صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

انکشاف پایدار نیازمند سـرمایه‌گذاری روی محیط زیست است

 انکشاف پایدار نیازمند سـرمایه‌گذاری روی محیط زیست است

تغییر اقلیم و حوادث طبیعی دو پدیدهی غیرقابل جلوگیری برای جهان به شمار میرود که محیط زیست انسان در کرهی زمین را هرروز با مشکلات و چالشهای تازهای دچار میکند.
دولتهای مقتدر دنیا سالهاست که برای در امان ماندن از آسیبهای این دو پدیده، سرمایههای هنگفتی را به مصرف میرسانند تا سرزمین شان را برای مدت بیشتری قابل زیست نگهدارند.
در افغانستان، اما حکومت به صورت واضح میگوید که حتا توان مدیریت رسیدگی به آسیبهای ناشی از تغییر اقلیم و حوادث طبیعی را ندارد.
نجیبآقا فهیم، وزیر دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی دیروز(یکشنبه، 27 عقرب) در برنامه معرفی "مؤسسه آقاخان برای اسکان در افغانستان" گفت: «افغانستان در میان 10 کشور ناتوان در مدیریت رسیدگی به آسیبهای ناشی از حوادث طبیعی، در رتبه سوم یا چهارم قرار دارد.»
این تازه بخشی از اعتراف ناتوانی دولت در مبارزه با حوادث طبیعی و تغییر اقلیم است. مسأله از اینجا جدی به نظر میرسد که آقای فهیم در سخنرانیاش گفت: «افغانستان در میان 10 کشور که بیشترین آسیب حوادث طبیعی و تغییر اقلیم را متحمل میشود، نیز در رتبه اول یا دوم قرار دارد.»
مطابق با آمارهایی که این وزیر دولت ارایه کرد، در سال جاری از سراسر افغانستان بیشتر از 250 هزار نفر در اثر جنگ و خشکسالی آواره شدهاند. تنها در هفته اخیر، از غزنی، ارزگان و فراه حدود 10 هزار فامیل بیجا شدهاند.
هرچند جنگ تروریزم در افغانستان حدود سه دهه است که به صورت مستمر آوارگی در پی داشته و قربانیان زیادی گرفته است، اما اکنون خطرهای ناشی از تغییر اقلیم و حوادث طبیعی هم آمار قربانیان را تکان دهنده نشان میدهد.
بر اساس گزارشها، افغانستان در رتبههای جهان، دوازدهمین کشور زلزلهخیز، بیستوچهارمین کشور سیلابخیز، بیستودومین کشور از نظر خشکسالی، سیامین کشور از نظر رانش زمین و هشتادودومین کشور طوفانخیز جهان است.
با توجه به همین دادهها، شادمان حاجی بیگاوف، رئیس اجرایی بنیاد آقاخان در برنامه دیروز گفت که مطابق با آمارهای به دست آمده، سالانه حد اوسط 560 نفر در افغانستان قربانی زلزله میشوند.
اما، نورجهان موانی، سفیر آقاخان در افغانستان میگوید، در حوادث ملی همواره به ارقام توجه میشود و واقعیتهای دردناک حادثه فقط با اعداد توصیف میشود.
خانم موانی که مسئولیت رهبری بنیاد انکشافی آقاخان در افغانستان را به عهده دارد، دیروز پس از 22 سال کار این شبکه یک مؤسسه جدیدی را در هماهنگی و همکاری با وزارت دولت افغانستان در امور رسیدگی به حوادث معرفی کرد. این مؤسسه تداوم شبکه "فوکس" است و در امور بشردوستانه فعالیت میکند.
اما انجام کارهای بنیادی و انکشاف پایدار به عنوان درشت ‎‌ترین شعاری است که ظاهرا در برنامههای این نهاد نیز گنجانیده شده است تا اصول رفتار برای محیط مستمر را یک امر الزامی دانسته جهت جلوگیری از پیامدهای ناگوار حوادث طبیعی و تغییر اقلیم گامهای ممکن را برداشت.
سفیر آقاخان افزود که زلزله، سیلاب، برفکوچ و دیگر حوادث طبیعی از انسانها قربانی میگیرد و تغییر اقلیم نیز خشکسالیهایی را به بار میآورد که باعث آوارگی و بیکاری شمار زیادی از انسانها میشود و از سوی دیگر صدمات تغییر اقلیم به شکل عاجل پیامد ناگواری را متوجه جوامع میسازد. بنابراین افکار عمومی را باید روی واقعیتهای پشت ارقام قربانیان این حوادث متمرکز کرد و برای کاهش آسیبها به محیط زیست توجه کرد.
به گفته او، بنیاد آقاخان، در راستای همین اهداف محیط زیستی خویش میخواهد برای کاهش خطرات تغییر اقلیم و آسیبهای حوادث طبیعی با دولت افغانستان همکار باشد و برای ملت افغانستان خدماتی را ارایه کند تا زندگی مصئونتر داشته باشند. این نهاد از سال 1996 میلادی در افغانستان آغاز به کار کرده است و امروز پس از 22 سال کار در بخشهای مختلف جهت ارایه خدمات بشردوستانه، اکنون یک مؤسسه کامل "اسکان" را معرفی میکند.
بنیاد آقاخان یک نهاد خیریه است که تاکنون در بخش فرهنگی و تاریخی نیز کارهای ارزندهای برای افغانستان انجام داده است؛ ترمیم قلعه اختیارالدین در هرات، اعمار مجدد باغ بابر و پارک چهل ستون در کابل و شفاخانه ولایتی بامیان نیز از پسزمینههای کاری این نهاد است. همچنین شبکه انکشافی آن در روستاها برای جلوگیری از آسیبهای حوادث طبیعی پروفایل خطرپذیری حوادث طبیعی و برای زمینهای زراعتی جهت امنیت از سیلاب دیوارهای استنادی میسازد و به مردم شهر و روستاهای مختلف کشور آب آشامیدنی صحی فراهم میکند.
اما در افغانستان مشکلات فراتر از آن است که بشود منتظر ماند تا با کمک نهادهای خیریه و مؤسسهها مشکلات حوادث طبیعی و محیط زیست را به شکل بنیادین حل کرد. وزیر دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی میگوید؛ همین اکنون مردم چهار ولسوالی در ولایت نیمروز با کمبود آب آشامیدنی مواجه اند، ضمن آنکه در کابل نیز کمبود و آلودگی آب آشامیدنی، مصئونیت زندگی شهروندان پایتخت را با خطر جدی مواجه کرده است.
اگرچند افغانستان از حوادث طبیعی و تغییر اقلیم که خشکسالی آنیترین پیامد آن است و امروز مردم با آن دست و پنجه نرم میکنند، بیکاری، حاشیه نشینی و تراکم نفوس در شهر را نیز در پی دارد که از آنها به عنوان عوامل تاثیرگذار بر ابعاد سیاسی یاد میشود.
آقای فهیم، وزیر رسیدگی به حوادث طبیعی میگوید که بیکاری ناشی از این مسایل در ابعاد سیاسی گرایش رادیکالی را تقویت میکند و بنیادگرایان بیش از پیش قدرت میگیرند. از سویی هم این مقام حکومتی میگوید که در روند رسیدگی به آسیبدیدگان محیط زیست و حوادث طبیعی در درون دولت نباید مساله سیاسی شود؛ زیرا مردم همه آسیب دیدهاند و با آیندهنگری از فرصتهای فراهم شده توسط مؤسسهها استفاده شود و برای مقابله با تهدیدهای که بقای مردم را دچار چالش کرده است به توسعه دانش بپردازیم.
با این همه، انکشاف پایدار برنامهای ده سالهی دولت افغانستان است که رسیدن به آن با موانع زیادی مواجه است. حوادث طبیعی و تغییر اقلیم یکی از تهدیدهای جدی است که وزارت دولت افغانستان در امور رسیدگی به حوادث طبیعی وعده میدهد که با تشکیل 381 نفری خود آماده است تا از امکانات دستداشته برای بی‌‎جاشدگان ناشی از خشکسالی و همینطور برای بیجاشدگان جنگ نیز تدارکات لازم را فراهم کند.