بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) می‌گوید که اسنادی را به دست آورده که شماری از کارمندان دولتی درصدد معامله سیاسی نتیجه انتخابات هستند.
نعیم ایوب‌زاده، رئیس اجرایی تیفا، روز یکشنبه 6 عقرب که در یک نشست خبری، یافته‌های این نهاد را بیان می‌کرد، گفت که برخی از اداره‌ها و شماری از کارمندان دولت، در تلاش‌اند که با نتیجه انتخابات معامله سیاسی کنند.
آقای ایوب‌زاده از فرد یا نهاد مشخص دولتی نام نبرد اما افزود، اگر جلوی این کار –معامله سیاسی برای تغییر در نتیجه انتخابات- گرفته نشود، آرای شهروندان قربانی خواهد شد.
او از نهادهای بین‌المللی و مستقل خواست که از روند شمارش آرا نظارت دقیق کنند تا آرای مردم قربانی معامله‌های سیاسی برحلقات نشود.
ایوب‌زاده همچنین علاوه کرد که طولانی شدن روند شمارش آرا و قابل قبول بودن نتیجه شمارش آرا از دیگر نگرانی‌های این نهاد ناظر انتخاباتی است.
رئیس بنیاد انتخابات شفاف افغانستان با انتقاد از عملکرد مسئولان کمیسیون انتخابات، گفت که اگر قرار باشد کمیسیون مستقل انتخابات این گونه فعالیت کند، امکان این وجود دارد که انتخابات ریاست جمهوری به موقع برگزار نشود.
کمیسیون مستقل انتخابات به دلیل نبود مدیریت درست، نتوانست طبق تقویم انتخاباتی، روند برگزاری انتخابات ر در سراسر کشور در تاریخ مشخص شده -28 میزان- برگزار و خاتمه دهد. انتخابات مجلس روز بعد -29 میزان- نیز ادامه یافت و در قندهار روز شنبه 5 عقرب برگزار شد.
بنیاد انتخابات شفاف افغانستان می‌گوید که این نهاد، از 7200 مرکز در 33 ولایتی که انتخابات برگزار شده است، به گونه بی‌طرفانه نظارت کرده و از آن گزارش تهیه کرده است.
نعیم ایوب‌زاده، رئیس این نهاد، گفت که بر اساس چشم دید ناظران ما، حضور مردم بسیار گسترده بوده، نیروهای امنیتی، امنیت مراکز را به نحوه احسن تامین کرده بودند و رسانه‌ها نیز در قسمت گزارش‌دهی بسیار خوب عمل کردند.
آقای ایوب‌زاده افزود، اما بر خلاف این، مسئولان کمیسیون مستقل انتخابات نتوانستند این روند بزرگ ملی را درست مدیریت کنند که باعث بروز چالش‌هایی شد.
او افزود، باز نشدن مراکز رای‌دهی در وقت معین آن، مسدود بودن شماری از مراکز رای‌دهی در روز نخست انتخابات، تغییر فهرست رای‌دهندگان، خرابی دستگاه‌های بیومتریک و استفاده نکردن عمدی از این دستگاه‌ها برای زمینه سازی تقلب، زورگویی‌های نیروهای امنیتی در برخی ولایت‌ها و شمارش آرا بدون حضور ناظران از جمله چالش‌ها و نارسایی‌های انتخابات مجلس به حساب می‌آید.
کمیسیون مستقل انتخابات بعد از برگزاری انتخابات مجلس، ضعف مدیریتی خود را قبول کرد و گفت که در شمارش آرا تلاش می‌کند که آرای سفید را از سیاه جدا کند.
ایوب‌زاده اما می‌گوید که با توجه به تجربه‌ای که ما داریم، می‌دانیم که تفکیک رای سیاه از سفید به لحاظ تخنیکی بسیار مشکل است و ما از این بابت نگرانی جدی داریم.
صغری سعادت، سخنگوی بنیاد انتخابات شفاف افغانستان در ادامه سخنان ایوب‌زاده گفت که یافته‌های ناظران تیفا نشان می‌‎دهد که 9 درصد از مراکزی که از قبل تعیین شده بود، در روز رای‌دهی باز نشد و صندوق‌ها در جاهای دیگر پر شده است.
خانم سعادت افزود، 12 درصد مراکز رای‌دهی در ساعت تعیین شده (7 صبح روز 28 میزان) باز شدند. 68 درصد مراکز رای‌دهی خلاف طرزالعمل رای‌دادن عمل کردند.
او همچنین علاوه کرد که 520 مرکز در 21 ولایت به دلایل ناامنی، نبود کارمندان کمیسیون، نرسیدن مواد حساس و غیر حساس باز نشد؛ 1600 مرکز رای‌دهی کارمند انتخاباتی کم داشتند؛ 21 درصد مراکز رای دهی فهرست رای‌دهندگان در آن وجود نداشت.
غیر فعال بودن دستگاه بیومتریک، وجود تبلیغات نامزدان در نزدیکی مراکز رای‌دهی، کمبود مواد حساس و غیر حساس، نبود هماهنگی بین کارمندان کمیسیون انتخابات با دفاتر ولایتی از دیگر مشکلاتی است که ناظران تیفا ثبت کرده‌اند.
کمیسیون مستقل انتخابات پیش از برگزاری هفدهمین دور انتخابات مجلس نمایندگان گفته بود که حدود 400 هزار ناظر ملی و بین‌المللی از روند برگزاری انتخابات نظارت می‌کنند؛ اما بعد از برگزاری انتخابات با وجود هزاران ناظر، گزارش‌های زیادی از تقلب و تخطی‌ منتشر شد.