صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

دور از چشم والدین؛ غرق در دنیای مجازی

دور از چشم والدین؛  غرق در دنیای مجازی

گسترش تکنالوژی و افزایش سرسامآور تلفنهای هوشمند در کشور باعث شده که قشر عظیمی از جامعه که کودکان و نوجوانان نیز شامل آن هستند به آسانی به انترنت و شبکههای اجتماعی دسترسی داشته باشند. هر چند شبکههای اجتماعی محدودیتهای سنی را برای کنترل کودکان روی دست دارد، اما این نکته نمیتواند به طور باید از ورود کودکان به شبکههای اجتماعی جلوگیری کند.
در افغانستان نیز به دلیل نبود قانون و نظارت دقیق والدین، شمار زیادی از کودکان و نوجوانان اوقات فراغت خود را در شبکههای اجتماعی میگذرانند. این کودکان با حجم عظیمی از اطلاعات مواجهاند که ممکن است مقدار زیادی از آن برای کودک و نوجوان ضرر داشته باشد.
پشت دروازهی مکتب، در هوای سرد زمستانی جمع چند دانشآموز نوجوان گرم بود. هر کدام با هیجان خاصی از حسابهای فیسبوکشان و تعداد «لایک»هایی که گرفته بودند، سخن میزدند و آن را افتخار قلمداد میکردند.
یکی با صدای بلند گفت: "عکس انتحاری دیروز، 70 لایک گرفته." یکی دیگر از ویدیویی که در فیسبوک دیده بود، سخنی توام با لذت میزد. او خطاب به دوستانش گفت که برای شما هم روان میکنم تا... .
این چند نوجوان، گروه کوچکی از هزاران نوجوانی است که روزانه چندین ساعت خود را در فضای مجازی سپری و خودشان را در آنجا جستجو میکنند.
کارشناسان این روند را برای نوجوانان و جامعه خطرناک میدانند و میگویند که باید والدین نظارت دقیقی روی رفتار کودکان و نوجوانان داشته باشند.
ضیاءالله مومند، استاد دانشگاه کابل، استفاده بدون قید و شرط کودکان و نوجوانان از انترنت را خطرناک توصیف میکند و میگوید که آسیبپذیری کودکان و نوجوانان در مقابل انترنت بسیار زیاد است.
آقای مومند تصریح میکند که باید برنامههایی چیده شود تا کودکان و نوجوانان در فضای مجازی و انترنت مصؤن باشند. او همچنین گفت که این برنامهها باید به گونهای باشد که با فرهنگ مردم افغانستان مطابقت داشته باشد.
اما به دلیل نبود نظارت دقیق؛ کاربران انترنت که حدود یک سوم آن نوجوانان هستند، میتوانند به صورت آسان به انواع معلومات و اطلاعات دسترسی پیدا کنند. این معلومات و اطلاعات میتواند مفید باشد و گاهی مضر.
رحمتالله رسا، دانشآموختهی روانشناسی نیز میگوید که کودکان طبیعت جستجوگری دارند و تکنالوژی تا جایی می تواند این خصلت آنها را تقویت کند، اما به دلیل جذابیت، کودکان وقت بیشتری را صرف تکنالوژی میکنند که این وقت صرف کردن اضافی، باعث می شود که آنها فرصت های دیگر از قبیل بازی در محیط و با هم نوعانشان را از دست بدهند. از این رو میتواند در ارتباط کودک با محیط، اختلالاتی را ایجاد کند و کودکان به جای خو گرفتن با محیط، با تکنالوژی خو بگیرند.
آقای رسا همچنین اضافه کرد که بدترین آسیبی که انترنت میتواند به نوجوانان برساند این است که روان نوجوان را با اشکال مختلف خشونت و دیدگاههای رادیکال آشنا می سازد و حداقل ممکن است که باعث آمادگی مواجهه یا همراهی با اعمال خشونت آمیز در آینده شود.
سال گذشته سازمانهای امنیتی روسیه و اسپانیا گفته بودند که از طریق شبکههای اجتماعی هزاران تن از شهروندانشان به گروههای تروریستی پیوستهاند.
مشتاق رحیم، پدری است که استفاده از انترنت کودکش را کنترل میکند؛ او با اشاره به انترنت میگوید در این "جهان بی بندوبار" باید کودکان و نوجوانان راهنمایی شوند تا به پختگی فکری برسند.
 او گفت: برای نوجوانان و کودکان در انترنت موادی وجود دارد که قابل استفاده نیست و آنان نیز پی نمیبرند که کدام مواد را نیاز دارند، بنابرین ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند.
این پدر که دو سند ماستری دارد، گفت که فرزندم تلفن هوشمند ندارد و در موقع ضرورت از تلفن خودم استفاده میکند و استفاده از انترنت نیز تحت مدیریت خودم است.
زمری وفا، کارشناس انترنت اما میگوید که استفاده از انترنت حق همه است و والدین نباید کودکان شان را از استفادهی انترنت منع کنند، بلکه باید از نظر فنی شرایطی را برای کودکان و نوجوانان شان مهیا کنند که مصؤن باشند.
او به این باور است که همهی کسانی که از انترنت استفاده میکنند، ممکن است با تهدیداتی –از هک و تخلیه معلوماتی گرفته تا پیوستن به گروههای افراطی- مواجه شوند.
بر اساس ارقام وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی، از جمع شش میلیون کاربر انترنت و شبکههای اجتماعی در افغانستان، ۸۷ درصد از فیسبوک، پنج درصد از تویتر و دو تا سه درصد از یوتیوب و متباقی از تلگرام، گوگل پلس، انستاگرام و دیگر شبکههای اجتماعی استفاده میکنند.
جنبههای مثبت انترنت
فضای مجازی یا همان انترنت، بر خلاف آسیبهایی که ممکن است به فرد یا جامعه بزند، فایدههای زیادی نیز دارد که استفاده درست از آن میتواند مفید واقع شود.
وزارت معارف کشور در نظر دارد از طریق انترنت برای افرادی که در مناطق صعبالعبور زندگی میکنند یا کسانی که مشکل فرهنگی دارند، صنف درسی تشکیل دهد.
عرفانالله صافی، مسئول بخش تکنالوژی معلوماتی وزارت معارف در این باره می گوید که این وزارت در یک برنامه 10 ساله در نظر دارد در مناطق مختلف از طریق انترنت صنفهای درسی ایجاد کند.
آقای صافی گفت که اکنون 9.3 میلیون شاگرد در کشور در حال تحصیل هستند اما شمار زیادی دیگر نیز وجود دارد که به دلیل مشکل فرهنگی یا دوری راه نمیتوانند به مکتب بروند.
به گفتهی او، وزارت معارف در نظر دارد از طریق انترنت و یک آیپد مواد درسی را در اختیار دانشآموزان قرار دهد.
در کنار این، روزانه صدها دانشجو و پژوهشگر در انترنت دنبال مقالههای مفید هستند که میتوان آن را از جنبههای مثبت انترنت شمرد.
بنابراین با نظارت دقیق از نحوه استفاده انترنت میتوان کودکان و نوجوانان را با جهان پر رمز و راز دیگری آشنا کرد بدون اینکه آسیبی ببیند.