صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

تقویت پیشه وران؛ راهی برای کاهش بیکاری و رشد اقتصاد پایدار

تقویت پیشه وران؛ راهی برای کاهش بیکاری  و رشد اقتصاد پایدار

پیشهها و شغلهایی که از سالیان زیادی به این سو فعال بودهاند، در جریان چند سال گذشته دچار نوسان شدند. موج مهاجرتها، افزایش بیکاری، افزایش ناامنی، فرار سرمایه، نبود شغل و وضعیت سیاسی تاثیر زیادی بر مردم گذاشت تا جایی که شمار زیادی از متشبثان کوچک، ترک پیشه کردند و راهی کشورهای خارجی شدند.
شمار جوانان بیکار در چند سال گذشته به اندازه ای شد که در جریان سال جاری، برای حدود 500 بست خالی در اداره توزیع تذکره الکترونیکی حدود 24 هزار نفر ثبت نام کرده بودند. پیشتر مسئولان اتاق های تجارت و صنایع کشور از افزایش فقر و بیکاری ابراز نگرانی کرده بودند.
در همین حال، اتحادیه ملی پیشه وران میگوید که بخش حیاتی و اقتصاد شهری را پیشه وران تشکیل می دهند و باید به آن توجهی جدی شود. در این گزارش به آمار تعداد پیشههای تولیدی، به مشکلات فراروی پیشه وران و نوع پیشه در کشور پرداخته شده است.
آماری از پیشههای فعال در کشور
اتحادیه ملی پیشهوران آماری را به روزنامه «افغانستانما» سپرده است که نشان میدهد بیشترین پیشهها و شغلهای ایجاد شده از سوی شهروندان شامل، موبل و فرنیچر سازی، فلزکاری، بوت دوزی، خیاطی، حکاکی، کلاه دوزی، کلچهپزی، قنادی، پوستین دوزی و صنایع چرمی، زرگری، آهنگری، نانوایی، حلبی سازی، ریخته گری و سفالی میشود.
آمار ثبت شده از این پیشهها، از ولایتهای کابل، هرات، بلخ، جوزجان، کندهار، لغمان، کنر، بغلان، تخار، بدخشان، سمنگان، فاریاب، بامیان، کندز، پروان، خوست و ننگرهار از دفترهای اتحادیه ملی پشیه وران به دست آمده است. براساس این آمار، حدود 93 هزار و 600 پیشه در 17 ولایت کشور از سوی شهروندان کشور ایجاد شده است.
تنها در پایتخت، حدود 814 مرکز تولید موبل، فرنیچر و نجاری، 1788 پیشه فلزکاری، بیش از 2000 شغل خیاطی، حدود 2500 نانوایی، 238 پوستین دوزی و صنایع چرمی، 300 دکان کلچهپزی، 200 دکان قنادی و 105 پیشهزرگری در اتحادیه ملی پیشه وران به ثبت رسیده است. همچنین به گفته این اداره، حدود 40 پیشه سفالی، 100 پیشه ریختهگری، 150 شغل حلبی سازی، 100 دکان آهنگری، 60 مرکز حکاکی و 50 پیشه کلاه دوزی نیز در کابل فعالیت دارند.
آمار نشان میدهد که شغلهای نانوایی، خیاطی، حلبی سازی، آهنگری، موبل فرنیچر و نجاری در ردیف اول قرار دارند و دیگر پیشهها با تفاوتهای کم و پیش، در ردیف دوم و سوم قرار میگیرند. براساس آمار، حدود 30954 نانوایی در 17 ولایت کشور فعال است که نسبت به دیگر شغل ها بیشتر مورد توجه مردم قرار گرفته است.
بر اساس ولایت، کمترین آمار ایجاد پیشه از ولایت بامیان به ثبت رسیده است. در این ولایت حدود 40 مرکز ساخت موبل و فرنیچر، 55 دکان فلزکاری، 18 دکان بوت دوزی، 35 خیاطی، 2 دکان حکاکی، 2 مرکز کلاه دوزی، 8 پیشه کلچه پزی، 7 قنادی، 12 شغل پوستین دوزی و صنایع دستی، 2 مرکز زرگری، 27 دکان آهنگری، 312 نانوایی، 8 پیشه حلبی سازی و 9 مرکز ریخته گری فعال اند. در این ولایت سفالی وجود ندارد.
اینها از جمله شغل هایی اند که در گذشته نیز مورد توجه مردم بودند؛ اما در جریان چند سال گذشته دچار نوسان شد. به گفته مسئولان اتحادیه ملی پیشه وران شماری از افراد ترک پیشه گفتند و راهی کشورهای اروپایی شدند و یا هم به دلیل وضعیت سیاسی، اقتصادی و ناامنی ورشکست شدند. با این حال، پیشتر مسئولان اتاقهای تجارت گفته بود که سرمایه گذاری های کوچک بیش از 70 درصد آسیب دیده است.
مشکلات فراروی پیشهوران
اتحادیه ملی پیشهوران میگوید که پیشه وران با چالش های مختلفی روبرو اند و این باعث می شود که کاروبار شان از رونق و بازار بیافتد. مسئولان میگویند که مشکلات امنیتی، واردات کالا و مواد خام بیکیفیت و بدکیفیت، نبود بانکهای قرضه با سود کم، توزیع نشدن زمین، مشکلات برق، صادر نشدن کالای تولید شده به خارج، بالا بودن میزان مالیات، موجودیت فساد و برخی دیگری از چالشها، از جمله مشکلاتی اند که پیشه وران با آن دست و پنجه نرم میکنند.
از جمله چالشهای جدی، کم توجهی به آموزشهای مسلکی، مرکزهای پروسس و تولید و توجه دولت به آن نیز خوانده شده است. مسئولان میگویند که موجودیت مشکلات، باعث ورشکست شدن شمار زیادی از شرکت ها شده است. اتحادیه ملی پیشه وران میگوید که به دلیل نبود ظرفیت و بیتوجهی، هنوز هم 85 درصد قالین، عسل، سنگهای قیمتی و میلیونها پوست حیوانات اهلی به کشور پاکستان برای پروسیس انتقال مییابند و پس از پروسس و بسته بندی، با نام و مارک پاکستان به مارکیتهای جهانی صادر میشود.
مسئولان این اتحادیه ادعا میکنند که در گذشته به دلیل فعال بودن بیشتر تشثبات کوچک، حدود 40 درصد عواید دولت از طریق تولید ناخالص داخلی به دست میآمد؛ اما براساس آمارها این مقدار در سالهای گذشته کاهش یافته است و در سال 2016 به 15 درصد رسیده بود.
همچنین این اداره میگوید که یکی از عواملی که اعتبار صنایع دستی تولیدکنندگان داخلی را پایین آورده است، واردکردن صنایع ظریف تقلبی مثل کندن کاریهای ماشینی، چوبی، مسی، سنگهای رنگ شده به نام سنگهای قیمتی و تولیدات چرمی از کشورهای بیرون میباشد. بهگفته این اداره، تعداد زیادی از صنایع دستی و ظریف، از پاکستان و چین با نمونهسازی داخلی، وارد کشور میشود.
از جمله مشکلات دیگری که این اتحادیه ذکر میکند شامل پول شویی، فرار تحصیلیافتگان و پیشهوران از کشور، نشر و پخش بانک نوتهای جعلی در کشور پاکستان میشود. این اتحادیه میگوید که مشکلات سبب شده است هنوز هم میزان واردات بیشتر از 90 درصد باشد.
توسعه اقتصادی وابسته به تشبثات کوچک
محمدحسن سپاهی رئیس شورای اتحادیه ملی پیشه وران میگوید که بخش حیاتی اقتصاد شهری را پیشه وران یا تشبثات کوچک تشکیل میدهد و از بزرگترین منبع برای ایجاد اشتغال، توزیع عادلانه عاید، تاثیرگذاری بر تولیدات و رشد اقتصاد به شمار میرود. بهگفته او، پیشرفت کشور وابسته به تمرکز به توسعه فعالیتهای تشبثات کوچک است.
براساس گفتههای مسئولان این اتحادیه، حدود دوصد هزار مرکز پیشه و شغل تنها در شهر کابل وجود دارد که به این حساب حتا اگر در هر مرکز سه فرد مصروف کار باشند، حدود شش صد هزار نفر صاحب کار اند و همچنین حدود 50 تا 60 هزار دستگاه کوچک تولیدی در بخش های مختلف فعالیت دارند که اگر به طور اوسط در هر دستگاه یک فرد کار کند، حدود 60 هزار نفر شغل پایدار دارند.
مسئولان اتحادیه ملی پیشه وران میگویند که در حدود 500 هزار کارگاه پیشه وری در بخش های تولیدی، خدماتی و تجاری وجود داشت که شامل موبل و فرنیچر، نجاری، فلزکاری، بوت دوزی، حکاکی، زرگری، خیاطی، پوستین دوزی، تولیدات چرمی، گلدوزی، قنادی، کلچه پزی، آهنگری، حلبی سازی، نانوایی، تخنیک موتر، ریخته گری، سفالی، تولید مواد ساختمانی، چپن دوزی، قالین بافی، گلیم بافی، سترنچی، نمدمالی و شماری دیگر از شغلها فعال بود. 
اما نگرانی جدی این است که شماری زیادی از جوانان و نوجوانان راهی کشورهای اروپایی شدند و هنوز هم میزان بیکاران در کشور کاهش نیافته است. مسئولان اتحادیه ملی پیشه وران میگویند که برای بیرون رفت از این چالش، باید تدابیر عملی روی دست گرفته شود.
سردار داهی