سردار محمد رحیمی، معین سواد آموزی وزارت معارف بر این باور است که نرخ بی‌سوادی در کشور به اندازه‌ای نیست که سازمان‌های بین‌المللی منتشر می‌کنند.
آقای رحیمی، روز دوشنبه 12 سنبله، در نشستی که به منظور روز بین‌المللی سواد برگزار شده بود، گفت: "هیچ تخمین درستی [از بی‌سوادی] وجود ندارد."
او اضافه کرد که ممکن است، فردا در برگزاری جلسه سواد در کاخ سپیدار یا شورای وزیران یونسکو آمار بی‌سوادان را بیش از 11 میلیون عنوان کند. "من اعتبار زیادی به این آمار ندارم؛ به این دلیل که سازمان‌های بین‌المللی آمار بی‌سواد یا کودکان باز مانده از تحصیل را بالا نشان می‌دهند برای جذب منابع است."
معین سواد آموزی وزارت معارف تصریح کرد: "متاسفانه فساد هم در جامعه بین‌المللی و هم در دولت هم در جامعه کم و بیش وجود دارد؛ بخشی هم به این دلیل است که نمی‌توانیم اهم و مهم کنیم که آیا نشر این مطالب به نفع جامعه ما است. آن هم به دلیل بی‌سوادی سیاسی و فرهنگی جامعه ماست."
آقای رحیمی گفت که بر اساس آمارهای ما؛ حدود 60 درصد شهروندان بالای 15 سال بی‌سواد هستند که دو/سوم آنان را زنان تشکیل می‌دهند.
مشکلات فرهنگی، ناامنی و نبود مکتب کافی در اکثر نقاط کشور، از دلایلی است که زنان نسبت به مردان کمتر باسواد هستند. معین سواد آموزی وزارت معارف می‌گوید که برای برابری در قسمت سواد، 65 درصد توجه وزارت معارف به زنان است.
او همچنین گفت که نرخ سواد در کشور سالانه یک درصد بالا می‌رود. به گفته‌ی معین سواد آموزی وزارت معارف؛ در حال حاضر 40 در صد جمعیت بالای 15 سال باسواد هستند.
آقای رحیمی علاوه کرد، تا زمانی که 60 درصد جامعه باسواد نشوند، کشور همواره با مشکل مواجه خواهد بود.
او گفت که جامعه باسواد متضمن، صلح با ثبات و رسانه‌ی آزاد خواهد بود. پس اگر می‌خواهیم رسانه‌های تخصصی داشته باشیم، باید در جهت باسواد شدن جامعه کار شود.
معین سواد آموزی وزارت معارف این سخنان را در نشستی که دفتر حمایت کننده‌ی رسانه‌های آزاد افغانستان (نی) با شعار "جامعه باسواد؛ صلح باثبات، رسانه‌ی آزاد" برگزار کرده بود، ایراد کرد.
آقای رحیمی اضافه کرد که رسانه‌ها در دو سال گذشته توجه خوبی به سواد داشتند و گفتمان‌های خوبی را نیز مطرح کردند. او اضافه کرد اما این کارکردها آغاز راه است و باید همچنان کار صورت گیرد و فشارهای صورت گیرد تا پالیسی‌ها تغییر کند.
نوید محمدی، مدیر دیدبان رسانه‌های دفتر نی، در این نشست گفت که رسانه‌ها طی 15 سال گذشته نقش خوبی در آگاهی مردم داشته و افکار عمومی را نسبت تحصیل تغییر داده است.
انتقاد نی از وزارت معارف
دفتر حمایت کننده‌ی رسانه‌های آزاد افغانستان از اقدام اخیر میرویس بلخی، سرپرست وزارت معارف مبنی بر ممنوعیت مصاحبه کارمندان وزارت معارف با رسانه‌ها در سراسر کشور، انتقاد کرد.
بر اساس گفته‌های مسئولان نی، میرویس بلخی اخیرآ مکتوبی را به 34 ولایت کشور فرستاده و از کارمندان وزارت در ولایت خواسته که غیر از رئیس معارف، شخصی دیگر حق مصاحبه ندارند.
نوید محمدی گفت که این اقدام وزارت معارف، نقض صریح قانون اساسی و قانون دسترسی به اطلاعات است و از وزارت معارف می‌خواهیم که مکتوبش را باطل کند و اجازه مصاحبه کارمندان وزارت با رسانه‌ها را بدهند.
آقای محمدی افزود که مسئولان حکومتی، مالک اطلاعات نیستند؛ بلکه آنان حافظ اطلاعات هستند و اطلاعات مال مردم است. نباید در گروی عده‌ای باشد. او از معین سواد آموزی وزارت معارف خواست که این پیام را به وزارت معارف برساند.
معین سواد آموزی وزارت معارف اما گفت که باید اطلاعات رسمی شده از مجرای رسمی نشر شود و این حق را وزارت دارد اطلاعات را از مجرای رسمی منتشر کند. آقای رحیمی افزود: کارمندان نیز حق دارند، درد دل‌هایشان را با مردم در میان بگذارند.
آقای رحیمی همچنین این موضوع را به سطح سواد جامعه ربط داد و گفت که جامعه باسواد، می‌داند که آزادی بیان جزء حقوق بشری‌اش است و کسی نمی‌تواند سلب کند و مصاحبه خود را می‌کند. منظور او از مصاحبه نشر اطلاعات رسمی نبود بلکه کاستی‌ها و درد دلهای کارمندان و یا شهروندان است.
معین سواد آموزی وزارت معارف در قسمتی دیگر از سخنانش گفت که جامعه باسواد تفاوت بین خبر جعلی و خبر واقعی را نیز درک و تفکیک می‌کند.
به باور او، به هر اندازه‌ای جامعه باسواد شود، رسانه‌ها تخصصی‌تر می‌شود و در تولید محتوا و نشر خبرها با رویکردی متفاوت عمل می‌کند.
در حال حاضر تولید محتوا در رسانه‌های کشور به باور معین سواد آموزی به دلیل کم بودن سواد، وجود ندارد و بیشتر از رسانه‌های بین‌المللی کپی می‌شود.