وزارت صحت عامه به مناسبت هفته جهانی مبارزه با کاهش مصرف دواهای آنتی بیوتیک، از مصرف بیش از حد این دواها، بدون توصیه داکتر هُشدار داد.
عاشق‌خان سعادتی که به نمایندگی از وزیر صحت عامه، دیروز دوشنبه، 22 عقرب، در برنامه آغاز کمپاین"کاهش مصرف ضد میکروبی" صحبت می‌کرد، گفت باید در باره تجویز و مصرف آنتی‌بیوتیک"محتاط" باشیم.
آقای سعادتی افزود که به داکتران نیز توصیه می‌شود که در تجویز آنتی بیوتیک، ملاحظه کنند و به صورت زیاد به بیماران ارایه نکنند. او گفت که تجویز زیاد آنتی‌بیوتیک، باعث مقاوم شدن میکروب‌ها می‌شوند.
به گفته‌ی وی، آنتی‌بیوتیک‌ها، علاوه بر انسان و حیوان، به محیط زیست نیز ضرر می‌رساند و نباید به صورت گسترده مورد استفاده قرار گیرد.
این کمپین در حالی در کابل برگزار می‌شود که اکثر شهروندان از ضررهای آنتی‌بیوتیک‌ها چیزی نمی‌دانند و داکتران نیز توجهی به سلامت جامعه و آینده‌ی بیمار ندارند.
نجیب‌الله صافی، نماینده سازمان صحی جهان (WHO ) نیز در این نشست با انتقاد از مصرف بی‌رویه دواهای آنتی‌بیوتیک، گفت: وقتی که داکتران به مصرف آنتی‌بیوتیک توجهی نداشته باشند، از شهروندان نمی‌توان توقعی داشت.
آقای صافی علاوه کرد که دواخانه‌ها بدون تجویز داکتر، به راحتی آنتی‌بیوتیک را حتی اگر یک کودک هم برود، می‌فروشند و توجهی به عواقب آن ندارند.
او نیز از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها هُشدار داد و گفت که تجویز یا مصرف بیش از حد آنتی‌بیوتیک‌ها باعث مقاوم شدن میکروب‌ها می‌شود. نماینده سازمان صحی جهان تصریح کرد که از آنتی بیوتیک‌ها استفاده معقول کنیم، تا مقاومت میکروب‌ها زیاد نشوند.
به گفته مسئولان وزارت صحت عامه، سالانه حدود 800 میلیون دالر دوا وارد کشور می‌شود که بیشتر آن را آنتی‌بیوتیک‌ها تشکیل می‌دهد.
آنتی‏بیوتیک، دارویی است که باکتری‏ها و سایر موجودات میکروسکوپی بیماری‌زا را از بین می‏برد. این داروها به بدن کمک می‏کنند تا به مقابله با بیماری‏ها بپردازد؛ از این رو از آنها برای درمان بسیاری از بیماری‏ها استفاده می‏شود. اولین آنتی‌بیوتیک پنی سیلین بود که تصادفا از کشت کپک کشف شد.
امروزه، 100 نوع مختلف آنتی‌بیوتیک برای درمان ناراحتی‌های خفیف و همچنین عفونت‌های خطرناک در اختیار داکتران قرار دارد.
عبدالحفیظ قریشی، رئیس خدمات دوایی وزارت صحت عامه گفت که آنتی بیوتیک، همان‌قدری که حیات بخش است، به همان اندازه مصرف بی‌رویه‌ی آن حیات را با خطر مواجه می‌کند.
آقای قریشی در حاشیه این کمپین به رسانه‌ها گفت که بیش از 50 درصد تجویزهای آنتی بیوتیک توسط داکتران و مصرف کنندگان غیر مجاز است. او گفت که با تلاش‌های فراوان، این مقدار به 43 درصد کاهش یافته است.
رئیس خدمات دوایی وزارت صحت عامه همچنین گفت که علت تجویز بالای آنتی بیوتیک داکتران کشور، نداشتن یک فهرست مشخص در داخل کشور است. او گفت داکتران سایر کشورهای جهان یک قرارداد مشخص در زمینه ‎ی تجویز آنتی بیوتیک دارند.
گفتنی است که سالانه حدود 500 هزار تن در جهان، به مقاومت میکروبی مواجه می‌شوند که به گفته‌ی مسئولان وزارت صحت‌عامه تعداد مواجه شدگان در کشور، به دلیل مصرف بی‌رویه، ممکن است بالاتر نسبت به کشورهای دیگر باشد.
سطح پایین سواد بهداشتی و آگاهی نداشتن شهروندان از ضررهای آنتی بیوتیک‌ها، باعث شده است که این دارو به صورت آزاد، حتی در کنار خیابان‌ها به فروش برسد. در کابل، در اطراف مسجد پل‌خشتی دست‌فروشانی که حتی سواد خواندن و نوشتن ندارند، برای بیماران دارو به خصوص آنتی بیوتیک، می‌فروشند.
شمار زیادی از شهروندان نیز به دلیل وضع بد اقتصادی و نداشتن هزینه‌های گزاف درمان، به این دست‌فروشان پناه می‌برند و داروهای مورد نیازشان را تامین می‌کنند.
این دواها، در اکثر موارد، به صورت غیر قانونی وارد کشور می‌شود و از نظر کیفیت و استندرد نیز پایین است؛ دولت نیز نتوانسته در زمینه‌ی منع فروش خیابانی دوا، اقدام موثری انجام دهد.
علاوه بر این مشکل، براساس آمار وزارت صحت عامه ۱۴ هزار دواخانه در سراسر کشور وجود دارد که تنها 4 هزار فارمسیست در این مکان‌ها کار می‌کنند.
وزارت صحت عامه حدود 4 ماه پیش گفته بود که تصمیم دارد تا از طریق شوراهای میثاق شهروندی در روستاها، این دواخانه‌ها را نظارت کند.
همچنین وزارت صحت عامه تصمیم گرفته است تا به کسانی که دوسال در رشته فارمسی تحصیل کرده‌اند، اجازه داده شود تا در روستاها دوا بفروشند.
گفتنی است که بیش از 95 درصد داروهای مورد نیاز کشور، وارداتی است که به گفته مسئولان وزارت صحت عامه، حدود 40 درصد آن به طور قاچاقی و به سفارش داکتران وارد کشور می‌شود.
علیرضا احمدی