پس از ختم ماموریت جنگی نیروهای بین‌المللی ثابت شد که نیروهای افغان در مبارزه علیه شورشیان با کمبود قوای هوایی مواجه اند. حالا برنامه‌های آموزشی برای قوای هوایی افغانستان شدت گرفته است.
در یک تمرین آموزشی در ولایت لوگر، ساحل مخابره‌ای در دست دارد و از روی زمین پیلوتی را به سمت هدف تعیین شده رهنمایی می‌کند. هدف این تمرین، آموزش هماهنگ کنندگان یا کنترول کنندگان زمینی قوای هوایی افغانستان است.
اردوی ملی افغانستان زیر فشار حملات طالبان به صورت فزاینده روی قوای هوایی جوان این کشور اتکا می‌‌کند و همراه با نیروهای بین‌المللی آموزش پیلوت‌ها و ناظران زمینی را سرعت می‌بخشد تا بتوانند بر مواضع دشمن حمله کنند.
قوای هوایی افغانستان که زمانی یک نیروی قوی زیر حمایت اتحاد جماهیر شوروی بود، در جریان جنگ‌های داخلی دهه ۱۹۹۰ و به تعقیب آن در زمان حاکمیت طالبان خسارات زیادی دید.
در سال ۲۰۰۷ که نیروهای غربی ایجاد قوای هوایی افغانستان را شروع کردند، تنها چند فروند جنگنده «میگ» باقی مانده بود.
کاپیتان جیمز سمیت، سخنگوی نیروهای امریکایی مسئول آموزش قوای هوایی افغانستان گفت: «فعلاَ تنها ۷۸ عمله آموزش دیده و قابل دسترس در قوای هوایی افغانستان وجود دارند.»
هنوز راه درازی در پیش است. قوای هوایی افغانستان فعلاَ حدود ۱۰۰ طیاره دارد که از این میان، ۲۷ فروند هلیکوپتر تهاجمی نوع «ام دی-۵۳۰» و ۲۰ فروند دیگر طیاره حمایتی کوچک مانند «سوپر توکانو ای-۲۹» ساخت برازیل است که در جنگ علیه قاچاقبران مواد مخدر در امریکای لاتین استفاده می‌شوند. قوای هوایی افغانستان همچنین حدود ۵۰ طیاره ترانسپورتی نوع «ام آی-۱۷» روسی دارد.
کاپیتان سمیت گفت: «مردان بد (طالبان) می‌دانند که قوای هوایی افغانستان با سه پایگاهی که در کابل، قندهار و شیندند دارد، در همه نقاط کشور می‌تواند حمله کند. باور کنید شوخی نمی‌کنم! من شخصاَ هنگام شلیک در داخل طیاره «ام دی-۵۳۰» بوده ام.»
ناتو در کنار آموزش پیلوت‌های افغان همچنین تلاش می‌کند به تعداد کافی هماهنگ کنندگان عملیات هوایی در محل وجود داشته باشد. به این دلیل تمرینات در ولایت لوگر برگزار شده است تا «چشم و گوش» نیروهای زمینی، یعنی هماهنگ کنندگان تاکتیکی در روی زمین مورد آزمایش قرار بگیرند.
اندری جانسن، دگرمن نیروی هوایی توضیح می‌دهد: «شما وقتی در جنگ هستید، سخت است دریابید که در روی زمین کیست. شما باید کسی (در زمین) داشته باشید که وضعیت را به شما شرح دهد.»
اکرم ۲۲ ساله که از نظر مربیان‌اش یکی از محصلین لایق است، از اجراآت ساحل زیاد راضی نیست، هرچند که او توانست با استفاده از یک لایزر دستی عملیات آزمایشی را طوری هماهنگ کند که راکت به هدف بخورد.
اکرم می‌گوید: «آن‌ها خیلی زیاد گپ می‌زنند و کار شان زیاد وقت می‌گیرد.»
ترصد کنندگان یا کنترول کنندگان زمینی باید سه نکته را مشخص کنند: موقعیت خود، موقعیت دشمن و این که آیا افراد ملکی نیز در ساحه حضور دارند یا خیر.
اما تقویت نیروی هوایی افغانستان با افزایش تلفات غیرقصدی از میان مردم ملکی همراه است. به گفته سازمان ملل متحد، در ۹ ماه سال جاری میلادی در نتیجه حملات هوایی ۱۳۳ تن کشته و ۱۵۹ تن دیگر زخمی شده اند که عمله قوای هوایی افغانستان مسئول دو سوم این تلفات خوانده شده اند.
جنرال وهاب وردک، فرمانده قوای هوایی افغانستان این آمار را قابل تاسف می‌داند: «متاسفانه طالبان اکثراَ در خانه‌ها پنهان می‌شوند. ما دستور می‌دهیم که از بمباران خانه‌های مسکونی جلوگیری شود، اما در جنگ چنین چیزهایی صورت می‌گیرد.»
دگرمن جانسن می‌گوید: «هماهنگ کنندگان زمینی قوای هوایی افغانستان عامل بزرگی برای کاهش تلفات ملکی اند. و پیلوت‌ها خود شان نیز زمانی که مناسب نبینند، می‌توانند عملیات را متوقف کنند.»
به پرواز درآوردن طیاره رویای بسیاری جوانان افغان است. در هر دوره در اکادمی قوای هوایی افغانستان میان ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ تن درخواستی می‌دهند که از میان آن‌ها، حدود ۱۰۰ جوان ۱۸ تا ۲۶ ساله در مرحله نخست انتخاب می‌شوند. آن‌ها سپس از سوی ریاست امنیت ملی افغانستان مورد بررسی بسیار شدید قرار می‌گیرند.