در روزهای اخیر شهرداری کابل برنامه جمع آوری کراچی‌های دست فروشان را از کنار جاده‌های شهر کابل آغاز کرد. پس از آغاز این برنامه، خبرهایی از فروش کراچی‌های جدید به دست فروشان نشر شد. اما مشخص نیست آیا فروش این کراچی‌ها برنامه شهرداری کابل است یا کلاه برداری برنامه ریزی شده؟
در این گزارش، دیدگاه دست فروشان و مقامات شهرداری کابل در رابطه به این موضوع آورده شده و تلاش شده تا این موضوع روشن شود.
شماری از دست فروشان در ساحه پل سوخته و جاده شهید مزاری در غرب کابل نیز واقعیت ماجرا را نمی‌دانند و می‌گویند اگر این کار از سوی شهرداری باشد" زورگویی" و اگر سوی افراد دیگری باشد" کلاهبرداری" است.
برات علی از دست‌فروشان منطقه‌ی پل سوخته که بالای کراچی‌اش میوه تازه می‌فروشد، در گفت‌وگو با روزنامه «افغانستان‌ما» از دولت به شدت انتقاد کرد و گفت، مسئولان نهادهای دولتی به‌جای اینکه برای مردم کار کنند؛ مشکل خلق می‌کنند.
این میوه‌فروش افزود: «یک روز می‌آید که ما برای شما کراچی می‌دهیم. 15000 الی 16000 قیمت کراچی است. ما خودمان کراچی داریم. این را کجا کنیم که باز برویم یک کراچی دیگر بخریم. ما توانایی خریدن کراچی را نداریم.»
نشانه‌های فقر و تنگدستی در دست و صورت برات علی کاملا هویدا بود. او از نبود کار در کشور نیز شکایت داشت. می‌گفت، وضعیت کار و بارش هیچ خوب نیست و نظر به سال‌های پیش میزان فروشات میوه‌ی تازه بسیار کاهش یافته است.
برات علی هر صبح زود از خانه بیرون می‌شود و شب‌ها نیز ناوقت بر می‌گردد. تمام درآمد او در روز حدود 150 افغانی است. نه‌تنها برات علی؛ بلکه این داستان غم‌انگیز تمامی دست‌فروشانی است که از صبح زود تا پاسی از شب زحمت می‌کشند اما عاید ناچیزی به دست می‌آورند.
دست‌فروشان می‌گویند با این درآمد ناچیز چگونه آنان می‌توانند مبلغ 15000 تا 16000 افغانی را بپردازند و بازهم برای شان کراچی جدید تهیه کنند. به گفته‌ی آن‌ها، کراچی‌های جدید که قرار است به دست فروشان فروخته شود، از آهن بسیار نازک ساخته شده و کیفیت بسیار پایین دارد که اصلا به درد آن‌ها نمی‌خورد.
خداداد حسینی، از دیگر میوه‌فروشان کنار جاده‌ی شهید مزاری است. به گفته‌ی او، مأموران شهرداری برای‌شان گفته‌اند که باید کراچی جدید تهیه کنند. وی افزود کراچی‌هایی که از آهن ساخته شده میوه‌ی تازه در آن نگهداری نمی‌شود و پس از مدت اندکی میوه را یخ می‌زند.
دست‌فروشان این را یک کلاه‌برداری بیش نمی‌دانند. به باور آنان، این‌ها شاید کسانی باشند که در تبانی با شهرداری کابل می‌خواهند با کلاهبرداری و فریب دادن، نان مردم غریب‌کار و دست‌فروشان روی سرک را از آن‌ها بگیرند.
خداداد گفت این طرح به هیچ عنوان برای آنان قابل قبول نیست. حتا اگر این کار به آن‌ها تحمیل هم شود آن را نخواهند پذیرفت.
علی جان از دیگر دست‌فروشان اطراف جاده شهید مزاری می‌گوید، کراچی‌های جدید 3 هزار افغانی هم ارزش ندارد و این کار از سوی هرکسی باشد، کلاه‌برداری است. به گفته‌ی برخی دست‌فروشان مرکز ساخت این کراچی‌های جدید در شهرک حاجی نبی واقع در غرب کابل است؛ اما با تلاش‌های زیاد نتوانستم با مسئول آن گفت‌وگو داشته باشم.
مسئولان شهرداری کابل اما، فروش کراچیهای جدید از سوی این اداره را رد میکنند اما می‌گویند که برخیها در گذشته دست به این کار می‌زدند که اکنون جلو شان گرفته شده است. در حالیکه دست‌فروشان ادعا دارند این‌گونه افراد هنوز هم وجود دارند.
تواب احمدی رییس تنظیف شهری شهرداری کابل به روزنامه «افغانستانما» گفت که شهرداری دست‌فروشان را با همان کراچیهای قبلی شان ثبت بانک معلوماتی میکند. ثبت دست فروشان در بانک معلوماتی برای جلوگیری از تخلفات و فساد روی دست گرفته شده است.
دست‌فروشان خواهان بازار مشخص هستند
دست‌فروشان ساحه پل سوخته و جاده شهید مزاری از تصمیم جدید شهرداری کابل که گفته در آینده برای دست‌فروشان غرب کابل یک مکان جداگانه در نظر گرفته خواهد شد، استقبال می‌کنند. به گفته‌ی مسئولان شهرداری کابل، قرار است این تصمیم به منظور کاهش ازدحام ترافیک جاده شهید مزاری تطبیق شود. اما دست‌فروشان می‌گویند بازار باید داخل شهر باشد تا مردم به آن دسترسی داشته باشند.
پیشتر سرور دانش معاون رییس‌جمهوری عبدالله حبیب‌زی سرپرست شهرداری کابل را به دفتر کارش فراخوانده و خواهان سرعت بخشیدن در کار بهسازی دشت برچی از سوی این اداره شده بود.
سرپرست شهرداری کابل در نشست در دیدار با آقای دانش گفته بود در کنار آغاز عملی کار بهسازی دشت برچی در سال آینده، در مورد تنظیم ترافیک جاده شهید مزاری و جابجایی دست فروشان در یک منطقه مشخص نیز کار جریان دارد.
به گفته‌ی شهردار کابل، مطالعات این اداره نشان می‌دهد که مشکل ترافیک در جاده شهید مزاری باتوجه به تدابیری که از سوی شهرداری روی دست گرفته شده، قطعا حل شدنی است.
آقای حبیب‌زی در خصوص جابجایی دست‌فروشان گفته بود در درازمدت برای دست‌فروشان مکان‌های مشخص و بازار تعیین می‌شود که پروسه‌ی ثب ت آن در دیتابیس مربوطه تکمیل شده است.
به نقل از سرپرست شهرداری کابل، پیش از این دست‌فروشان به دکان‌های کنار جاده کرایه می پرداختند که اکنون به طور رایگان و ساماندهی شده به کار خواهند پرداخت. شهردار کابل اما گفته بود تنها هزینه‌ای که دست‌فروشان فعلا می‌پردازند از بابت همسان‌سازی دکه‌های دست‌فروشی شان است که به زیبایی و تنظیم ترافیک کمک خواهد کرد.
با این حال، دست‌فروشان ضمن استقبال از این طرح شهرداری، از رهبران حکومت می‌خواهند که برای حل مشکل بیکاری در کشور چاره‌‌ای بسنجند و مردم را از فقر و تنگدستی نجات دهند. این دست فروشان پیشنهاد می‌کنند که به جای شعار دادن، حکومت باید کارخانه‌ها و فابریکه‌های تولیدی را در کشور فعال کنند تا مردم دارای شغل شوند. آنان می‌گویند که اگر در کشور زمینه‌‎های کار دیگری باشد، آنان مزاحم مردم در کنار جاده‌ها نخواهند شد.
الیاس طاهری