سیستم سیاسی و اداری افغانستان به علت تمرکز بیش از حد قدرت کارایی لازم را از دست داده است

شماری از اعضای مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده در چوکات یک هیئت در اجلاس دو روزه یی با رهبران افغانستان که اپوزیسیون مخالف دولت را تشکیل می دهند در شهر برلین آلمان ملاقات کردند. در این اجلاس که تحت نام فرصت ها و آزمون ها به روز شنبه آغاز شد و روز یک شنبه نیز ادامه داشت، احمد ضیأ مسعود رئیس جبهۀ ملی، عبدالرشید دوستم رهبر حزب جنبش اسلامی افغانستان، حاجی محمد محقق رهبر حزب وحدت مردم افغانستان، عبد الله عبد الله رهبر ائتلاف تغییر و امید، عطا محمد نور والی بلخ، یونس قانونی رئیس سابق ولسی جرگه و امرالله صالح رئیس سابق امنیت ملی افغانستان اشتراک وزیده بودند.

هیئت مجلس نمایندگان ایالات متحده امریکا متشکل از دانا روهرباکر رئیس کمیتۀ روابط خارجی و رئیس هیئت، لوریتا سانشیز عضو کمیتۀ خدمات نظامی، لو- گوهمرت معاون کمیتۀ قضائی و ستیف کنگ عضو کمیتۀ زراعت نیز اشتراک وزیده بودند.

در این اجلاس مسایل مهم و حساس کشور به بحث و بررسی گرفته شد و در نهایت نظریات مشترک میان اشتراک کنندگان در قالب اعلامیه مشترکی از سوی هیئت کانگرس امریکا و احمد ضیا مسعود رییس جبهه ملی افغانستان، جنرال عبدالرشید دوستم رهبر و بنیانگزار جنبش ملی اسلامی افغانستان، حاجی محمد محقق رهبر حزب وحدت اسلامی مردم، امرالله صالح رییس پیشین امنیت ملی بیان شده است.

در اعلامیه مشترک از ماموریت ایتلاف بین المللی در افغانستان حمایت شده ولی خطر اینکه پس از بازگشت نیروهای بین المللی دستاوردهای فداکاری و ایثارگری مردم افغانستان و نیروهای ایتلاف بین المللی به هدر برود منتفی دانسته نشده است.

اشتراک کنندگان در اجلاس تاکید داشته اند که سیستم سیاسی و اداری افغانستان به علت تمرکز بیش از حد قدرت کارایی لازم را از دست داده است. سیستم موجود به رییس جمهور اجازه می دهد که والیان، قوماندانان پولیس ولایات، ولسوالان و شهردارها را با صدور فرمان مقرر نماید و مزید بر ان یک ثلث اعضای مشرانو جرگه (سنا) را انتصاب کند. سیستم متمرکز قدرت در افغانستان باعث بروز فساد گسترده، فاصله گرفتن کتله های وسیع مردم از حکومت، کندی در روند انکشاف اقتصادی، سوء استفاده از قدرت، بی ثباتی روز افزون سیاسی شده و حاکمیت قانون را وسیعاٌ تحت الشعاع قرار داده است.

رهبران اپوزیسیون و هیئت کانگرس ایالات متحده پیشنهاد کرده اند که یک دیالوگ ملی درباره بازنگری برخی ازمواد قانون اساسی آغاز گردد که کمبودهای جدی ساختار قدرت فعلی را اصلاح نموده یک سیستم غیر متمرکز وکثرت گرای اداری را که با واقعیت های تنوع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشورمطابقت داشته باشد، به میان بیاورد. مردم افغانستان خواهان یک نظام دموکراسی پارلمانی به جای نظام ریاستی فرد محور می باشد.

اشتراک کنندگان در این اجلاس مذاکره با طالبان فقط و فقط زمانی موثر و قابل قبول دانسته اند که همه جناح های درگیر شامل پروسه مذکور باشند. پروسه جاری مذاکرات با طالبان باین دلیل ناقص است که افغان های مخالف بینش طالبانی در آن حضور ندارند.
رهبران اپوزیسیون و هیئت کانگرس ایالات متحده امریکا طالبان افراط گرا و حامیان القاعده شان به برکت فداکاری های افغانهای شامل نیروهای مقاومت با اشتراک عده محدود از منسوبان قوت های مخصوص ایالات متحده آمریکا و جامعه بین المللی شکست داده شده بود. در پروسه جاری مذاکرات با طالبان فداکاری ها، قربانی ها و نگرانی مشروع آن بخش از افغانها را نادیده می گیرد که با بر انداختن رژیم طالبان به رنج و عذاب مردم افغانستان پایان داده اند.

مسئله مهم دیگری که در اعلامیه مشترک بر آن تاکید شده این است که تحکیم نهاد های مرکزی و محلی اداره از طریق تامین مشارکت وسیع مردم به نحوی که پاسخگوی نگرانی های همه اقشار جامعه باشد، پیش شرط بازگشت سریع قوت های بین المللی از افغانستان میباشد.

همچنین برای تعویض سیستم انتخاباتی رای واحد غیر قابل انتقال (SNTV) به یک شیوه مورد قبول نظام انتخاباتی تناسبی که فرصت های مساوی را هم برای احزاب سیاسی وهم کاندیدان مستقل به میان بیاورد، پشتیبانی شده است.
اشتراک کنندگان از اصل انتخابی بودن والی ها و ولسوال ها و اعطای صلاحیت های بیشتر به شورا های ولایتی حمایت نموده و تاکید نموده اند که والی ها و شورا های ولایتی منتخب مردم باید از صلاحیت هایی چون طرح بودجه ولایتی و پروژه های انکشافی، افزایش سطح عواید در ولایات، نظارت بر فعالیت پولیس و سکتور خدمات صحی و تعلیم و تر بیه برخوردار باشند.