خدمات پستی در کشور با قدمت یک قرن، هنوز نتوانسته به طور درست جایگاه خود را دریابد و اعتماد شهروندان را جلب کند.
اکثر شهروندان کشور، به دلیل اینکه آگاهی و یا اعتماد به خدمات پستی ندارند، بسته و یا مراسلات خود را از طریق موترهای مسافربری و یا توسط افراد به ولایات و حتی خارج از کشور می‌فرستند.
احمد یکی از صدها شهروندی است که اسناد تحصیلی خود را به یک راننده بس سپرده تا به ولایت بدخشان برساند؛ او می‌گوید که این راه مطمئن‌تر است.
این شهروند بدخشانی گفت که پست به دلیل اینکه زیاد دست به دست می‌شود از یک سو، بسته را دیر می‌رساند و از طرفی دیگر ممکن است که بسته ما گم شود. به همین دلیل موترهای مسافربری را انتخاب کردم.
نورالدین دیگر شهروند کشور که یک بسته پستی را به کشور جرمنی فرستاده نیز از خدمات پستی کشور شاکی است. او گفت که شش ماه پیش چند ورق را به کشور جرمنی فرستادم؛ اما اکنون خبری از آن نیست.
نورالدین علاوه کرد که بعد از پیگیری‌های فراوان، اداره پست کشور قبول کرده که جبران خسارت کند. او در ادامه گفت که جبران خسارت نمی‌تواند جوابگوی ضربه‌ای که وارد شده است، باشد.
نبود اعتماد به کارکردهای اداره پست باعث شده که این اداره بیشترین فعالیتش روی مراسلات اداره‌های داخلی باشد. این اداره در سال مالی 1396 بیش از 4 میلیون مراسلات و پارسل داشته که اکثر این خدمات برای اداره‌های دولتی کشور بوده است.
احمد وحید ویس، رئیس اداره‌ی افغان‌پست اما به روزنامه‌ی «افغانستان‌ما» گفت که با طرح‌های جدید توانسته وضعیت پستی کشور را بهبود بخشد.
آقای ویس افزود که این اداره با برنامه ریزی درست توانسته مقدار عواید پستی را از 200 میلیون در سال‌های قبل به 972 میلیون افغانی در سال 1396 برساند.
رئیس اداره پست کشور تصریح کرد که اگر اداره‌های دولتی با این اداره همکاری و رئیس جمهوری نیز پشتیبانی کند این اداره می‌تواند سال آینده عوایدش را به 1تا 1.5 میلیارد افغانی برساند.
او با گلایه از عمل‌کرد وزارت خارجه گفت که اداره پست در نظر داشت که خدماتی که اکنون شرکت «روان‌خدمات» با هزینه بالا ارایه می‌کند با هزینه‌ای کمتر برای شهروندان انجام بدهد اما پیشنهادشان که بین 250 تا 300 افغانی بود رد شد و به شرکت مذکور داده شد.
رئیس اداره پست، شرکت روان خدمات را "دکاندار" خواند و گفت وزارت خارجه در کار خود سهولت آورد، اما برای شهروندان مشکل خلق کرد.
او می‌گوید، این اداره در سطح شهر کابل و ولسوالی‌ها 25 پسته‌خانه دارد که می‌تواند خدمات را نسبت به شرکت روان خدمات در مکان‌های نزدیکتر به شهروندان ارایه کند.
شکیب مستغنی، سخنگوی وزارت امور خارجه اما می‌گوید که این خدمات به دواطلبی گذاشته شده و اداره پست نتوانسته است در داوطلبی برنده شود.
آقای مستغنی تصریح کرد که در داوطلبی‌ها تنها بحث قیمت مطرح نیست، بلکه امکانات، مکان و تجربه کاری نیز امتیاز محسوب می‌شود.
شرکت روان خدمات در شهر کابل دو نمایندگی –خیرخانه و کارته چهار- دارد. محب‌الرحمن، شهروند کابلی در مورد کارکرد شرکت روان خدمات گفت که این شرکت از نظر نظم کاری بسیار خوب است، اما هزینه‌های آن در برابر کاری که انجام می‌دهد بسیار زیاد است. او افزود که هزینه این کار پیش از این کمتر بود؛ اما بعد افزایش یافت و علت آن مشخص نیست.
سخنگوی وزارت امور خارجه اما می‌گوید که هزینه‌های خدماتی شرکت افزایش نیافته و هزینه‌ای که می‌گیرد طبق نرخ قدیم است. او گفت شرکت مذکور از هر تذکره و یا سندی که تایید می‌کند 500 افغانی می‌گیرد که تنها 300 افغانی آن مربوط شرکت و بقیه‌ی آن برای وزارت خارجه داده می‌شود.
توزیع بیش از 780 هزار پاسپورت
اداره افغان پست می‌گوید که در سال مالی 1396، این اداره بیش از 783 هزار پاسپورت را که توسط اداره پاسپورت صادر شده، را به صاحبانش تحویل داده است.
احمد وحید ویس، رئیس اداره افغان پست، توزیع پاسپورت از طریق پست را یک اقدام موفق خواند و گفت که این اداره در نظر دارد خدمات توزیع در 25 ولایت دیگر را نیز آغاز کند.
حدود دو سال پیش، قراردادی بین وزارت مخابرات و ریاست پاسپورت به امضا رسید که بر اساس آن متقاضیان پاسپورت از طریق پست، پاسپورت‌های خود را دریافت می‌کنند.
اداره‌ی افغان پست می‌گوید که تاکنون هیچ‌گونه مشکلی در توزیع پست در این مدت بروز نکرده، تنها یک مورد که پاسپورت یک شهروند کابل از شعبه «ارزان‌قیمت» گم شد، که جبران خسارت کردیم.
توزیع پاسپورت از طریق پست، باعث شده است که شهروندان وقت کمتری را برای دریافت پاسپورت خود صرف کنند و دیگر از مکان‌های دور برای گرفتن پاسپورت شان به ریاست پاسپورت مراجعه نکنند. از سوی دیگر امکان فساد را نیز کاهش می‌دهد.
مشکلات فراروی خدمات پستی
در کنار نبود پشتیبانی اداره‌های دولتی از خدمات پستی؛ نبود امنیت، نبود آدرس دقیق و کمبود نیروی کاری‌ ، از دیگر مشکلاتی است که خدمات پستی با آن مواجه است.
احمد وحید ویس، رئیس این اداره می‌گوید که نبود آدرس دقیق باعث شده است که کارمندان این اداره برای تحویل دهی یک بسته‌ی پستی با مشکلات فراوانی مواجه شود.
آقای ویس گفت که ریاست افغان پست، 463 پسته‌خانه فعال در سراسر کشور دارد، اما به دلیل نبود امنیت و آدرس دقیق، این مراکز با مشکلاتی مواجه است.
حدود چهار ماه پیش شهرداری کابل گفته بود برنامه آدرس یابی را در شهر کابل به همکاری یک شرکت معتبر بین المللی به صورت جدی زیر کار گرفته است. سرپرست شهرداری کابل گفته بود، "برنامه آدرس یابی برای ۹ ناحیه شهر کابل به شکل دیجیتالی ترتیب شده که براساس آن، خانه‌ها و کوچه‌ها نام‌گذاری شده است".
اکنون این برنامه شهرداری کابل، امیدواری را برای اداره پست افغانستان بیشتر کرده تا خدمات با سرعت و کیفیت بهتر انجام شود.