بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) می‌گوید که کمیسیون مستقل انتخابات برنامه‌ای مشخص برای اصلاحات و برگزاری انتخابات مجلس و شوراهای ولسوالی ندارد.
نعیم ایوب‌زاده، رئیس تیفا روز شنبه 6 اسد، در یک نشست خبری از عملکرد کمیسیون مستقل انتخابات انتقاد کرد و از ادامه چنین روندی هشدار داد.
آقای ایوب‌زاده افزود که کمیسیون در قسمت اصلاحات و اجرایی کردن تقویم انتخابات به درستی عمل نکرده و قانون انتخابات را در چند مورد نیز نقض کرده است.
او گفت که تقویم انتخاباتی در روند ثبت نام رای‌دھندگان، ثبت اعتراضات و شکایات و رسیدگی به آن، ایجاد کمیته رسانه‌ها، نشر فھرست ابتدایی نامزدان، دوره اعتراضات و شکایات انتخاباتی و نھایی سازی فهرست مراکز رای نقض شده است.
رئیس تیفا همچنین افزود که قانون انتخابات نیز در معرفی بیش از سه تن برای ریاست دارالانشاء، تعدیل طرزالعمل پروسه ثبت نام رای دهندگان و کوچک کردن حوزه انتخاباتی در ولایت غزنی نقض شده است.
تیفا می‌گوید که حکومت که پاسدار اصلی تطبیق قانون در کشور است نیز در کنار کمیسیون مستقل انتخابات، بارھا قانون انتخابات را نقض کرده است که برکناری رئیس کمیسیون مستقل انتخابات بدون ارایه دلیل، برکناری بدون دلیل رئیس پیشین دارالانشای کمیسیون انتخابات، تعلل و وقت کشی در معرفی یک عضو کمیسیون به جای رئیس کمیسیون انتخابات، معرفی عضو جدید کمیسیون انتخابات فراتر از فهرست کمیته گزینش، دخالت در کارھای تخنیکی کمیسیون و اعمال فشار برای عملی شدن طرح‌ھای حکومت از جمله این نقض‌هاست.
این نهاد ناظر انتخاباتی می‌گوید که این عملکردها غیر قانونی، کمیسیون‌ھا را از مسیر اصلی کارشان که ھمانا آمادگی‌ھا برای انتخابات ٢٨ میزان است، دور می‌کند.
تیفا بر این باور است که اگر اصلاحات انتخاباتی به موقع تحقق نیابد، باعث دلسردی و کمرنگ شدن اشتراک تعداد زیادی از ساختارهای سیاسی و اجتماعی نسبت به کمیسیون مستقل انتخابات می‌شود.
پیش از این شماری از احزاب قدرتمند، خواستار توقف روند ثبت نام رای دهندگان و آغاز مجدد آن با استفاده از تکنالوژی بایومتریک شده بودند. آنان گفته بودند که در صورتی به خواسته‌هایشان توجهی نشود، انتخابات را تحریم می‌کنند.
تیفا اما می‌گوید که موضع گیری جدید شماری از احزاب را به صورت کل، گام نیک دانسته اما در شرایط و زمان کنونی طرح این نوع خواست‌ھا که نیازمند تحقیق، بررسی و زمان و منابع بیشتر است را "منصفانه" نمی‌دانیم.
بر اساس نظارت‌های تیفا، حکومت در سه سال گذشته یک همکار خوب در کنار کمیسیون‌های انتخاباتی نبوده و وظیفه‌اش را به درستی انجام نداده و تعلل و وقت‌کُشی فراوانی کرده است.
برگزار نشدن انتخابات شوراهای ولسوالی‌ها در 28 میزان
بنیاد انتخابات شفاف افغانستان می‌گوید که بر اساس یافته‌های این نهاد، کمیسیون مستقل انتخابات قادر به برگزاری انتخابات شوراهای ولسوالی‌ها در 28 میزان نیست.
این نهاد در اعلامیه‌ای نوشته است که امکانات کمیسیون برای این انتخابات بسیار ناچیز بوده و کاندیدان شورای ولسوالی‌ها که بازیگران اصلی این انتخابات ھستند در بیشترین ولسوالی‌های کشور به تعداد کافی نرسیده‌اند.
کمیسیون مستقل انتخابات پیش از این گفته بود که 6152 نفر برای انتخابات شوراهای ولسوالی‌ها ثبت نام کرده‌اند که 6081 تن به فهرست ابتدایی راه یافته‌اند. این آمار بدون ولایت غزنی است.
با نشر فهرست ابتدایی نامزدان شوراهای ولسوالی ‎ها، کمیسیون مستقل انتخابات از حضور کمرنگ زنان در شوراهای ولسوالی‌ها ابراز نگرانی کرده بود.
کمیسیون با نشر خبرنامه‌ای نوشته است که از مجموع 368 ولسوالی، در 42 ولسوالی تااکنون هیچ کسی نامزد نکرده، در 29 ولسوالی هیچ نامزد مردی و در 120 ولسوالی بنابر مشکلات، قانونی، فرهنگی، امنیتی و مالی هنوز کاندید زن ثبت نام نکرده‌اند.
کمیسیون مستقل انتخابات همچنین نوشته است که در 166 ولسوالی تعداد کاندیدان زن برابر و یا هم کمتر از کرسی‌هایی است که برای زنان در شوراهای ولسوالی‌ها اختصاص یافته است.حضور کمرنگ زنان باعث نگرانی مقام‌های دولتی شده است. بر اساس قانون باید ۲۵ درصد اعضای شوراهای ولسوالی‌ها زنان باشند.