لعل‌الدین آریوبی، رئیس اداره ملی حمایت از افراد دارای معلولیت و ورثه شهدا می ‎گوید که از 5 خانوار، یک خانواده عضو معیوب دارد.
آقای آریوبی روز دوشنبه 26 قوس در یک نشست خبری در کابل گفت: "افغانستان در جمع کشورهایی است که ۱۰.۸ درصد نفوس آن دارای معلولیت هستند، که ۲.۷ درصد آنان معلولیت شدید دارند."
او افزود که 41 درصد این معلولان را زنان و 59 درصد دیگرش را مردان تشکیل می‌دهند. این افراد مسئولیت دولت را در قبال حفاظت و مهیا کردن زندگی آبرومندانه سنگین‌تر کرده‌اند.
اداره ملی حمایت از افراد دارای معلولیت و ورثه شهدا، هر چند آمار دقیقی از وضعیت و نحوه زندگی این افراد در دست ندارد، اما چهره شهر نشان می‌دهد که اکثر این معلولان دست به گدایی می‌زنند.
لعل‌الدین آریوبی، رئیس این اداره می‌گوید که حدود 3.5 میلیون معلول در کشور وجود دارد اما تنها 165 هزار تن آنان ثبت شده و تحت پوشش قرار دارند.
فیض‌الله نام مستعار معلولی است که در محدودی ده افغانان شهر کابل تکدی‌گری می‌‌کند. او داستان داستان تلخی از زندگی خود تعریف می‌کند و می‌گوید که هیچ نهاد و اداره‌ای به وضعیتش توجه نکرده است.
این معلول، فرزند چهارم یک خانواده است که حدود سه دهه قبل در یکی از ولایت‌های کشور به دنیا آمده است. خانواده‌اش بعد از سه سال از تولدش می‏فهمند که فرزندشان معلول است اما به دلیل فقر، راه درمانی نمی‌یابند و حتی به مکتب نیز نمی‌رود؛ سرانجام راه گدایی را پیش می‌گیرد.
اداره ملی حمایت از افراد دارای معلولیت و ورثه شهدا، نیز می‌گوید که "متأسفانه ۷۵ درصد زنان و کودکانی که معلولیت دارند به آموزش، خدمات عامه و خدمات صحی دسترسی لازم را ندارند."
اما شماری از خانواده‌ها هستند که معلولیت را دلیل بر ناتوانی نمی‌دانند و شرایط را به گونه‌ای برای کودکانشان مهیا می‌کنند تا سر بار جامعه نشود.
عباس کریمی، شناگر معلول و برنده مدال طلا در رقابت‌های جهانی شنا (۵۰ متر) در ایندیاناپلیس آمریکا و ربابه محمدی، نقاش معلولی که تاکنون 200 اثر خلق کرده، نمونه‌ای از این خانواده‌‌هاست.
عباس و ربابه هر دو به صورت مادرزادی معلول به دنیا آمدند و دست‌شان کار نمی‌کرد. خانواده‌های آنان پیش از این گفته بودند که با دیدن این وضعیت نگران فرزندانشان بودند اما اکنون این دو جوان باعث افتخار خانواده و کشور هستند.
رحیم عباسی، فارغ التحصیل روانشناسی تربیتی بر این باور است که خانواده‌ها در جهت دهی زندگی کودک‌شان نقش مهمی دارد، حتی اگر آن خانواده در شرایط بد اقتصادی باشد.
آقای عباسی در تحقیقات دوران دانشگاه‌اش یافته است که شماری از خانواده‌ها، کودکان معلولشان را به گروه‌هایی که به صورت سازمان یافته‌ تکدی‌گری می ‎کنند، کرایه می‌دهند.
او علاوه کرد، اکثر معلولان اگر از یک ناحیه معلول باشند، توانایی‌های بالایی در دیگر بخش‌ها دارند که با کشف و توسعه آن می ‎توان آینده درخشانی برای آنان رقم زد.
این فارغ التحصیل رشته روانشناسی می‌گوید که اگر این خانواده‌ها، کمی به آینده فرزندشان و جامعه فکر کنند، می‌توانند همانند عباس و ربابه آینده درخشانی داشته باشند و برای کشور افتخار بیافریند. ریاست جمهوری چندی پیش، با صدور فرمانی اداره ملی حمایت از افراد دارای معلولیت و ورثه شهدا را ایجاد کرد تا به وضعیت معلولان توجه بیشتری شود.
لعل‌الدین آریوبی، رئیس این اداره می ‎گوید که بر اساس حکم رئیس جمهور، ۱۶ اداره دولتی نیز در برابر افراد دارای معلولیت و ورثه شهدا مسئولیت‌هایی دارند که آن را در هماهنگی با اداره ملی حمایت از افراد دارای معلولیت، انجام می‌دهند.
او گفت: وزارت‌های تحصیلات عالی، معارف و کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی مکلف‌اند در زمینه توزیع سهمیه بورسیه‌ها، روند استخدام و آگاهی دهی به خانواده‌های شهدا و افراد دارای معلولیت، همکاری کنند.
به گفته او، وزارت شهرسازی، مسکن و اراضی و شهرداری‌ها نیز مکلف به رعایت ۷ درصد سهمیه به خانواده‌های شهدا و افراد دارای معلولیت از پروژه‌های ساختمانی و شهرک‌ها هستند و وزارت صحت نیز در عرصه بازتوانی و فراهم سازی کمک‌های صحی به افراد دارای معلولیت و همچنان انتقال بیماران برای تداوی به خارج از کشور، همکاری‌های لازم را انجام دهد. آریوبی تأکید کرد که تمام ادارات مکلف‌اند تسهیلات لازم را برای افراد دارای معلولیت در مکان‌های عامه، شفاخانه‌ها، فروشگاه‌ها، ادارات دولتی، سرک‌ها و پیاده‌روها در نظر داشته باشند.
سوء استفاده از امتیاز معلولان
اداره ملی حمایت از افراد دارای معلولیت و ورثه شهدا می‌گوید که شماری از افراد که هیچ نوع معلولیتی ندارند، از امتیازات معلولان استفاده می‌کنند.
رئیس این اداره گفت که به منظور جلوگیری از این روند، برنامه بازنگری افراد دارای معلولیت در جریان است و به زودی پس از تکمیل این برنامه، روند انگشت‌نگاری افراد دارای معلولیت آغاز می‌شود.
آقای آریوبی تأکید کرد که پس از بررسی اسناد و مدارک و هم‌چنین انگشت‌نگاری افراد دارای معلولیت، کسانی که واجد شرایط نیستند از فهرست معلولان حذف می‌شوند.
او علاوه کرد که بعد تکمیل شدن این روند، معاشات افراد دارای معلولیت براساس این برنامه از طریق تلفن همراه پرداخت می‌شود. هدف این اقدام، جلوگیری از فساد اداری وعرضه خدمات بهتر به افراد دارای معلولیت و ورثه شهدا است.
اداره ملی حمایت از افراد دارای معلولیت می‌گوید که در حال حاضر شمار افراد دارای معلولیت و خانواده های شهدا که شده‌اند، به ۳۰۰ هزار نفر می‌رسند که ۱۳۵ هزار تن آنان را خانواده های شهدا و ۱۶۵ هزار تن دیگر را افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهند.