مسوولان رياست معارف زابل مى گويند که هنوزهم بيش از نيمى مکاتب اين ولايت، به علت مشکلات امنيتى مسدود مانده و براى گشايش دوبارۀ آن، خواهان کمک سران قومى ميباشند.

از سوى ديگر شمارى از متعلمين، سران قومى و مسوولان اين ولايت مى گويند که علاوه بر تهديد طالبان مسلح، برخى چالش هاى ديگر در مقابل روند معارف موانع ايجاد مى کند.

مسوولان معارف، هر چند تعداد مکاتب بازشده در جريان چند سال گذشته را بيشتر ميدانند و ادعا دارند که پيشرفت هاى زيادى صورت گرفته؛ اما باوجود آن هم از هر ده مکتب اين ولايت، شش مکتب مسدود است.

رحيم الله لودين رييس معارف زابل، به آژانس خبرى پژواک گفت که حالا از ٢٣٨ مکتب اين ولايت ١٤٦ مکتب مسدود بوده و ٩٢ مکتب ديگر به روى متعلمين باز است.

موصوف افزود که رياست آنها امکانات لازم معلمين و مکاتب چون کتاب، قرطاسيه، چوکى و ساير ملحقات ديگر را در اختيار دارد و تنها امنيت است که در مقابل کار آنها موانع ايجاد کرده است.

لودين همچنان افزود که آنها به دليل مشکلات، نمى توانند از مکاتب مناطق دوردست، به شکل درست نظارت نمايند و در اين بخش، به کمک متنفذين محلى نياز دارند، تا امکانات اختصاص يافته به معارف ضايع نشود.

وى افزود که آنها در جريان سال گذشته، شمارى از مکاتب را دوباره فعال کرده و برخى مواد تدريسى چون چوکى، ميز و کُتب را رسانده؛ اما چندى بعد دوباره از اين منطقه شکايات دريافت کرده اند که از وسايل معارف سوء استفاده ميشود.

رييس معارف تاکيد کرد که اگر متنفذين وعلما با وى همکارى نکنند، مشکلات موجود، به جاى خود باقى خواهد ماند و ده ها هزار شاگرد از تعليم محروم خواهند شد.

لودين گفت که علاوه بر مکاتب مسدود شده، نبود ساختمان براى مکاتب، کمبود معلمين مسلکى، کمبود وسايل پيشرفتۀ تدريسى و عدم همکارى مردم، از مشکلات ديگر است که روند معارف را با کندى مواجه ساخته است.

مجيدخان يکى از سران قومى زابل، به پژواک گفت که علما و سران قومى، مسووليت دارند که مکاتب مسدودشده را به روى متعلمين باز نمايند.

موصوف علماى دينى را متهم کرد که تاکنون به علت ترس، در گشايش دوبارۀ مکاتب کمک نکرده و لازم است که مسووليت خود را در اين راستا ادا نمايند.

مجيدخان افزود که اگر مکاتب به روى اطفال مسدود باشد، پس اين بدين معنى است که يک نسل ديگر ما نيز درگير جنگ بماند؛ زيراکه افراد بى تعليم، بدون گرفتن اسلحه، چارۀ ديگرى ندارند.

مولوى عبدالولى يکى از عالمان دينى ولايت زابل گفت که مسووليت مسدوديت مکاتب، به دوش سران قومى و علما ميباشد.

وى افزود که حالاهمه قانع اند که به مکاتب نياز دارند؛ اما اينکه علما و سران قومى، براى گشايش دوبارۀ آن اقدام نمى کنند، مسووليت خود آنها ميباشد.

موصوف، از رياست معارف خواست که جلسات در مورد معارف را تدوير نمايد و متنفذين واقعى را  به آن دعوت کند.

وى گفت که باشندگان شهر، در اين مورد نه با طالبان ديدار کرده ميتوانند و نه هم کدام مکتب را باز کرده ميتوانند.

علاوه بر مسدوديت مکاتب، برخى چالش هاى ديگر نيز دامنگير روند معارف ولايت زابل ميباشد.

منيراحمد متعلم صنف يازدهم ليسۀ سينک از مربوطات شهر قلات گفت که در مکتب آنها لابراتوار وجود ندارد و تعليمات علمى صفر است.

موصوف افزود که با گذشت ١٣ سال، هنوزهم يک ليسۀ مرکزى، امکاناتى ندارد که دروس لازم خود را به شکل علمى به شاگردان نشان دهد، که اين امرخود نشاندهندۀ عدم توجه دولت مرکزى ميباشد.

عبدالخالق يکى از شاگردان صنف هفتم مکتب چينو در ولسوالى شاجوى نيز گفت که کيفيت درس خيلى پايين است.

وى افزود که کُتب درسى، در اوايل سال تعليمى به وقت نمى رسد و بعداً نيز بنا به عوامل مختلف، موانع درسى ايجاد ميشود.

موصوف گفت که پروسۀ جنجالى انتخابات سالى جارى نيز روند تعليمى آنها را به تاخير انداخت و امور تدريس، از سوى معلمان تدريسى پيش برده نمى شود.

حاجى حسين خان يکى از سران قومى ولسوالى اتغر اين ولايت گفت که هزاران طفل اين ولسوالى، از تعليم محروم اند.

وى افزود که مکتب در ولسوالى آنها وجود ندارد؛ فقط چند طفل انگشت شمار در قلات مرکز ولايت زابل به مکتب ميروند.

به گفتۀ وى، دولت در جريان ١٣ سال گذشته به شمول مکتب، به هيچ خواست آنها پاسخ مثبت نداده؛ پس در همچو يک وضعيت، چطور امنيت تامين شده ميتواند و مردم چطور از دولت حمايت کنند!

موصوف تاکيد کرد که تعليم و تربيه، حق هر افغان است و طوريکه اطفال ساير ولايات کشور به مکتب ميروند، همانگونه آنها نيز ميخواهند که اولاد شان به مکتب دسترسى داشته باشند و آيندۀ شان روشن شود.

مسوولان ولسوالى شينکى ولايت زابل مى گويند که ساحۀ امنيتى وسيع است؛ اما دسترسى کامل به سهولت هاى تعليمى ندارند.

حاجى قاسم خان ولسوال اين ولسوالى، به پژواک گفت که در مرکز اين ولسوالى، يک ليسه به نام شاه علم خان فعاليت دارد؛ اما ساير قريه ها مکتب ندارد.

وى افزود که باشندگان منطقه، با دولت همکاراند و در تعداد زيادى از قريه ها، هيچ مشکل ناامنى وجود ندارد و مردم خواهان مکاتب ميباشند.

ولسوال علاوه کرد که در جريان سال جارى، براى گشايش سه يا چهار مکتب در مناطق نا امن اين ولسوالى، از رياست معارف امکانات خواسته؛ اما آنرا به اساس نبود امکانات به دست نياورده اند.

وى گفت که بدون يگانه ليسۀ فعال، مکاتب مناطق ديگر مشخص شده؛ اما ساختمان ندارند. او از دولت مرکزى خواست که در سال آينده، براى ساختمان آن ها، بودجه در نظر بگيرد.

اما رييس معارف زابل گفت که توان حل مشکلات وسيع را ندارند و لازم است که مقامات دولتى، سران قومى، علما، طالبان مسلح و مردم عام در اين مورد آنها را کمک کنند؛ تا مکاتب مسدود شده را به روى شاگردان باز و براى آن امکانات فراهم سازند.

وى گفت که دولت و مردم، بايد بر مخالفين مسلح فشار آورده و حق اولادهاى خود را از آنها بگيرند و مکاتب محلى خود را باز نمايند؛ زيراکه رياست معارف نمى تواند مکاتب کدام منطقه را از طريق زور فعال نمايد.

به گفتۀ لودين، اگر کمک واقعى سران محلى و علما را با خود داشته باشند، پس پلان دارند که تمام ٢٣٨ مکتب زابل را فعال کنند؛ تا ده ها هزار شاگردى که فعلاً به تعليم دسترسى ندارند، دوباره به مکتب برگردند. (پژواک)