افغانستان ما:  وزارت صحت و سازمان صحی جهان دیروز سه شنبه 25 میزان کمپاین آگاهی عامه در مورد سرطان پستان را برگزار کردند. در آغاز این کمپاین وزارت صحت اعلان کرد که سالانه بیش از سه‌هزار و پنجصد زن به سرطان سینه مبتلا می‌شوند.
وزارت صحت عامه افغانستان می‌گوید که این کمپاین در ولایت‌های کابل، قندهار، ننگرهار و هرات و پنج مکتب دخترانه و پنج دانشگاه از سوی وزارت صحت به کمک سازمان صحی جهان راه اندازی شده است.
فیروزالدین فیروز وزیر صحت عامه کشور در آغاز این کمپاین گفت که هر سال به طور تخمینی 20هزار بیماری مربوط به سرطان ثبت می‌شود که حدود 15درصد آن را سرطان سینه تشکیل می‌دهد.
اما این آمار در مقایسه با سازمان صحی جهانی اندکی متفاوت است. سازمان صحی جهان مبتلایان سرطان پستان را 30 درصد اعلام کرده است. به گفته ریچارت پیپرکورن نماینده صحی جهان، به دلیل نبود امکانات، تاکنون آمار دقیقی از مبتلایان به سرطان پستان وجود ندارد، اما با آن‌هم به صورت تخمینی، سالانه حدود 15هزار قضیه مربوط به سرطان به ثبت می‌رسد.
سرطان سینه، یکی از بیماری‌های کشنده است کهعمدتا از میان زنان قربانی می گیرد. مسوولان صحت عامه افغانستان می‌گویند که زنانی که به اثر بیماری سرطان سینه سالانه جان می‌دهند در افغانستان در مقایسه با دیگر کشورها بیشتر است.
عواملی که خطر مبتلا شدن به سرطان پستان در نزد زنان را بلند می‌برد چاقی، عدم فعالیت فزیکی، نوشیدن نوشیدنی‌های الکولی، دیربچه‌دار شدن، شیرندادن به طفل، کهن‌سالی و قاعدگی در سن پایین خوانده شده است. اما عامل سرطان پستان می‌تواند ژنتیکی هم باشد. وزیر صحت عامه می‌گوید که سرطان سینه که به دلیل عوامل ژنتیکی به جود می‌آید غیرقابل وقایه است.
امکان 70درصد تداوی سرطان پستان وجود دارد، به خصوص زمانی که عامل این بیماری ژینتیکی نباشد. به گفته وزیر صحت عامه، یکی از عواملی عمده مبتلا شدن به این بیماری، شیر ندادن به کودک است.  او افزود: «ما همیشه [به مادران] تاکید می‌کنیم که به کودک از فله تا هزار روز شیر بدهند.»
معاینه ماموگرافی برای تشخیص سرطان سینه
همزمان با کمپاین وزارت صحت عامه برای آگاهی عامه از سرطان پستان، این وزارت وعده کرده است که تا سال 2018 یک بیمارستان مجهز برای تداوی سرطان در کابل اعمار خواهد شد.
تاکنون مرکز جداگانه تداوی سرطان در کشور وجود ندارد. عمدتان بیماران سرطان به مراکز دولتی و خصوصی مراجعه می‌کنند.
اما تشخیص این بیماری یکی از چالش‌ها فراروی بیماران سرطان سینه در کشور است و اکثر مراکز صحی توسط معاینه تلویزیونی این بیماری را تشخیص می‌کنند. در کنار آن یکی دیگر از معاینه‌ها برای تشخیص سرطان پستان، معاینه ماموگرافی است. این معاینه فقط در چند مرکز صحی در کابل انجام می‌شود و اکثر بیمارستان‌های خصوصی و دولتی این بخش را ندارند.
براساس معلومات طبی، ماموگرافی یک عکس رادیوگرافی ساده از پستان است است که سرطان‌های غیر قابل لمس در سینه را کشف می‌کند. ماموگرافی توانایی شناسایی سرطان پستان را ده سال قبل از رشد سرطان پستان دارد.
داکتر فریبا مسوول بخش نسایی ولادی در بیمارستان خصوصی 30 بستر درمان است. او روزانه به طور اوسط 5 تا 8 زن را به معاینه ماموگرافی راجع می‌کند. به گفته او، سرطان سینه در بین زنان افغان زیاد است، به این دلیل معاینه ماموگرافی می‌تواند این سرطان را مشخص کند.
زهره (مستعار) که از چندی به این سو دردی در سینه اش احساس کرده و به یکی از شفاخانه های خصوصی کابل مراجعه کرده است. او می‌گوید که داکتر برایش معاینه ماموگرافی و معاینه خون داده است. او پس از تکمیل معاینه‌ خون و ماموگرافی برای آزمایش (FNA ) یا نمونه برداری سوزنی ظریف، به شفاخانه کیور که یکی دیگر از مراکزخصوصی است، راجع می‌شود.
آزمایش (FNA ) یا نمونه‌برداری سوزنی ظریف یکی از روش‌های جدید برای تشیخص تومورهای پستان است که یکی از ابزارهای مناسب برای تشخیص سرطان پستان نیز به شمار می‌رود.
اما داکتر محمدداود ملک‌زی مسوول بخش پتالوژي پس از دیدن معاینه ماموگرافی زهره می‌گوید که معاینه ماموگرافی این گونه نیست و ماشین آن فرق می‌کند. به گفته او، داکتر مربوطه نه نتیجه این معاینه را نوشته و نه تشخیص درستی صورت گرفته است. او می‌گوید که غیر از دو-سه بیمارستان خصوصی دیگر بیمارستان‌ها معاینه ماموگرافی را انجام داده نمی‌توانند.
داکتران شفاخانه کیور برای مطمین شدن آزمایش (FNA ) به زهره برگه معاینه جدید می‌دهند. آنان پس از دیدن معاینه تلویزیونی به او اطمینان می‌دهند که به سرطان سینه مبتلا نیست. زهره برای معاینه ماموگرافی اش 2500افغانی، برای معاینه خون اش 2000 افغانی و برای فیس داکتر و دوا نیز نزدیک به 2 هزار افغانی پرداخته است.
با این حال، بیمارستان 30 بستر درمان نه تنها او را معاینه ماموگرافی نکرده که بیماری او را نیز تشخیص نتوانسته است. مثل زهره، صدها زن در بخش های نسایی ولادی بیمارستان‌ها پول های گزافی برای تداوی شان می‌پردازند و از داکتران شکایت دارند.