نمایندگی سوریه در اجلاس سران کشورهای عرب به رهبر مخالفان حکومت بشار اسد واگذار شده است.

روز سه شنبه، ۶ فروردین (۲۶ مارس)، اجلاس سران کشورهای عضو اتحادیه عرب کار خود را در دوحه، پایتخت قطر، آغاز کرد و در نشست افتتاحیه، کرسی سوریه رسما به نمایندگان مخالف حکومت آن کشور واگذار شد.

در آغاز این نشست، شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر قطر و رئیس اجلاس، از احمد معاذ الخطیب، رئیس ائتلاف ملی، و غسان هیتو، رئیس دولت انتقالی سوریه و هیات همراه آنان دعوت کرد تا در محل "کرسی جمهوری عربی سوریه" حضور یابند.

پس از آنکه هیات اعزامی ائتلاف ملی در این محل قرار گرفت، امیر قطر از رهبران حاضر در اجلاس خواست از آنان رسما دعوت کنند نمایندگی مردم سوریه را در اجلاس برعهده بگیرند.

انتظار می رود بحران سوریه محور اصلی مذاکرات رهبران شرکت کننده در اجلاس دوحه را تشکیل دهد.

حدود دو هفته پیش، جلسه وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب هم کرسی سوریه در آن جلسه را به نمایندگان اعزامی مخالفان حکومت سوریه واگذار کرد و گفت که تا زمان برگزاری انتخابات آزاد و تشکیل دولت ملی در سوریه، ائتلاف مخالفان را نماینده مشروع و قانونی مردم آن کشور می داند.

اتحادیه عرب در نوامبر سال ۲۰۱۱ در اعتراض به آنچه که سرکوب خشونت آمیز معترضان در سوریه و عدم همکاری دولت بشار اسد، رئیس جمهوری، با طرح پیشنهادی اتحادیه برای پایان دادن به بحران سیاسی آن کشور می خواند، عضویت سوریه در این اتحادیه را به حال تعلیق درآورد.

طرح پیشنهادی سال ۲۰۱۱ اتحادیه عرب شامل برقراری آتش بس بین ارتش سوریه و مخالفان مسلح زیر نظارت صلح بانان اعزامی اتحادیه، آزادی تظاهرات و انجام اصلاحات به منظور برگزاری انتخابات آزاد در سوریه بود اما به گفته اتحادیه، حکومت سوریه هرگز در پذیرش و اجرای این طرح صداقت نداشت.

کشورهای عضو اتحادیه عرب دارای موضع واحدی در قبال بحران سوریه نیستند و در حالیکه عربستان سعودی و قطر به شدت از مخالفان حمایت می کنند، برخی کشورها مانند عراق، الجزیره و لبنان از موضعگیری علیه حکومت بشار اسد خودداری ورزیده اند.

از میان کشورهای منطقه هم، ایران متحد اصلی بشار اسد محسوب می شود و هدف خصومت مخالفان قرار گرفته در حالیکه ترکیه از حامیان اصلی مخالفان حکومت سوریه است.

در انتظار اقدام غرب

احمد معاذ الخطیب در حالی ریاست هیات نمایندگی سوریه در اجلاس سران اتحادیه عرب را برعهده گرفته است که روز یکشنبه اعلام کرد از سمت ریاست ائتلاف ملی کناره گیری می کند.

رهبر ائتلاف ملی در سخنان خود در اجلاس دوحه، از کشورهای غربی به دلیل آنچه که کوتاهی در حفاظت ار مردم سوریه در برابر عملیات سنگین ارتش آن کشور می خواند به شدت گله کرد.

معاذ الخطیب گفت که در ملاقات با جان کری، وزیر خارجه آمریکا، از ایالات متحده خواسته است تا با استقرار موشک های زمین به هوای پاتریوت در شمال سوریه، از مناطق تحت کنترل مخالفان در برابر حملات هوایی ارتش حمایت کند. وی گفت که مخالفان حکومت سوریه امکانات لازم برای مقابله با تسلیحات پیشرفته ارتش را ندارند.

به گفته رئیس ائتلاف ملی سوریه، آقای کری وعده داده است این پیشنهاد را مورد بررسی قرار دهد. چند ماه پیش، پیمان ناتو طرح استقرار موشک های پاتریوت در مرز ترکیه با سوریه به منظور حفاظت از ترکیه در برابر حملات احتمالی سوریه را به اجرا گذاشت و ائتلاف ملی سوریه خواستار گسترش منطقه تحت پوشش این موشک ها بوده است.

احمد معاذ الخطیب افزود: "ما هنوز در انتظار دریافت پاسخی از ناتو در مورد حفاظت از جان مردم سوریه هستیم؛ حفاظت از جان مردم و نه شرکت در جنگ با نیروهای دولتی."

در آغاز اجلاس دوحه، امیر قطر نیز از جامعه جهانی خواست تا برای پایان دادن به بحران سوریه اقدام کند.

شیخ حمد آل خلیفه گفت که شورای امنیت سازمان ملل باید "به اختناق و سرکوب مردم سوریه و کشتار و خونریزی" در آن کشور پایان دهد و "مسئولین اینگونه جنایات علیه مردم" را به دست محاکم بین المللی بسپارد.

بحران سیاسی سوریه از دو سال پیش با برگزاری تظاهرات اعتراضی و درخواست اصلاحات سیاسی و مبارزه با فساد آغاز شد و دولت به منظور خاتمه دادن به تظاهرات، به اعزام واحدهای نظامی و استقرار آنها در شهرها مبادرت کرد.

در ماه های بعد، گروهی از نظامیانی که ترک خدمت کرده بودند "ارتش ملی سوریه" را با هدف حمایت از تظاهرکنندگان در برابر حملات ارتش تشکیل دادند که به درگیری مسلحانه با نیروهای دولتی منجر شد.

به گفته سازمان ملل متحد، تا کنون بیش از هفتاد هزار تن در جریان جنگ داخلی سوریه جان خود را از دست داده و صدها هزار نفر دیگر نیز در داخل آن کشور آواره شده یا به کشورهای همسایه پناه برده اند.

شورای امنیت سازمان ملل متحد به دلیل موضعگیری های متفاوت اعضای دایم شورا، تا کنون نتوانسته است به اقدام موثری در پایان دادن به این بحران دست بزند. دولت های غربی عضو شورا از مخالفان بشار اسد حمایت می کنند و روسیه و چین حامی رئیس جمهوری سوریه هستند. (بی بی سی)