است که آن را از سایر سالنها متمایز می‌کند. این سالن برای سه ورزش فوتسال، والیبال و بسکتبال طراحی شده است. گرچه تاکنون فقط از آن برای بازی فوتسال استفاده کرده‌اند، اما به گفته‌ی فرزام به زودی بسکتبال و والیبال را نیز راه‌اندازی خواهند کرد. این سالن کمتر از یک‌سال است که فعالیت خود را آغاز کرده است. زمان‌های فعالیت سالن سید جمال‌الدین نیز مانند سالن بهار سراب است. هزینه‌ی استفاده از تایم‌ها یکونیم ساعته در این سالن از 700 تا 1200 است.
ج: سالن کهکشان آسیا:
سالن کهکشان آسیا در کنار جاده‌ی شهید مزاری و نرسیده به گولایی مهتاب‌قلعه ساخته شده است. این سالن از نظر مساحت حدود هزار متر مربع است و به حالت نیمه‌زیرزمین ساخته شده است و دارای کف‌پوش پلاستیکی بوده و داری جای مخصوص تماشاچیان، همانند دو سالن دیگر است و فقط برای فوتسال طراحی شده است. هزینه ساخت آن به گفته‌ی فیصل، مسؤول سالن کهکشان آسیا، حدود 80 هزار دالر آمریکایی بوده است.
2- انگیزه
ساخت یک سالن ورزشی با امکانات متوسط، حدود 100 هزار دالر آمریکایی هزینه دربر دارد. این هزینه بدون در نظر گرفتن قیمت زمین می‌باشد. بنابراین با توجه به قیمت زمین و موقعیت سالن، هزینه‌ی ساخت آن بسیار متفاوت خواهد بود و هزینه‌ی زیادی نیاز دارد. اگر فقط هزینه‌ی ساخت سالن را در نظر بگیریم، (حدود 100 هزار دالر) متوجه می‌شویم که کمتر کسی بدون درنظر گرفتن راهی برای بازگشت سرمایه و سودآوری آن کار، دست به چنین کاری می‌زند.
بنابراین، در سرمایه‌گذاری خصوصی، درآمدزایی و سودآوری، نقش اساسی دارد. البته در هرجامعه‌ای افراد خیر و مؤسسات خیریه‌ای نیز یافت می‌شود که بدون در نظرگرفتن سود اقتصادی و فقط برای ارائه‌ی خدمات و سهولت‌های لازم برای مردم، هزینه می‌کنند و گاه نیز این دو انگیزه و دلایل متعدد دیگر در کنار هم باعث سرمایه‌گذاری از سوی بخش خصوصی می‌شود.
آقای نورمحمد نوری، مسؤول سالن ورزشی بهار سراب، در مورد این‌که چه چیز باعث شد تا این سالن ساخته شود، می‌گوید: «قبلاً ما در این مکان که زمین خالی و موتر فروشی بود، فوتبال بازی می‌کردیم. اما اصلاً جای مناسب نبود. گرد و خاک، برف و باران مانع از آن می‌شد که فوتبال بازی کنیم. در آن زمان در منطقه‌ی غرب، فقط یک سالن و آن هم در شهرک امید سبز بود. برای بازی کردن در آن سالن اولاً که مشکلات حمل و نقل بود و رفت‌وآمد بسیار سخت بود و دوم این‌که به‌دست آوردن یک تایم برای بازی بسیار مشکل بود؛ چون متقاضی برای بازی در آن سالن زیاد بود.
ما تصمیم گرفتیم به آقای الیاسی که صاحب این زمین است، پیشنهاد دهیم تا در اینجا یک سالن ورزشی بسازد. ایشان هم قبول کردند و این سالن را ساختند.
آقای الیاسی، صاحب سالن بهار سراب می‌گوید: «انگیزه‌ی من برای ساخت این سالن، علاوه بر این‌که مکانی مناسب برای تفریح سالم و ورزش برای جوانان ایجاد باشد، باور داشتم که سالن‌فوتسال از درآمدزایی خوبی برخوردار است.»
فرزام، مسؤول سالن ورزشی سید جمال‌الدین نیز می‌گوید، دلیل اصلی برای ساخت سالن، ایجاد مکانی برای تفریح سالم برای جوانان بود. همچنین ما با محاسبه‌ای که کرده بودیم، متوجه شدیم که این کار می‌تواند سودآور باشد، بنابراین تصمیم گرفتیم که این سالن را بسیازیم.
آقای فیصل، مسؤول سالن ورزشی کهکشان آسیا نیز ایجاد مکان ورزشی مناسب برای جوانان و پیش‌بینی درآمد خوب برای سالن را دلیل اصلی ساخت سالن ورزشی می‌داند.
نکته‌ی جالبی که در مصاحبه با مسؤولان این سالنها متوجه شدم این بود که یا صاحبان این سالنها یا نزدیکان‌شان فوتبال بازی می‌کردند. این امر نقش مهمی در ساختن این سالن‌های ورزشی داشته است.
3- درآمد
درآمدهای سالن‌های ورزشی به طور متوسط ده‌هزار افغانی در روز می‌باشد. البته این میزان با توجه به روزهای مختلف هفته متفاوت است.
در حال حاضر به دلایل مختلف از جمله گرانی استفاده از سالنها، عدم درک ضرورت ورزش در میان افراد جامعه، آگاهی‌دهی ضعیف مسؤولان سالنها از این امکانات و ... تعداد کمی با توجه به جمعیت بالای این بخش از شهر، از این امکانات استفاده می‌کنند.
درآمد این‌سالن می‌تواند خیلی بیشتر از این شود و با حفظ هزینه‌ی فعلی برای استفاده از این سالنها، این درآمد می‌تواند تا 18 هزار افغانی در روز افزایش یابد.
اگر هزینه‌ی استفاده از این سالنها تا 30 درصد از آنچه که اکنون است، کاهش یابد، مسؤولان این‌سالن‌ها می‌توانند درآمد خود را روزانه به 15 هزار افغانی در روز افزایش دهند که این یعنی افزایش 50 درصدی درآمد فعلی.
آقای نوری، مسؤول سالن بهار سراب می‌گوید: درآمد این سالن خوب است و از درآمد آن راضی هستیم.
گرچه وی، در مورد درآمد سالن ورزشی و سالن عروسی، تفاوت زیادی قایل است و می‌گوید درآمد سالن عروسی خیلی بیش از درآمد سالن فوتسال است. «آن‌ها (صاحبان سالن‌های عروسی) در یک شب پنجاه هزار درآمد دارند، در حالی که ما به طور متوسط پنج‌هزار افغانی.» البته آقای الیاسی از درآمد این سالن راضی است. آقای الیاسی می‌گوید: «دیدن شادی و نشاط جوانان و فعالیت سالم آن‌ها واقعا لذت بخش است. این‌که می‌بینم جوانان با شور و نشاط به اینجا می‌آیند و تفریحی سالم انجام می‌دهند، واقعا خوشحال می‌شوم، چیزی که نمی‌توان با پول بدست آورد.»
فیصل، مسؤول سالن کهکشان آسیا می‌گوید: «درآمد این سالن در حال حاضر، با وجود این‌که کمتر از چند ماه از فعالیت‌اش نمی‌گذرد، بیش از انتظار من بوده است و از این بابت واقعا راضی‌ام.»
فرزام، مسؤول سالن سیدجمالالدین می‌گوید: «از درآمد سالن کاملا راضی هستیم و توقعات و انتظارات ما را کاملاً برآورده کرده است.»
با وجود این‌که صاحبان این سالنها از درآمدزایی سالنها راضی‌اند، باید گفت، همانطور که در بالا آمد، این درآمد می‌تواند خیلی بیشتر از این باشد. آن‌ها باید تدابیری بیندیشند که تعداد بیشتری از افراد جامعه تشویق به استفاده از این مکان‌های ورزشی شوند. این کار به طور نمونه می‌تواند با کاهش هزینه، افزایش امکانات، آگاهی‌دهی لازم برای مردم، برگزاری مسابقات، برگزاری دوره‌های آموزشی و ... انجام شود.
4- چه‌کسانی به سالن ورزشی می‌آیند؟
اکثر کسانی که به سالن‌های ورزشی می‌آیند، بین سنین 14 تا 45 سال می‌باشند. اینان از قشرهای مختلف جامعه تشکیل شده‌اند. کارمندان دولت، کارمندان مؤسسات خصوصی، دانش‌جویان و دانش‌آموزان، دکان‌داران و ....
این افراد تیم‌هایی به شکل غیر حرفه‌ای که متشکل از همصنفی‌ها، دوستان، همکاران و هم‌محله‌‌ای هستند، تشکیل داده‌اند و فقط به بازی فوتسال می‌پردازند. این تیم‌ها با توجه به درآمد و وقت‌شان، در هفته یک تا سه بار از این سالنها استفاده می‌کنند. تعدادی از این تیم‌های موقتی‌اند و برای مدت کوتاهی از این سالنها استفاده می‌کنند.
بنابراین، استفاده از این مکان‌ها برای یک فرد به تنهایی مشکل است و باید در قالب یک تیم باشد تا بتواند از آن استفاده کند.
آقای نوری در جواب این سؤال که چه کسانی برای ورزش به این سالن مراجعه می‌کنند، می‌گوید: «اکثر کسانی که به اینجا می‌آیند، نوجوانان و جوانان‌اند. البته ما دوتیم هم داریم که همه‌کراچی‌وان هستند. همچنین در یکی از تیم‌هایی که به اینجا برای فوتسال می‌آید، چند فرد دارای معلولیت جسمی نیز شامل است.»
وی اضافه کرد: «در اینجا دو تیم نونهال و نوجوان که به طور متوسط هرتیم شامل 15 نفر است، به طور رایگان تمرین می‌کنند. علاوه‌برآن، استاد جعفری، به عنوان مربی، این دو تیم را تمرین می‌دهد که هریک از تیم‌ها در هفته سه تایم را در اختیار دارند. همچنین سه تیم از دانشگاه کاتب نیز در اینجا مشغول تمرین است.»
در سالن‌های سید جمال‌الدین و کهکشان آسیا نیز اکثراً جوانان برای فوتسال مراجعه می‌کنند.
در مصاحبه‌ای که با مسؤولان سالنها داشتم، متوجه شدم که اکثر قریب به اتفاق تیم‌هایی که از این سالنها استفاده می‌کنند، موقتی‌اند و تعداد اندکی از تیم‌ها برای مدت طولانی دوام پیدا می‌کند یا به طور نامنظم و موقتی از سالنها استفاده می‌کند.
همانطور که در بالا گفته شد، این تیم‌ها متشکل از همصنفی‌ها، هم‌محله‌ای‌ها، همکاران، دوستان و ... تشکیل شده است و تمام هزینه‌ی تیم‌ها نیز به دوش خود آن‌ها می‌باشد.
این تیم‌ها به دلایل متعدد، نمی‌تواند مدت طولانی دوام بیاورد و با فروپاشی تیم، بازیکنان دیگر قادر به استفاده از سالن نخواهند بود.
از سوی دیگر تعدادی زیادی از جوانان هستند که می‌خواهند از این سالنها استفاده کنند، اما به دلیل نداشتن یک تیم مشخص، نمی‌توانند از سالنها استفاده کنند.
بنابراین، مسؤولان سالنها می‌توانند کاری کنند، که کسانی که به دلایل متعدد، نمی‌توانند در قالب یک تیم از سالن استفاده کنند، آن‌ها را در یک تیم جمع‌آوری نموده و بدین صورت هم به درآمدزایی سالن افزوده می‌شود و هم علاقمندان به ورزش می‌توانند از این امکانات استفاده کنند.
5- برنامه‌های آینده برای استفاده‌ی بهتر از سالن‌های ورزشی
امکانات موجود در جامعه به هیچ‌وجه متناسب با نیازها نیست. اما از همین امکانات نیز می‌توان به بهترین نحو استفاده کرد، به شرطی که با یک برنامه‌ی دقیق و خوب باشد.
می‌توان کاری کرد که علاوه بر این‌که تمام وقت و با حداکثر ظرفیت از این سالنها استفاده شود، اقشار مختلف با توانایی‌های مالی مختلف از آن استفاد کند و از سوی دیگر درآمد صاحبان این سالنها نیز به حد اکثر برسد.
وقتی در مورد برنامه‌ی مسؤولان برای استفاده‌ی بهتر از سالنها پرسیده شد، همه به نحوی برای این استفاده‌ی بهتر از امکانات موجود، برنامه داشتند. چرا که به غیر از روزها رخصتی، در روزهای میان هفته، مخصوصاً بعد از ساعت هشت صبح تا چهار بعد از ظهر، اکثر تایم‌ها خالی است و سالنها در این زمان متقاضی کمی دارند.
آقای نوری، مسؤول سالن بهار سراب می‌گوید: «ما چندین پیشنهاد از طرف مکاتب خصوصی داریم که در طول روز آن‌ها از این سالن استفاده کنند. ما قصد داریم تا آن‌جا که امکان دارد، با مکاتب همکاری کنیم و در قبال هزینه‌ی بسیار کم سالن را در طول روز در اختیار آن‌ها قرار دهیم، تا به این صورت از این سالن بهترین استفاده صورت گیرد و مکاتبی که جای مناسب برای فعالیت‌های ورزشی ندارند، بتوانند کمبودهای خویش در بخش فضای ورزشی جبران کنند.»
مسؤول سالن سیدجمالالدین از راه‌اندازی دوره‌های آموزشی با مربیان مجرب سخن می‌گوید: «ما قصد داریم که در طول روز، برنامه‌های آموزشی فوتبال را با مربیان مجرب راه‌اندازی کنیم تا کسانی که علاقمند به یادگیری اصولی فوتبال هستند، بتوانند از این فرصت استفاده کنند.»
مسؤول سالن کهکشان نیز از گفتگو با مؤسسات برای استفاده از تایم‌های خالی خبر داد.
6- نقش کمیته‌ی ملی المپیک
به نظر می‌رسد که کمیته‌ی ملی المپیک نقش چندانی در ساخت و کنترل این سالنها ندارد. مسؤول سالن سید جمال‌الدین می‌گوید، کمیته‌ی ملی المپیک کاری به کار ما ندارد.
آقای نوری، مسؤول سالن بهار سراب گفته‌ی مسؤول سالن سیدجمالالدین را تأیید می‌کند. وی همچنین اضافه کرد، ما فقط برای این‌که به فعالیت خود جنبه‌ی رسمی و قانونی دهیم، جواز فعالیت خود را از کمیته‌ی ملی المپیک دریافت کرده‌ایم.
ورزشکاران چه می‌گویند
علی‌محمد، ورزشکار نوجوانی است که در سالن ورزشی سیدجمالالدین، فوتسال بازی می‌کند. او از ایجاد سالن ورزشی بسیار خرسند است و می‌گوید: «تا قبل از این‌که این سالن ساخته شود، ما جای مناسبی برای ورزش نداشتیم. کوچه‌ها همه پر از کثافات است و زمین مناسبی هم نیست که بتوانیم در آن ورزش کنیم. تعداد زیادی از همسالان من به غیر از سیگرت کشیدن و موسیقی گوش‌دادن، سرگرمی دیگری ندراند.»
او از آرزوهایش می‌گوید که می‌خواهد وارد تیم ملی شود: «من دوست دارم فوتبالم خوب شود و بتوانم در تیم ملی بازی کنم.» او همچنین خواهان ساخته شدن تعداد بیشتری از این سالن‌هاست تا شاید هزینه‌ی استفاده از آن کمتر شود.
از نوجوان دیگری که در حال تماشای بازی است و در جایگاه مخصوص تماشاگران، در سالن نشسته است می‌پرسم: «توهم در اینجا تایم داری؟» می‌گوید: «نه، تیم ندارم. زیاد دوست دارم که بازی کنم، ولی پولش خیلی زیاد است.»
علی، جوانی است که کارمند دولت است. او یک تیم دارد و هفته‌ای یک بار در سالن بهار سراب با تعدادی از همکاران و دوستان خود فوتبال بازی می‌کند. نظر او را در مورد سالن پرسیدم، در جواب گفت: «واقعا جای مناسبی است. قبل از این، هیچ‌جایی برای ورزش کردن نبود. یک سالن در شهرک امید سبز بود که خیلی دور بود و زمین چمن مصنوعی هم غیر قابل دسترس. ولی حالا به راحتی می‌توانیم با تعدادی از همکاران و دوستان در یک تایم مناسب ورزش کنم و هم به سرکارمان برسیم. روزی که به سالن می‌آییم، بسیار راحت و سبک هستم.»
هرسه سالنی که برای مصاحبه انتخاب کرده بودم، دارای جایگاه مخصوص تماشاگران بود. جالب این‌که هرسه سالن دارای تماشاگران زیادی بود که بازی تیم‌ها را تماشا می‌کردند و این خود نشان می‌دهد که چه‌قدر علاقمند به ورزش در این منطقه زیاد است.
جمع‌بندی
تراکم جمعیت بالا در دشت برچی که رقم بالای آن را نوجوان و جوان تشکیل می‌دهند و از سوی دیگر کمبود فاحش فضای ورزشی و نبود فضای سبز برای تفریح و سرگرمی جوانان، باعث احساس نیاز شدید به این مکان‌ها را به وجود آورده است. هیچ اطلاعی از سرانه‌ی** فضای ورزشی در کشور وجود ندارد. در حال حاضر در دشت برچی یک استدیوم فوتبال، شش سالن فوتسال و تعدادی باشگاه‌های ورزش‌های رزمی و بدنسازی وجود دارد. تخمینی که از مجموع فضاهای ورزشی این بخش از شهر وجود دارد، حدود 22000 متر مربع است و با توجه به کل جمعیت این بخش از شهر کابل، سرانه‌ی ورزشی 022/0 متر مربع است. یعنی زمینی در ابعاد 15 در 15 سانتی متر. این میزان از سرانه‌ی ورزشی تفاوت فاحشی با سرانه‌ی ورزشی در دنیا دارد.
مساحت سرانه‌ی تأسيسات ورزشي در كشورهاي مختلف از بلوك شرق تا كشورهاي اروپايي و آمريكايي متفاوت است. كشور فرانسه مساحت ۳۵ مترمربع را به ازاي هر واحد مسكوني و انگلستان ۱۰ مترمربع به ازاي هر نفر و آمريكا ۱۵مترمربع به ازاي هرنفر پيشنهاد مي‌كنند. به‌طور ميانگين، عرف بين‌المللي حدود ۲۵ مترمربع فضاي ورزشي و فضاهاي سبز به ازاي هرنفر است كه از اين رقم حدود ۱۸ متر مربع اختصاص به فضاهاي سبز و مابقي به فضاهاي ورزشي تعلق دارد.2
کمیته‌ی ملی المپیک و وزارت شهرسازی، که نقش مهمی در طرح و اجرای فضای ورزشی دارد، در این بخش کار چندانی انجام نداده‌اند و تنها مکان ورزشی در دشت برچی که زمین فوتبال چمن مصنوعی است زیر نظر کمیته‌ی ملی المپیک می‌باشد که این تنها مکان ورزشی، اصلاً جواب‌گوی نیازهای جمعیت بیش از یک‌میلیونی1 دشت برچی نمی‌باشد.
تقاضای بیش از حد از مکان‌های ورزشی، سرمایه‌گذران را تشویق به سرمایه‌گذاری در این بخش کرده است و در مدت کمتر از دوسال کلنگ ده سالن ورزشی زده شده است.
ساخت سالن‌های ورزشی در شرایط کنونی علاوه‌بر آن‌که نیازهای تفریحی و ورزشی جوانان را برآورده می‌کند، برای آن‌ها مصروفیت‌های سالم ایجاد می‌کند و از انحراف اخلاقی و اعتیاد آن‌ها تا حد زیادی جلوگیری می‌کند. علاوه‌بر آن، برای عده‌ای از جوانان چه آن‌هایی که در سالنها به عنوان کارمند مصروف‌اند و چه ورزشکاران، شغل و درآمد ایجاد می‌کند.
از سوی دیگر این سالنها کمک بسیار بزرگ و همکار خوب برای وزارت معارف می‌تواند باشد. این سالنها می‌توانند برای پرورش جسمی و روحی دانش‌آموزان، درصورتی‌که مسؤولان مکاتب به این نیاز توجه کنند، مورد استفاده قرار گیرد. چرا که مکاتب افغانستان، چه مکاتب خصوصی و چه مکاتب دولتی، به صورت کلی در حال حاضر به ورزش و تفریح دانش‌آموزان بسیار کم توجه‌اند و مکان‌های مناسب برای ورزش ندارد. مخصوصاً مکاتب خصوصی می‌توانند از این فرصت استفاده‌ی خوبی برای جبران کمبودهای فضای ورزشی خود نمایند.
با وجود این‌که ایجاد چنین مکان‌هایی از سوی سرمایه‌گذارن خصوصی، اقدامی بسیار نیک و پسندیده است، اما کمیته‌ی ملی المپیک نیز نباید از مسؤولیت و وظیفه‌ای که در قبال جامعه دارد، چشم‌پوشی کند. این کمیته باید تلاش کند تا مکان‌های ورزشی عمومی، رایگان و قابل دسترس برای همه را ایجاد کند تا همه بتوانند به ورزش روی آورند. مکان‌های ورزشی خصوصی موجود، نه کفاف نیازهای موجود را می‌کند و نه برای تعداد زیادی از افراد جامعه قابل دسترس می‌باشد. هزینه‌ی استفاده از این سالنها برای یک تایم (هرتایم، یکونیم ساعت است) به طور متوسط 1500 افغانی است و برای خیلی از نوجونان و جوانان که نیاز به ورزش مداوم دارند، این هزینه غیر قابل پرداخت است.
کمیته‌ی ملی المپیک علاوه بر آن‌که خود تلاش کند تا مکان‌های ورزشی ایجاد کند، باید سهولت‌هایی را در اختیار سرمایه‌گذاران خصوصی در این بخش قرار دهد، تا همزمان با کمیته‌ی ملی المپیک، بخش خصوصی نیز در این قسمت، بیش از پیش تشویق به سرمایه‌گذاری شود و به این صورت، بخش خصوصی و کمیته‌ی ملی المپیک، بازوان سازنده‌ی جامعه‌ی ورزش کشور شود و ما علاوه بر داشتن جامعه‌ای سالم و عاری از اعتیاد؛ افتخارات بیش از پیش در سطح ملی و بین‌المللی در زمینه‌ی ورزش کسب کنیم.
همچنین از سرمایه‌گذاران نیز می‌خواهیم تا در قبال جامعه و جوانان و نوجوانان احساس مسؤولیت کرده و در بخش ورزش، نه تنها در ساخت مکان‌های ورزشی مناسب برای ورزشکاران که در حمایت مادی و معنوی از ورزشکاران مثل تشکیل تیم‌های ورزشی و حمایت مالی آن‌ها و تشویق و ورزشکاران، تلاش کنند تا بدین طریق جامعه‌ی سالم و با نشاط داشته باشیم.
منابع
1- http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DA%86%DB%8C
2- http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1006128
پی‌نوشت
*- زمین‌های استاندارد برای فوتسال به شرح زیر است:
طول زمین حداکثر 42 و حداقل 25 و عرض زمین حداکثر 25 و حداقل 15 متر است.
البته در مسابقات جهانی، طول زمین حداکثر 42 و حداقل 38 و عرض زمین حداکثر 25 و حداقل 18 متر می‌باشد.
** سرانه‌ی ورزشی عبارت است از کل مساحت مکان ورزشی به کل جمعیت و مکان ورزشی عبارت است از: فضای روباز یا سرپوشیده که دارای محدوده مشخصی و برای انجام حداقل یک فعالیت ورزشی اختصاص یافته است. بنابراین مکان ورزشی می تواند یک سالن، یک زمین ورزشی، یک استخر، ورزشگاه، مجموعه ورزشی یا یک قطعه زمینی که مورد استفاده تیم های محل باشد، اطلاق شود.