در میان موجی از خشونت در شمال افغانستان، داکتر نجیب پیکان در حال بالا رفتن از زینه‌های منبر مسجدش است تا در مورد صلح برای مردم صحبت نماید. او از دوستان و همکارانش می‌خواهد تا بیدار شوند و به گونه موثرتر در پروسه صلح سهم بگیرند.
او گفت: "در اول احساس ناخوشایندی داشتم، اما بعد از صحبت کردن جایگاه خودم را به دست آوردم. صحبت کردن در مورد صلح در مسجد به نظر من طبیعی به نظر می رسد، چون نیاز زیادی به آن وجود دارد."
داکتر نجیب یکی از شمار زیادی افغان هایی است که غالبا در محضر عام صحبت های مشابه دارند. او یک شهروند است که در گفتگوهای صلح سهم می گیرد و به عنوان رهبر محلی آرزو دارد که بتواند وضعیت نسل جوان افغان را که از تلاش های جاری برای استخدام جوانان در گروه های مسلح حمایت می کنند را تغییر دهد.
هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) از محافلی و میزگردهای رسانه ای که به هدف فراهم آوری زمینه های یکسان برای افغان ها جهت صحبت درمورد تلاش های صلح محلی برگزار می شوند، حمایت می کند تا صدای داکتر نجیب و دیگران شنیده شود. یوناما از سهم گیری علمای دینی و ابراز نظرشان در پروسه صلح که بسیار ضروری می باشد، استقبال می نماید. با این حال بیشتر اشتیاق برای مبارزه با پیام خشونت افراطی، طبیعی است و از سوی افراد و نهادهایی که مشتاق به ترویج صلح به شیوه های جدید هستند، انجام می گیرد.
داکتر نجیب گفت: ما مراقبت‌های صحی را در انستیتوت علوم صحی حیات بلخ تدریس می کنیم و در سراسر کشور در حال ایجاد گفتگو با جوانانی که به صحت و کشور اهمیت می دهند، می باشیم." تلاش های صلح داکتر نجیب مثل بسیاری دیگر از ابتکارات محلی وابسته به حمایت های مالی خارجی نیست و آنها کار خود را از طریق رضاکاران محلی انجام می دهند.
وی افزود: " ما در سراسر افغانستان با خشونت مواجه هستیم، حرف من این است که ما باید از حرکت صلح حمایت معنوی نماییم و به آن روح تازه ای ببخشیم."
تدامیچی یاماموتو رئیس یوناما و نماینده خاص سرمنشی ملل متحد برای افغانستان از تلاش های صلح محلی که به گفته وی می تواند به ایجاد گفتگوی جدید و وسیعتر صلح کمک نماید، استقبال نمود. در بخشی از نظریات وی که در رسانه دیپلمات که یکی از رسانه های آسیایی پیشتاز می باشد به نشر رسیده وی خواهان تلاش های پایدار برای صلح در مناطق جنگ زده شده است که در آن راه حل نظامی و برنده ای وجود ندارد.
یک نظرسنجی جدید نشان داده است که افغان ها با این ارزیابی موافق هستند. مرکز مطالعات استراتیژیک و منطقوی در کابل به تاریخ ۲ دسامبر نتایج یک سروی را به نشر سپرد که ۸۳ درصد پاسخ دهندگان در شماری از ولایات عمده در افغانستان باور دارند که جنگ فعلی در کشور برنده ای ندارد و تنها راه برای پایان دادن به آن گفتگو می باشد. به همین ترتیب سروی بنیاد آسیا در نوامبر به این نتیجه رسید که افغان ها باور دارند که گفتگوی صلح با شورشیان امکان پذیر است.
با این حال فعالان صلح افغانستان می گویند، انها می توانند داینامیک جنگ بی پایان در افغانستان را تنها با رسیدگی به عوامل اجتماعی و اقتصادی در کنار گفتگوی تازه، تغییر دهند. قاضی محمد سمیع رئیس ساحوی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان با اشاره به اسطوره افغانی که می گوید یاغیان و شورشیان زمانی به وجود می آیند که کمبودی وجود داشته باشد گفت: "گرگ ها در زمستان زمانی که گرسنه می شوند بیرون می آیند."
وی با اشاره به اینکه میان حکومتداری خوب و صلح به خصوص به دست آوردن حمایت عامه بیشتر برای تلاش های صلح ارتباط وجود دارد افزود: "بیشتر مبارزات برعلیه افراطیت از ایجاد جمعیتی با سواد آغاز می شود که کار می کند و چیزی برای گفتن داشته باشد." 
وی تاکید کرد: "یک شورشی زمانی پیشرفت می کند که در برابر پس زمینه خستگی، فقر و بیکاری عمل نماید. درحال حاضر وقتی که اکثریت جمعیت بیسواد هستند، این موضوع هدف آسانی برای استخدام کنندگان می باشد."
قاضی سمیع خواستار یک رویکرد صادقانه برای گفتگوهای صلح با قبول اینکه این جنگ برنده ای نخواهد داشت، شد. وی افزود: "در سالی که خونین تر از سال گذشته است ما همچنان می شنویم که طالبان درحال شکست خوردن است، این نیز به ما کمک نمی کند. دختر یازده ساله ام از من سوالی تکان دهنده پرسید: "پدر اگر ما در حال برنده شدن هستیم یا نیازی به فرستادن هزاران سرباز خارجی دیگر به افغانستان است؟"
فعالین صلح در شمال افغانستان با فضای امنیتی روبرو هستند که سریع تغییر می کند: بنابر گزارش های اخیر، گروه های شورشی حضور خود را در ولایات دورافتاده چون جوزجان، سرپل و حتی بلخ که قلعه باستانی سواد و بردباری است، تقویت کرده اند. این گروه ها در تلاش هستند تا جوانان افغان را با پیام های وبسایتی هوشمندانه خود که از "معتقدین راستین" می خواهد تا با آنها همراه شوند و برای هدف جهانی شان بجنگند، تطمیع نمایند.
داکتر نجیب گفت که برای مبارزه با خواست های مذهبی که خواهان برداشتن سلاح میگردند باید مقابله شود، جامعه مدنی باید صدایش را بلند کند و رهبران محلی را انتخاب کنند که میتوانند به شکل دهی نظریات عامه کمک کنند. وی افزود: "ما نمی توانیم تنها مسئولین دولتی را داشته باشیم که خواهان صلح هستند، ما نیاز به شبکه وسیع تری از صداها داریم." وی با اشاره به اینکه رسانه های می توانند پیام های صحیح را به شهرهای بزرگ برسانند گفت اما در مناطق روستایی که از جنگ آسیب دیده اند نیاز است تا کسانی برای رهبری گفتگوهای صلح و ابتکارات تامین صلح شناسایی شوند. 
وی گفت: "ما به کسانی نیاز داریم که از یک سو خواهان دولت بهتر هستند و از سوی دیگر از خشونت افراطی متنفر هستند. این ترکیبی است که من زمان انتخاب فعالین صلح جوان به دنبال آن هستم."
داکتر نجیب همچنان گفت که مذهب کلیدی است برای ترویج وسیع پروسه صلح. او افزود: "قرآن شریف مملو از پیام های مثبت صلح است و ما باید از این پیام ها به عنوان چیزی که مردم به آن ایمان دارند، استفاده کنیم. تنها با صحبت کردن نمی شود کاری کرد، باید به آن عمل کرد."
برای بهبود شانس یک گفتگوی مثبت او بر اهمیت شفقت و مهربانی همه طرف ها تاکید کرد. وی گفت: "ما باید با کسانی که کار می کنیم حتی اگر آنها خشونت می کنند به گونه یک انسان واقعی رفتار کنیم نه اینکه در رسانه ها آنها را موش و جوندگان بخوانیم. در حال حاضر  هرج و مرج و پروپاگندای زیادی در میان تمام طرف ها جریان دارد که پیام صلح مان در میان آنها مفقود گردیده است."
در مورد این گزارش: هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) ماموریت دارد تا از دولت و شهروندان افغانستان حمایت نماید تا به هدف مشترک ثبات و داشتن ملتی آزاد و صلح آمیز برسند. گزارش ذیل قصد دارد تا از طریق داستانی در مورد چگونگی همکاری افغانستان و سازمان ملل متحد برای مقابله با چالش ها برای رسیدن به این هدف، صحبت کند.
رفیع‌الله الکوزی