انجمن« علوم سیاسی و روابط بین الملل افغانستان» توسط سرور دانش معاون دوم ریاست جمهوری گشایش یافت. این انجمن از سوی شماری از اندیشمندان سیاسی، استادان دانشگاه‌ و برخی مقام‌های وزارت امور خارجه ایجاد شده است.
در مراسمی که دیروز، چهارشنبه 29 قوس، به مناسبت گشایش این انجمن در ادیتوریم دانشگاه کابل برگزار شده بود، معاون دوم ریاست جمهوری، برخی از مقام‌های حکومتی، استادان دانشگاه و شماری از دانشجویان شرکت کرده بودند.
سرور دانش در مورد شکل گیری دولت-ملت، نیازمندی معالعات سیاسی و روابط بین‌الملل در جهان امروزی سخنرانی کرد و ایجاد انجمن‌های علمی را نیاز امروزی کشور خواند. او با اشاره به جنگ‌های سرد، جنگ‌های جهانی و ایدئولوژیک گفت که سازمان‌های بین‌المللی برای بهتر شدن روابط شکل گرفت و در حال حاضر کشورها براساس مطالعات سیاسی شان با یکدیگر روابط دارند.
اما با ظهور علوم سیاسی و روابط بین الملل و ایجاد سازمان های بین المللی و دیپلماسی میان کشورها، افراط گرایی در سال های اخیر باعث ایجاد مشکلات سیاسی شده است و ظهور گروه های تروریستی در آسیا، بمب گذاری و تهدید به مرگ از جمله چالش هایی است که علوم سیاسی و روابط بین الملل را دگرگون کرده است. با آن که مطالعات زیادی در این مورد صورت گرفته است؛ اما افغانستان یکی از قربانیان تروریسم و افراط گرایی است و هنوز نیازمند مطالعات گسترده در روابط بین المللی اش است.
همچنین، آقای دانش گفت که در دنیای امروز معیار اصلی در سیاست خارجی کشورها در کنار جنگ و رقابت های خشونت آمیز، تنها داشتن قدرت اتمی نیست؛ بلکه این عصر به نام عصر اقتصاد برتر، دانش و تکنالوژی برتر و مدیریت برتر نامیده می‌شود و دولت ها نیروی خود را با شاخصه‌های اقتصاد، تکنالوژي و مدیریت می سنجند.
او افزود که سیاست بین المللی کشور باید قوی شود و این زمانی امکان دارد که سیاست خارجی افغانستان مورد مطالعه قرار گیرد. او با تاکید بر هدفمند شدن سیاست خارجی گفت که اهداف توسعه پایدار، مشکل جهانی فقر، اقتصاد و حقوق بیشر و محیط زیست از جمله موردهایی است که در سیاست خارجی کشورها مورد بحث قرار می گیرد. آقای دانش ایجاد انجمن های علمی را نیاز فعلی کشور خواند.
دانش افزود، مطالعه سیاست خارجی افغانستان یک ضرورت است و باید با علوم دیگری که بر زندگی مردم تاثیر گذار است پیوند زده شود. معاون دوم ریاست جمهوری تاکید کرد که سیاست افغانستان باید از روزمره گی خارج شود و این چیز امکان ندارد، مگر این که حالت علمی و چارچوبی پیدا کند.
وزارت خارجه نیاز به اصلاحات همه جانبه دارد
همچنین معاون دوم ریاست جمهوری گفت که وزارت امور خارجه از لحاظ سیاست کدری با مشکلات «جدی» مواجه است و نیاز به اصلاحات همه جانبه دارد.
او گفت: «امروز وزارت امور خارجه ما چندان شاهد رشد علمی و تئوری نیست. وزارت امور خارجه نیاز به اصلاحات همه جانبه و تدوین یک برنامه جامع آموزشی و ارتقای تئوریک کارمندان و دیپلمات های خود دارد.» به گفته آقای دانش، نهادهای دیپلماسی وزارت امور خارجه و همچنین مرکز مطالعات استراتژیک از صلاحیت و امکانات کافی برخوردار نیست و به همین دلیل خلاهای موجود رفع نشده است.
او گفت که نهاد دیپلماسی در این وزارت بیش از 60 سال سابقه دارد و همچنین مرکز مطالعات استراتژیک تاسیس شده است؛ اما هنوز سرمایه گذاری کافی در این دو نهاد صورت نگرفته است و زمینه تحول علمی و فکری نیز در این وزارت ایجاد نشده است.
همچنین معاون دوم ریاست جمهوری افزود که محققان از آرشیف اسناد تاریخی و دسته اول وزارت خارجه باید در تحقیقات خود استفاده می کردند، در حالی که هنوز هم از این اسناد کمتر استفاده شده است.
هدف ایجاد انجمن: افغانیزه کردن مفاهیم سیاسی
در همین حال، فرامرز تمنا رئیس انجمن علوم سیاسی و روابط بین‌الملل افغانستان گفت که این انجمن به هدف افغانیزه کردن مفاهیم سیاسی و روابط دیپلماتیک ایجاد شده است. او با اشاره به این که در افغانستان هنوز انجمن‌های علمی شکل نگرفته است، گفت که روابط بین‌الملل و علوم سیاسی با بهره گرفتن از دانشمندان بیرونی مطالعه شده است؛ اما هنوز در این بخش در کشور مطالعه‌ای صورت نگرفته است.
آقای تمنا گفت که هر روز مفاهیم روابط بین الملل دگرگون می‌شوند و نیاز است تا مفاهیم متحول شده افغانیزه و کاربردی شود و مطالعات سیاسی و روابط بین‌الملل کشور جایگاه خود را در منطقه پیدا کند. به گفته او، علوم انسانی، سیاسی و اجتماعی با مطالعات هر کشور باید همگام ساخته شود؛ چون مانند علوم ساینسی نیست که در هر جای و مکان کابرد یکسان داشته باشد.
او گفت که استادان در دانشگاه‌های مخلتف جهان درس خوانده‌اند و با خود شیوه‌های مختلف روابط سیاسی را نیز به ارمغان آورده‌اند. به همین خاطر باید روابط سیاسی و دیپلماسی یکسان سازی شود و یک سیاست افغانی بیرون داده شود.
انجمن علوم سیاسی و روابط بین الملل پس از دو سال تصمیم گیری و فراهم کردن مقدمات ایجاد شد و در این انجمن حدود 16 استاد دانشگاه عضو هیات موسس اند و در حال حاضر فرامرز تمنا که رئیس مرکز مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه و استاد دانشگاه نیز است، ریاست آن را به دوش دارد.
اعضای موسس این انجمن عبارت اند از: فرامرز تمنا رئیس مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه، نصیر احمد اندیشه معین وزارت امور خارجه، ناهید فرید نماینده مجلس، محمداکرم عارفی، مرویس بلخی، فردین هاشمی، سیدمحمد عالمی، مرجان متین، لیدا احمد، محمد منصور احسان، سپوژمی سلما استانکزی، مهدی عارفی، آرزو نورستانی، سیدمهدی منادی، حسین رحیمی و زبیر صلاحی که هر کدام در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی تدریس می‌کنند.
سردار داهی