محمداشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان دستور داده که برای فیض‌محمد کاتب هزاره، تاریخ‌نویس فقید این کشور آرامگاه و به نام او نشان دولتی ساخته شود.
آقای غنی این دستور را روز پنجشنبه (۲۱ دلو) در مراسم بزرگداشت کاتب به مناسبت هشتاد ششمین سالگرد درگذشت او در کاخ ریاست جمهوری صادر کرد.
رئیس جمهوری افغانستان گفت: "هدایت می‌دهم تا بنای یادبود بر آرامگاه علامه کاتب اعمار گردد. وزارت محترم عدلیه مراحل قانونی ضرب مدال به اسم علامه فیض‌محمد کاتب هزاره را روی دست گیرد و به کابینه جهت تصویب ارائه نماید. تا از این طریق به عنوان یک ملت-دولت از خدمات باارزش این مرد بزرگ قدردانی کرده باشیم."
با صدور این دو دستور، خواست اصلی کسانی که خواستار چنین کاری در مورد کاتب بودند، به ویژه خانواده او برآورده می شود.
رضا کاتب، از نوه‌های کاتب پیش از اعلام این دستور آقای غنی به بی‌بی‌سی گفته بود که خواست اصلی اعضای خانواده او همین است و علاوه برآن، نهادی باید مسئولیت انتشار مجموعه آثار کاتب را به عهده گیرد.
این دستور آقای غنی، که قبلا کارهای کاتب را با آثار ابن خلدون مقایسه کرده بود و در این سخنرانی خود از تاثیرپذیری کاتب از او در نگرش تاریخی به تحولات سیاسی و اجتماعی یاد کرد، استقبال حاضران را در پی داشت.
این مراسم از سوی ریاست جمهوری، سرور دانش، معان دوم ریاست جمهوری و بنیاد اندیشه، نهاد تحقیقاتی غیردولتی نزدیک به آقای دانش برگزار شده و همزمان شماری از آثار کاتب نیز به چاپ رسیده است.
فیض‌محمدکاتب هزاره (۱۳۰۹-۱۲۴۱) یکی از تاریخ‌نویسان نامدار معاصر افغانستان است که آثار متعددی در زمینه تاریخ این کشور، به‌ویژه تاریخ معاصر آن نوشته، اما سال‌ها به دلیل مغایرت آن با خوانش رسمی دولت از تاریخ کشور، اجازه انتشار نداشت.
کتاب پنج‌جلدی سراج‌التواریخ، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین اثر کاتب است که به درج وقایع تحولات مربوط به دوره حکمرانی سلسله سدوزایی‌ها و محمدزایی‌‌ها اختصاص یافته است. جلد سوم آن که قطورترین بخش آن است به تحولات دوره سلطنت امیر عبدالرحمان خان و جلد چهارم آن به ۱۸ سال سلطنت امیر حبیب‌الله خان اختصاص یافته است.
آقای غنی که خود پژوهش‌های قابل توجهی درباره تاریخ و جامعه افغانستان انجام داده، او را "به حق پدر تاریخ معاصر افغانسنان" و سراج‌التواریخ را "شاهکار" خوانده است.
رئیس جمهوری افغانستان در سخنرانی‌اش گفت کمتر مورخی  پیدا می‌شود که هم خود شاهد بیشتر تحولات باشد، هم به منابع و اسناد دست اول دسترسی داشته باشد، هم صاحبان قدرت را از نزدیک بشناسد و هم دیدگاه وسیعی نسبت به تحولات سیاسی، اجتماعی و تاریخی داشته باشد. به گفته او، آثار کاتب "برای نسل‌ها قابل مطالعه و استفاده خواهد بود".
رئیس جمهوری افغانستان افزود: "مقاومت مردم در برابر قدرت مطلقه جزئی از عملکرد سیاسی-اجتماعی این سرزمین و بخش عمده‌ای از تاریخ ما است، و تلاش کاتب برای به تصویر کشیدن زبان قدرت و مقاومت در این تاریخ، تلاش بی‌نظیری است که چندین نسل را کمک می‌کند تا گذشتۀ تاریخی خود را بهتر بفهمند."
آقای غنی تاکید کرد: "ما نیاز مبرم داریم به این‌که گذشته تاریخی خود را بیشتر و بهتر درک کنیم، و این درک تاریخی باید ما را کمک کند که در اسارت گذشته گرفتار نمانیم، و در عوض، با تکیه بر تجارب تاریخی با چشم‌اندازهای نوی به سوی آینده گام برداریم."
محمدسرور مولایی، پژوهشگر و استاد دانشگاه، که بخشی از جلد سوم و جلد چهارم سراج‌التواریخ را ویراستاری کرده، به بی‌بی‌سی گفت: "هیچ تغییری در افغانستان امروز با تمام شرایطی که در آن هست، نمی‌تواند انجام شود، مگر این که ما پیشینه تاریخی خود را بشناسیم."
او با تاکید بر ریشه‌شناسی مسائل افغانستان و حل خردمندانه آن، افزود: "لزوماً باید تمامی کسانی که در مراجع تصمیم‌گیری هستند، یک بار سراج‌التوریخ را به دقت بخوانند."
به نظر آقای مولایی، اهمیت بنیادی کار کاتب در آن است که او "ما را به خود ما می‌شناساند. کاتب می‌گوید که اگر خودتان را با این گزارشی که از تمام ابعاد زندگی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، قومی و مدنی مردم افغانستان را با سند ثبت کرده‌ام، نخوانید، گام بعدی را در راه تشکیل اجتماع و مدنیت سالم نمی‌توانید بردارید."
از ویژگی عمده کار کاتب در نوشتن سراج‌التواریخ این است که او آن را به دستور و در دربار حبیب‌الله خان، پادشاه وقت به گونه‌ای نوشته که ابتدا دو نفر از دبیران برجسته دربار آن را ممیزی می‌کرده و سپس خود امیر به دقت مرور می‌کرده و اجازه چاپ می‌داده است.
در ضمن نظارت و بررسی دقیق و کلمه‌به‌کلمه آن‌ها، شماری دیگر از شخصیت‌های قدرتمند دولت مانند سعدالدین خان، قاضی‌القضات و محمود طرزی، پدر دو عروس حبیب‌الله خان و از مقام‌های ارشد سلطنت او هم در کار نظارت از کار کاتب دخیل بوده‌اند.
با وجود چنین دقت و ممیزی گسترده، کاتب موفق شد که تحولات دوره سلطنت امیر عبدالرحمان خان، پدر امیر حبیب‌الله خان را با جزئیات و مهارت کم‌نظیری بنویسد. این جزئیات شامل کشتارها و چگونگی نقش صاحبان قدرت در آن‌ها هم می‌شود.
دفتر محمدسرور دانش، معاون دوم رئیس جمهوری اعلام کرده که در پایان مراسم بزرگداشت از کاتب، به ۱۲ نفر از پژوهشگران، از جمله رابرت مک‌چسنی، مترجم انگلیسی آثار کاتب، لوح تقدیر و مدال داده شد. (بی بی سی)