گروه طالبان که در زمان حاکميت‌اش بر افغانستان کشت کوکنار را منع کرده بود، حالا به نظر مي‌رسد که کنترول عظيمي بر توليد هيروئين در اين کشور جنگ‌زده دارد و ميلياردها دالر از اين راه به دست مي‌آورد.  به گزارش ملل متحد، در سال 2016 ميلادي افغانستان 80 درصد ترياک جهان را توليد کرد که مجموعاَ حدود 4800 تن مي‌شد و ارزش آن سه ميليارد دالر ارزيابي شده است.
طالبان از مدت‌هاي طولاني از دهقاناني که کوکنار کشت مي‌کنند عشر مي‌گيرند تا شورشگري طولاني مدت خود را تمويل کنند، اما مقام‌هاي غربي نگران اند که اين گروه حالا کارخانه‌هاي مواد مخدر را گردانندگي مي‌کند و ترياک را به مورفين و هيروئين تبديل کرده و به خارج صادر مي‌کند.
ويليام براونفيلد يک مقام اداره مبارزه با مواد مخدر و تنفيذ قانون ايالات متحده امريکا گفت: «من احساس مي‌کنم که آن‌ها همه حاصلات (کوکنار) را پروسس مي‌کنند. همه حاصلات را آن‌ها در داخل کشور پروسس مي‌کنند. آن‌ها اگر اين مواد را پيش از فرستادن از افغانستان پروسس کنند، درآمد بيشتري به دست مي‌آورند.» اين مقام آمريکايي افزود که ارزش تجارت مواد مخدر سالانه به ميلياردها دالر مي‌رسد و طالبان يک درصدي قابل توجه آن را به دست مي‌آورند. کوکنار تقريباَ نصف کل حاصلات زراعتي افغانستان را تشکيل مي‌دهد. دهقانان در بدل هر کيلو شيره سياه کوکنار که پس از نشتر زدن جمع آوري مي‌کنند، 163 دالر به دست مي‌آورند.
مقام‌ها گفته اند که طالبان بعد از تبديل ترياک به هيروئين آن را في کيلو 2300 دالر در بازارهاي منطقه به فروش مي‌رسانند. به گفته يک کارشناس غربي که به اداره مبارزه عليه مواد مخدر افغانستان مشورت مي‌دهند، اين مواد تا به اروپا مي‌رسد هر کيلوي آن به مبلغ 45 هزار دالر به فروش مي‌رسد.
اين کارشناس غربي که نخواست نامش ذکر شود، گفت که افزايش مصادره مواد کيميايي که براي تبديل ترياک به هيروئين به کار برده مي‌شود، نشان‌دهنده افزايش فعاليت طالبان در عرصه مواد مخدر است. اين کارشناس گفت که در سال گذشته ميلادي 66 تن از اين مواد کيميايي ضبط شد در حالي که در شش ماه نخست سال جاري 50 تن از اين مواد مصادره شده است.
او گفت که در اوايل ماه جولاي 15 تن از اين مواد کيميايي که براي تبديل ترياک به هيروئين به کار برده مي‌شود، در ولايت هرات در نزديکي مرز ايران کشف و ضبط شد؛ محله‌اي که شروع مسير قاچاق از طريق ترکيه به اروپا است. همچنين کشف و ضبط مورفين نيز بيشتر شده است. کارشناس ياد شده گفت که در نيمه نخست سال جاري 57 تن مورفين ضبط شده است در حالي که اين رقم در کل سال 2016 ميلادي 43 تن بود. به گفته او، اين تنها 10 درصد توليدات واقعي مواد مخدر است.
اين منبع غربي به فرانس پرس گفت که شورشيان به آساني يک لابراتوار ابتدايي را مي‌سازند و بعد از اين که کار شان تمام شد، آن را ترک مي‌کنند. وزارت داخله افغانستان گفته است که ميان ماه‌هاي جنوري و جون (پنج ماه) 46 فابريکه غيرقانوني و مخفي مواد مخدر توسط مقام‌هاي مبارزه با مواد مخدر مسدود شده است، در حالي که اين تعداد در نيمه نخست سال گذشته 16 فابريکه بود.
يک مقام ارشد غربي که خواست نامش فاش نشود، گفت شکي ندارد که طالبان لابراتوارهاي مواد مخدر خود را دارند. او ولايت جنوبي هلمند را که 80 درصد ترياک افغانستان در آن توليد مي‌شود، «کارخانه بزرگ مواد مخدر» ياد کرد. در هيچ کشور ديگري در دنيا به اندازه افغانستان ترياک توليد نمي شود. در سال 2013 در حدود 209 هزار هکتار زمين زراعتي، کوکنار کشت شده بود. به اين ترتيب افغانستان 90 درصد مواد مخدر سراسر جهان را توليد مي کند.
او به خبرگزاري فرانس پرس گفت: «در هلمند همه قضيه در مورد مواد مخدر، کوکنار و طالبان است. اکثريت منابع مالي آن‌ها از درک کوکنار، لابراتوارهاي مورفين و هيروئين به دست مي‌آيد. البته که آن‌ها لابراتوارهاي خود را دارند.»
به گزارش اداره مبارزه با جرايم و مواد مخدر سازمان ملل، توليد ترياک نصف درآمد طالبان را در سال 2016 تشکيل مي‌داد. سخنگوي اين اداره گفت هرچند شواهدي مبني بر شموليت فرماندهان طالبان در پروسس مواد مخدر وجود دارد، اما اين شواهد کافي نيست تا بگوييم که طالبان برنامه‌هاي سيستماتيک براي اداره کارخانه‌هاي مواد مخدر دارند.
اما براي وزارت داخله افغانستان قضيه واضح است. سيد مهدي کاظمي، سخنگوي رياست مبارزه عليه مواد مخدر در اين وزارت گفت: «طالبان نياز به پول دارند تا ماشين جنگي خود را فعال نگهدارند و اسلحه بخرند. به اين دليل آن‌ها کنترول کارخانه‌هاي مواد مخدر را به دست گرفته اند.» ( دويچه وله)