صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۱۳ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

جنگی که سرنوشت صلح را تعیین می کند

جنگی که سرنوشت صلح را تعیین می کند

صلح با طالبان یکی از اهداف اصلی حکومت وحدت ملی بود. رئیس جمهور غنی به محض رسیدن به قدرت، تلاش های عملی را در این راستا روی دست گرفت. پیمان امنیتی با ناتو وامریکا را برای تامین صلح و ثبات در کشور به امضاء رساند و سپس برای قانع ساختن کشورهای منطقه و اسلامی سفرهای پیهم و با برنامه ی را انجام داد. دوبار به عربستان سعودی رفت، یکبار به چین، یکبار به پاکستان، یکبار به ایران و حالاهم به هندوستان.

در این سفرها، تامین صلح و مبارزه باتروریسم یکی از اهداف مهم و اساسی رئیس جمهور بوده است. او حتی در سفری که به پاکستان داشت، شخصاً به دفتر راحل شریف مسئول بلند پایه نظامی این کشور رفت و با او در این رابطه سخن گفت. البته سایرسفرهای جهانی رئیس جمهور نیز بی ارتباط به این مسایل نبوده است. به خصوص سفر که وی و رئیس اجرائیه به امریکا داشتند، موضوعات امنیتی در راس آجندای سفر آن ها قرار داشت.

 در ادامه ی سفرهای که رئیس جمهور به کشورهای عربستان، چین و پاکستان داشت، راحل شریف به کابل آمد و خبر آماده شدن طالبان را در پیوستن به روند صلح با مقام های بلند پایه کشور شریک ساخت. در آن زمان رسانه ها گزارش دادند که پاکستان از طالبان خواسته است که یا به روند گفتگوهای صلح بپیوندند ویا پاکستان را ترک کنند، که در نتیجه طالبان با مشوره با رهبرشان ملا محمدعمر، گزینه صلح با دولت جمهوری اسلامی افغانستان را ترجیح دادند.

آن زمان از قول مقام های پاکستانی گفته شد که در اوایل ماه مارچ  مذاکرات شروع خواهد شد. آن خبرِ پاکستان که در ذات خود نادرترین و متفاوت ترین خبر در طول روابط سه - چهار دهه بین پاکستان وافغانستان بود، در سطح ملی مورد استقبال گسترده رهبران سیاسی و مردم افغانستان قرار گرفت. محمداشرف غنی رئیس جمهور برای تعیین یک راهبرد ملی برای پیشبرد مذاکرات صلح، جلسات را با سران کشور و بزرگان جهادی برگزار کرد.

باگذشت زمان، اما مذاکرات صلح با طالبانباوجود گذشت ماه از آن وعده تاکنون آغاز نگردید. تا این که یکی از نمایندگان طالبان در امارات از عدم تمایل این گروه به روند صلح سخن زد و اعلام کرد که تا وقتی نیروهای خارجی از افغانستان خارج نشوند به پای میز مذاکرات صلح نخواهند نشست. او هم چنان گفت که صلح را کابل(دولت افغانستان) پیشنهاد کرده نه طالبان. در همین حال این گروه از آغاز جنگ بنام عزم نیز در برابر دولت افغانستان خبردادند. این درحالی است که قبلاً گفته شده بود طالبان بدون قید وشرط حاضر به صلح با دولت افغانستان هستند. حتی در پیامی منتسب به ملامحمد عمر که از سوی این گروه نشر شده بود فهرستِ ازخواست ها و مطالبات این گروه از دولت مطرح شده بود. اما حالا باگرم شدن هوا، طالبانِ تروریست تحت عناوین مختلف دست به حملات تروریستی وانتحاری زده و بار دیگر مردم افغانستان را به خاک و خون کشیده اند. آنان حتی پا را فراتر گذشته برای نا امن سازی و تصرف برخی از مناطق، سعی کردند که وسعت و جغرافیای جنگ را به اساس یک برنامه جدید سامان دهند.

اما خوشبتخانه تحرکات و اعمال هراس افگنانه ی آن ها در همه نقاط و در همه جبهات به وجه احسن از سوی نیروهای پرافتخار وشجاع امنیتی سرکوب گردید، و نگرانی های هم که از سقوط برخی از مناطق به دست شورشیان طالب وجود داشت مرتفع شد. اگرچه شورشیان طالب این بار با آمادگی بیشتری به میدان آماده بودند، اما توان بالا و اراده ی قاطع نیروهای امنیتی از ادامه تحرکات هراس افگنانه ی آن ها جلوگیری کرد. اکنون(آنطوری که مقام های ارشد نظامی می گویند) دیگر طالبان نمی توانند سقوط کدام ولایت و منطقه را به نفع خودشان، تصور کنند.

جنگ که این گروه در بدخشان آغاز کرده بود و در آن جنگ به یک سری جنایات ضد بشری دست یازیدند، با عکس العمل و پاسخ قوی از سوی نیروهای امنیتی مواجه گردید. طوری که شماری از مقام های ارشد کشور از جمله جنرال مراد علی مراد معاون ریاست ستاد ارتش شخصاً به بدخشان رفت تا جریان جنگ با هراس افگنان و سرکوب تروریستان را رهبری کند. آن طوری خودش در صفحه فیسبوکش یاد آور شده است، موفقیت های چشم گیری نصیب نیروهای امنیتی کشور شده و آن کسانی که تعدادی از سربازان ارتش را سربریده بودند نیز از بین برده شده اند.

جنرال مراد پس از شکست دادن تررویستان در بدخشان، همراه با جنرال ایوب سالنگی معین ارشد امنیتی وزارت امور داخله، به کندز رفتند تا در آن جا نیروهای امنیتی را سوق واداره کرده و طالبان تروریست را از بین ببرند، که در کندز هم تروریستان به عقب نشینی و شکست مواجه شده و نیروهای امنیتی کشور توانستند ضربات سنگینِ بر آنان وارد سازند.جنرال نورالحق علومی وزیر داخله نیز هفته ی گذشته به کندز رفت و در آن جا در مورد وضعیت امنیتی کشور و عوامل نا امنی ها در شمال و جنوب سخن گفت. جنرال ضمن تاکید بر توان مندی نیروهای امنیتی و شکست تروریستان گفت، جنوب را دشمنان ما و شمال را دوستان ما نا امن ساخته اند. آقای علومی دلیل نا امن شدن مناطق شمال کشور را رفتارهای دانست که برخی از افرادِ دخیل در حکومت به خاطر معادن شمال کشور انجام داده اند.

با این حال، جمع بندی و نتیجه گیری که می توان از تحرکات جنگی طالبان و عکس العمل قوی نیروهای امنیتی ارائه کرد، این است که در گام اول، وعده ی حاضرشدن طالبان به روند گفتگوهای صلح، عملی و صادق از آب درنیامد. طالبان به جای حاضر شدن به پشت میز مذاکرات صلح به جبهات جنگی شتافتند. حالا ممکن است این موضع جنگی آن ها بی ارتباط به روند برنامه صلح دولت افغانستان نباشد. آن گونه که معصوم استانکزی دبیرشورای عالی صلح گفته است، این تحرکات جنگی طالبان با روند صلح ارتباط دارد و آنان سعی می کنند که با توسل به حملات و عملیات های جنگی موقعیت بهتری در پشت میز مذاکره صلح داشته باشند.

مساله، اما کمی پیچیده تر از این نیز است. طالبان این بار به کمک هراس افگنان خارجی نه تنها در جنوب که در شمال کشور هم جنگ را کشانده اند. محمد محقق معاون ریاست اجرائیه این تغییر جغرافیای جنگ را یک برنامه برای نا امن سازی مناطق شمال کشور خواند. آقای محقق اما نگفته است که که چه کسی در پشت پرده این تلاش ها قرار دارد. اگرچه وزیر داخله دست داشتن برخی از کسانی را در این نا امنی ها دخیل می داند که به خاطر معادن این کار را کرده اند، ولی ظاهراً آن طوری که معاون ریاست اجرائیه می گوید، دلیل این نا امنی و تغییر جغرافیای جنگ، کمی پیچیده می نماید. ممکن است برخی از عوامل محلی در این مساله عامل و سبب واقع شده باشند، اما نحوه رفتار هراس افگنان و سطح آمادگی آنان نشان می دهد که آنان برای یک برنامه کلانتری ماموریت یافته اند.

به این ترتیب، تحرکات جنگی که فعلا از سوی هراس افگنان تبارز داده می شودباید در یک مقیاس و سطح کلانتری سیاسی و نظامی مورد توجه قرار گیرد. گِلم نا امنی ها باید از تمامی مناطق کشور برچیده شود و نیز پس از این به هیچ حرکت و روند(سیاسی و نظامی) اجازه داده نشود که مناطق دیگری کشور را نا امن سازد. افغانستان، پل جنگی نیست که هرکسی بیاید برای دست یابی به منافع کلان سیاسی، امنیتی واقتصادی اش از بالای آن بگذرد و مردم افغانستان را قربانی کند.با طالبان هم باید برخورد شفاف و قاطعانه صورت گیرد. آنان به تلاش های دلسوزانه رهبری دولت و به خصوص نداهای صادقانه و دلسوزانه رئیس جمهور، با حملات انتحاری و جنگ پاسخ گفته اند. آنان، برخلاف درخواست رئیس جمهور که از آنان به صلح دعوت می کند، بیشتر به جنگ فکر می کنند. دلیلش هم واضح است، آن طوری که صلح برای دولت و ملت افغانستان یک روند و یک مصلحت ملی است برای طالبان اما نه یک روند ملی که کاملاً یک روند جنگی است. طالبان در سایه لطف دولت و مردم افغانستان برای صلح، منافع تروریستی و جنگی خودشان را جستجو می کنند. آنان همان طوری که تاکنون دست به کشتار مردم و نیروهای امنیتی زده اند، بعد از این نیز به کشتار مردم و نیروهای امنیتی دست خواهند زد.