وزارت صحت عامه، درحالى از ايجاد عنقريب لابراتوار کنترول کيفيت دوا و غذا و ٣٧٠ مرکز صحى جامع خبر مى دهد که چهل درصد نفوس افغانستان به خدمات صحى دسترسى ندارند؛ دواهاى بى کيفيت وارد کشور مى شود و اکثريت دواخانه ها بدون فارمسيست فعاليت مى کنند.
نثاراحمد حارث رییس کمیسیون رفاه عامه مشرانوجرگه، دیروز در نشستی که زیر نام بررسی چگونگی عرصۀ خدمات صحی (چالش ها و راه حل ها) در کابل برگزار شده بود گفت که با وجود تحولات در سکتور صحت، هنوزهم شمار زيادى مردم به خدمات صحی دسترسی ندارند و در اکثر دواخانه ها، دوا از سوی افراد غیرمسوول و حتی اطفال به فروش می رسد.
به گفته وی، کمیسیون يادشده در جریان نظارت دریافته است که در اکثر دواخانه های ولایات همجوار به کابل و برخی دواخانه ها درشهر کابل، ادویه بی کیفیت و تاریخ تیرشده عرضه می گردد.
وی به نبود کلينیک هاى نسایی- ولادی در اکثر نقاط کشور اشاره کرده افزود که در حال حاضر، شماری از داکتران بدون داشتن مجوز، در بخش صحت کار مى کنند.
حارث علاوه کرد که اکثر داکتران خارجی که در شفاخانه های شخصی در کشور فعالیت دارند، اسناد تحصیلی شان  بررسی نشده است.
احمد ضیاء مسعود نماینده فوق العادۀ رییس جمهور در امور اصلاحات و حکومتداری خوب که در این نشست حضور داشت گفت: "تا زمانی که یک ملت از صحت خوب برخوردار نباشد، توان عبور از مشکلات را نخواهند داشت، صحت در کنار تعلیم و تربیه، جزء اولویت هايى است که به آن باید رسیدگی شود."
او نیز افزود که در چهارده سال گذشته، تغييرات مثبت در سکتور صحت رو نما شده؛ اما با آن هم مشکلات صحى زندگى مردم را تهديد مى کند؛ زيرا در برخى مناطق کشور مراکز صحى وجود ندارد.
مسعود به دسترسى کمتر مردم به خدمات صحی، موجودیت مواد غذايى و ادویه بی کیفیت در بازارهاى کشور، ميزان بلند مرگ و میر مادران و وجود فساد در اداره ها اشاره کرده افزود: "دواهايى که در کشور عرضه می شود، تا اینکه سبب بهبود وضعیت صحی مریض شود، باعث امراض گوناگون دیگر می گردد."
وی از مسوولین وزارت صحت عامه خواست تا زمینه را براى سرمایه گذاری در سکتور صحت مساعد سازند تا جلو خروج سالانۀ يک ميليارد دالرى گرفته شود، که براى تداوى از کشور خارج مى شود.
نماینده فوق العاده رییس جمهور در امور اصلاحات و حکومتداری خوب گفت که در راستای سرمایه گذاری در سکتور صحت، تاجران و متشبثین داخلی و خارجی اعلام آمادگی کرده اند.
موصوف افزود که در حال حاضر در کشور، داکتران با تجربه وجود دارد؛ اما نیاز به تکنالوژی جدید و ادویۀ با کیفیت در کشور ديده مى شود .
انجنیر حسیب الله کلیمزی معاون دوم مشرانوجرگه که در این نشست حضور داشت، نظر کمیسیون رفاه عامۀ این جرگه را مورد تایید قرار داد و گفت: "تا زمانی که علیه فساد مبارزه صورت نگیرد و از حاکم تا خادم، از انحصار فساد اداری بیرون نشوند، خدمات صحی به شکل درست عرضه نخواهد شد."
داکتر فیروزالدین فیروز وزیر صحت عامه، در نشست دیروز گفت: "مشکلات در سکتور صحت وجود دارد؛ اما نسبت به گذشته تغییرات آمده است؛ در حال حاضر ٦٠ درصد مردم به خدمات صحی دسترسی دارند."
مسولان در وزارت صحت عامه مى گويند که حدود ١٤سال قبل، ٩ درصد مردم افغانستان به خدمات اساسى صحى دسترسى داشتند.
به گفتۀ وزير صحت عامه، برای چهل درصدى که دسترسی به خدمات صحی ندارند، در ظرف شش ماه آینده ٣٧٠ کلینيک صحی جامع در مناطق مختلف کشور، به منظور گسترش دسترسی به خدمات صحی ایجاد می شود.
وى در اين مورد جزئيات ارايه نکرد.
در مرکز صحى جامع که داراى خدمات داخل بستر براى تعداد محدود مريضان مى باشد و لابراتوار نيز دارد؛ مى تواند برخى اختلاطات را تداوى و خدمات صحى براى امراض وخيم دورۀ طفوليت، واقعات اختلاطى ملاريا را عرضه نمايد و مواظبت سراپا براى مريضان روانى و معلول داشته باشد.
وزير صحت عامه گفت که در حال حاضر، در بخش صحت سالانه برای هر شهروند افغانستان، پنج دالر بودجه در نظر گرفته شده است؛ اما اين رقم در کشورهای منطقه ٢٥ دالر مى باشد.
به گفته او، اين وزارت با امکانات موجود، نمی تواند خدمات موثر را برای هموطنان عرضه نماید .
وی با اشاره به موجودیت ادویۀ بی کیفیت در کشور گفت که وجود ادارات موازی در این راستا مشکل ساز بوده است.
اما موصوف خاطرنشان کرد که این مشکل، با ایجاد اولین لابراتوار کنترول کیفیت مواد غذایی و ادویه اى که عنقریب در کابل به بهره برداری سپرده خواهد شد، رفع مى شود.
او لابرتوار یاد شده را بی نظیر در سطح منطقه خوانده افزود که در آينده، در ولایات سرحدی کشور نیز همچو لابراتوارها ایجاد خواهد شد .
وزیر صحت، در خصوص شفاخانه های شخصی در کشور افزود که در حال حاضر، تنها در شهر کابل ١٢٨ شفاخانه فعالیت دارد که همیشه تحت نظارت قرار دارند .
اما وی گفت: "تا زمانیکه قانون تطبیق نشود، علیه فساد مبارزه اساسی صورت نگیرد و کار به اهل آن سپرده نشود، عرضه خدمات صحی بهبود پیدا نخواهد کرد."
فیروز در مورد دواخانه ها گفت که در حال حاضر، حدود ۱۴هزار دواخانه در سرتاسر کشور جواز فعالیت دارند که چهار هزار آن، فارمسيست دارند و متباقی بدون فارمسيست فعالیت می کنند. (پژواک)