حملات انتحاری و دیگر اعمال تروریستی به جز از افغانستان، از مردم خاورمیانه، افریقا و دیگر جوامع اسلامی نیز تا هنوز قربانی‌های زیادی گرفته است و یکی از عوامل تداوم کار این گروه ‎‌ها بستر فراهم شده‌ی عقاید افراطی دین پنداشته می‌شود. در افغانستان، اما بستر سربازگیری آنان جدا از متن جوامع دین‌مدار داخلی، مدارس دینی برون مرزی نیز گزارش می‌شود؛ بنابراین هدف قرار گرفتن تجمع علمای دینی که به نحوی گروه‌های تروریستی افراط‌گرا آنان را مرجع خود قلمداد می‌کنند، قابل تأمل است.
شامگاه روز سه‌شنبه، 29 عقرب محفل گرامی‌داشت میلاد پیامبر اسلام در تالار عروسی‌ای در جاده‌ میدان هوایی کابل هدف حمله انتحاری قرار گرفت که در پی این رخداد بیش از 50 تن کشته و حدود 100 تن دیگر زخمی شدند، اکثریت مطلق شرکت کنندگان این محفل علمای دینی بودند.
در اوضاع ناامن افغانستان، حملات تروریستی زیادی در مناطق مختلف کشور رخ می‌دهد. با آنکه گروه‌های تروریستی اعمال شان را با نقاب مبنا و توجیه دینی انجام می‌دهند، اما مراکز مذهبی را نیز همواره هدف قرار داده اند، به ویژه با وقوع حملات انتحاری در مساجد و محافل مذهبی در کابل، ننگرهار و هرات، هزارها انسان‌ قربانی شده اند.
تاکنون بیشتر مراکز مذهبی و تجمعات مذهبی شیعه بیشتر مورد حمله قرار گرفته است و گروه تروریستی داعش مسئولیت این حملات را به عهده می‌گرفت. به طور نمونه: مسجدهای امام‌ زمان و باقرالعلوم در برچی و مسجد امام زمان در خیرخانه کابل، هم‌چنین مسجد امام زمان در گردیز- پکتیا و مساجد جامع و جوادیه در شهر هرات؛ اما حمله انتحاری اخیر در کابل، نه یک مرکز مذهبی، بلکه به طور مشخص علمای دینی را نشانه قرار داد و قربانی سنگینی گرفت.
نخستین پرسش این است که چرا تیپ خاص؛ آن‌هم علمای دینی هدف انتحاری قرار بگیرد و چه امتیازی برای عاملان این قضیه خواهد داشت؟
در رابطه به این پرسش، دکتر محمدمعروف حنیف، استاد دانشکده شرعیات دانشگاه کابل در گفت‌وگو با روزنامه "افغانستان‌ما" گفت: «عاملان حملات انتحاری بر مراکز و تجمعات دینی- مذهبی، هر گروهی که باشد مشخصاً می‌تواند بر مبنای سه هدف عمده اقدام کند: 1. ایجاد نفاق مذهبی؛ از آن‌رو که جنگ سیاسی تمامی ابعاد آن برای مردم هویدا شده و تداوم آن به نفع کارداران جنگ نخواهد بود، بنابراین توسل به نفاق مذهبی می‌تواند برای بقای چرخه اقتصاد مافیایی و بازار اسلحه قدرت‌های هژمونیک مؤثر باشد. 2. تشدید ناهنجاری‌ها در جامعه و 3. براندازی نقش علما و دین از امور جامعه.»
در جامعه افغانستان که نقش دین در امور مختلف مادی و معنوی مردم دست دخالت دارد و حتا انقلاب ضد شوروی، روی کار آمدن گروه تروریستی طالبان، کشتارهای بی‌رحمانه در جنگ‌های داخلی حکام پیشین کشور به شکلی با دساتیر دینی توجیه شده است و دین اسلام را بستر خشونت‌زایی و ابزار سیاست خشن معرفی کرده است. حالا، اما نوک پیکان عاملان قتل و کشتار که اعمال شان را توجیه دینی می‌کنند، آدرس‌های مذهبی و علمای دینی را نیز نشانه می‌رود.
رخداد اخیر کابل، برای دومین بار است که مهاجم انتحاری جمعیت علمای دینی را نشانه رفت. پیش از این به تاریخ 14 جوزا سال جاری نشست علما در دانشگاه پولی‌تخنیک کابل مورد حمله انتحاری قرار گرفت که در پی آن 14 تن کشته و 17 تن دیگر زخمی شدند.
این حمله انتحاری پس از آن صورت گرفت که علمای دینی طی این تجمع شان حملات تروریستی را از منظر اسلام حرام دانستند. مسئولیت انجام حمله قبلی را گروه تروریستی "داعش" به عهده گرفت؛ اما مسئولیت رخداد اخیر را تا 24 ساعت پس از آن هیچ گروهی به عهده نگرفته است.
اینکه کدام گروه مسئولیت این حمله را به عهده بگیرد تغییری در وضعیت قربانیان ایجاد نمی‌کند، اما تغییر رویکرد علمای دینی در افغانستان نسبت به عاملان این قضایا شاید بتواند زمینه ساز یک گفتمان مسلط برای رد ایدئولوژی افراط‌گرایی و جنگ جاری در کشور باشد.
در همین رابطه، آقای حنیف می‌گوید علما باید رویکرد شان در قبال حملات تروریستی و گروه‌های هراس‌افگن مشخص کنند و به صورت واضح با عوامل این قضایا مخالفت شان را ابراز کنند.
وی افزود که تمام مسایل دینی نیز بر محور امنیت می‌چرخد، بنابراین هم‌چنان که علمای دینی افغانستان با یک رویکرد واحد جهت شان را مشخص کنند و برای زدودن بسترهای این اندیشه‌ها دارالفتوای واحد ایجاد کنند تا این گروه‌ها نتوانند با استفاده از نام دین نیرو جذب کنند و از مردم قربانی بگیرند.
اما راه حلی که بتوان بر اندیشه افراط‌گرایان فایق آمد ویا زمینه سربازگیری گروه‌های تروریستی نابود و امکان وقوع حوادث مرگبار با توجیه دینی را نابود کرد چیست؟
در همین رابطه، دکتر محمدامین احمدی، استاد دانشگاه ابن سینا در برنامه "پیوند فلسفه، دین و رواداری" دیروز(چهارشنبه، 30 عقرب) در دانشگاه ابن سینا-کابل گفت: «دولت، رسانه‌ها، جامعه مدنی و علما باید مبنی بر رد ایدئولوژی افراط‌گرایی که بستر جنگ‌افروزی در افغانستان شده است، یک گفتمان و پالیسی سراسری ایجاد کنند تا بستر این اندیشه از مذاهب و رد عاملان هراس‌افگنی از جامعه برچیده شود.»
آقای احمدی افزود که اتوپیاگرایی یکی از عوامل سیاسی افراط‌گرایی است و آقای حنیف نیز تاکید کرد آرمان وصول به جنت ولو به بهای ریختن خون انسان‌ها جنگ‌جویان تروریستی را تقویت می‌کند تا دست به این اعمال بزنند.
در روزگاری که عوامل حملات تروریستی مردم افغانستان را بدون در نظرداشت مرزهای قومی، مذهبی و جغرافیایی هدف قرار می‌دهند و با انجام حملات انتحاری صدها انسان را یکجا قربانی می‌کنند و با راه‌اندازی جنگ از سراسر کشور مردم را آواره می‌کنند این پیام واضح را به مردم می‌ر سانند که هیچ‌کس مصئون نیست؛ بلکه همه در قبال این رخدادها مسئول اند.