فساد اداری و نبود مدیریت سالم اداری در یک و نیم دهه گذشته باعث شده است؛ معارف که یکی از رکن‌های اصلی دولت است، آسیب جدی ببیند. این دو عامل حتی در پایتخت باعث توزیع ناعادلانه امکانات شده و صدها شاگرد را در حوزه سیزدهم شهر کابل از تحصیل و دسترسی به امکانات تحصیلی محروم کرده است.
آمارهایی که روزنامه‌ی «افغانستان‌ما» به آن دسترسی پیدا کرده، نشان می‌دهد که پنجاه درصد مکاتب دشت برچی در ناحیه سیزدهم شهر کابل، ساختمان ندارد.
 این حوزه تعلیمی، با 108521 شاگرد دختر و پسر، بیشترین شاگرد را در نواحی شانزده گانه شهر کابل دارد، اما در همین حال، کمترین مکتب و معلم را دارد.
بر اساس این آمار، در ناحیه سیزده 1418 معلم زن و مرد مشغول تدریس هستند که به ازای 77 شاگرد، یک معلم مشغول تدریس است. اما میانگین سایر نواحی شهر کابل 46.5 شاگرد به ازای یک معلم است. در این حوزه‌ی تعلیمی، 1177 معلم کم است که به صورت حق‌الزحمه استخدام شده‌اند.
همچنین در این حوزه تعلیمی، بیست و شش مکتب ثبت وزارت معارف است، اما 50 درصد آن که سیزده باب می‌شود، ساختمان ندارد و شاگردان در خانه‌های اجاره‌ای یا در زیر خیمه‌ها مشغول تحصیل هستند.
از سوی دیگر به دلیل تقاضای بیش از حد به مکتب، این حوزه تعلیمی، بیشترین مکتب خصوصی را نیز دارد. در این حوزه، بیش از 100 مکتب خصوصی فعال هستند. حوزه پنجم تعلیمی با 63 مکتب خصوصی در رده دوم قرار دارد.
از نظر تعداد شاگرد، بعد از حوزه تعلیمی 13 شهر کابل؛ ناحیه دوازدهم 70043 شاگرد و 1161 معلم دارد که یک معلم برای 60 شاگرد تدریس می‌کند. همچنین در این ناحیه، 50 درصد مکتب‌هایش تعمیر ندارد و شاگردان در خانه‌های کرایی مشغول تحصیل هستند.
انور آسایی، مدیر لیسه‌ی خصوصی معرفت می‌گوید که اگر تعداد شاگردان در یک صنف بالا برود، کیفیت آموزش پایین می‌آید و کارایی معلم کمتر می‌شود. به باور او، صنف اگر کمتر باشه استاد قادر خواهد بود که تمامی برنامه های خود را اجرا کند ولی اگر شلوغ باشد امکان اجرای برنامه ها وجود ندارد.
آقای آسایی اضافه کرد که کیفیت پایین در مکتب‌های دولتی، باعث شده که برخی از خانواده‌ها فرزندان‌شان را به مکتب‌های دولتی نفرستند.
شریف‌خان انوری، آمر حوزه سیزدهم تعلیمی نیز به روزنامه «افغانستان‌ما» گفت که در این حوزه علاوه بر این کمبودها، هیچ کدام از مکتب‌ها جمنازیوم ندارد، فقط 4 مکتب از 26 مکتب لابراتوار/آزمایشگاه دارد.
آقای انوری افزود که اکثر مکتب‌های این حوزه‌ی تعلیمی فضای مناسب برای تفریح شاگردان ندارد اما بیشترین کامیابی در کانکور را در سطح شهر کابل دارد. به گفته‌ی او، در سال گذشته 97 درصد شاگردان حوزه سیزدهم تعلیمی در کانکور کامیاب شده‌اند.
وزارت معارف همواره، نبود زمین و استملاک را بهانه‌ی اصلی برای نساختن مکتب عنوان می‌کند، اما کارشناسان می‌گویند که فساد و منافع شخصی باعث اعمار نکردن مکتب در این ناحیه شده است.
احمد بهزاد عضو مجلس نمایندگان می‌گوید که استملاک و نبود زمین" بهانه" است و اراده‌ای برای ساختن مکتب در این ناحیه وجود ندارد.
به گفته این نماینده مجلس، موردی بوده که زمین برای ساخت مکتب وجود داشته، اما پول برای ساخت مکتب اختصاص داده نشده، یا از وزیر امر ساخت مکتب گرفته شده، اما با کارشکنی زیردستانش اجرایی نشده است.
زکریا زکریا، نماینده مردم کابل در مجلس نمایندگان نیز تایید می‌کند که طی سال‌های گذشته پول‌های زیادی حیف میل شده است.
آمار مکاتب کرایی در ناحیه سیزده نیز متفاوت عنوان شده است؛ در حالی که آمار ریاست معارف شهر کابل تعداد مکاتب کرایی این حوزه تعلیمی را  13 باب ذکر کرده؛ اما آمر تعلیمی این حوزه، تعداد مکتب‌های کرایی را 17 باب عنوان کرد. در تعداد معلمان و شاگردان مکتب‌های این ناحیه نیز ارقام متفاوت ارائه می شود.
روزنامه‌ی افغانستان‌ما برای پیگیری بیشتر این موضوع نزدیک به یک ماه در رفت و آمد به دفتر ریاست معارف شهر کابل بود؛ اما متأسفانه رییس معارف شهر کابل حاضر به مصاحبه با این روزنامه نشد؛ اگرچه دلیل اصلی حاضر نشدن رییس معارف برای مصاحبه با ما معلوم نشد؛ اما معمولا ترس از افشای برخی اسراری که منجر به افشای فساد در ادارات می گردد، مسؤلان ادارات را وادار می سازد، تا از دادن حتا معلومات عادی به مردم بترسند.
رییس معارف شهر کابل در حالی حاضر به مصاحبه نمی شود که نهادهای رسانه¬ای سال ها است که از عدم دسترسی به معلومات شکایت داشتند. ولی اکنون قانون حق دسترسی شهروندان به معلومات به تصویب رسیده و رییس جمهور به تمام ادارات دولتی دستور داده است که مطابق قانون، معلومات لازم را در اختیار شهروندان قرار دهد.
فضای بسته و تحت سانسور در ادارات دولتی و بخصوص وزارت معارف سبب می شود که بسیاری از خلأها، قانون شکنی ها و کمکاری ها همچنان پوشیده باقی بماند. خلأهایی که سبب عقب ماندگی و ضعف نظام آموزشی در کشور می گردد.
کبری مصطفوی نماینده مردم کابل در مجلس نمایندگان به روزنامه افغانستان‌ما گفت که به دلیل آنکه با معارف سیاسی برخورد می‌شود، ما شاهد پیشرفت در عرصه‌ی معارف نیستیم.
خانم مصطفوی اضافه کرد که کار به کسانی داده می‌شود که توانمندی ندارند. باید به معارف نگاه تخصصی داشته باشیم. او گفت تا زمانی که به شاگرد و معلم توجه نشود، به شکوفایی علمی نخواهیم رسید.