تجارت و زرع تریاک که در مناطق ناامن افغانستان شایع است، در مذاکرات صلح با طالبان باید مطرح شود. چشم انداز برقراری صلح در افغانستان روشن به نظر می‌رسد ممکن است که در آینده نزدیک شاهد برقراری صلح در این کشور باشیم. آخرین دور مذاکرات سطح بالا بین ایالات متحده امریکا و طالبان در دوحه پایتخت قطر بدون توافق رسمی ‌به پایان رسید، اما هردو طرف با ابراز خوش‌بینی‌های مردم افغانستان را برای برقراری صلح در آینده امیدوار کرده است. زلمی ‌خلیل‌زاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا گفته است که بعد از توافق صلح با طالبان در افغانستان آتش‌بس عمومی اعلام خواهد شد، ایالات متحده نیروهای نظامی‌اش را از افغانستان خارج خواهد کرد و طالبان هیچ گروه تروریستی را اجازه نخواهد داد که از خاک افغانستان علیه منافع امریکا استفاده کند. طولانی‌ترین جنگ تاریخ ایالات متحده امریکا در نهایت پایان خواهد یافت.
تجارت مواد مخدر یکی از منابع پر درآمد گروه‌های تروریستی در افغانستان است. اگر ایالات متحده امریکا مشکل تجارت و زرع مواد مخدر در افغانستان را به صورت جدی حل نکند، این کشور نمی‌تواند که تنها با جلوگیری از تشکیل یک پناهگاه امن تروریستی در افغانستان به هدف اصلی خود که حفاظت از امنیت ملی واشنگتن در افغانستان است برسد.
اگر چه ایالات متحده امریکا حدود 9 میلیارد دالر برای ریشه‌کن کردن کشت و تولید مواد مخدر مصرف کرده است اما تحقیقات اخیر سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که کشت مواد مخدر در افغانستان از سال 1994 میلادی به بعد در بالاترین سطح قرار دارد. این صنعت چندین میلیارد دالری که به طور عمده در ولایت‌های جنوبی هلمند و کندهار در کنار سواحل آبی رودخانه هلمند، یافت می‌شود افغانستان را تبدیل به مرکز کشت و تولید تریاک جهان کرده است. این صنعت تقریبا نیمی‌ از تولید ناخالص داخلی افغانستان را می‌سازد و تقریبا 85 درصد از تریاک جهان را تأمین می‌کند.
مهمتر از همه، تجارت مواد مخدر یکی از منابع خوب و پر درآمد برای تروریست‌ها می‌باشد که سود گزاف حاصل از آن، 65 درصد از درآمد طالبان را تشکیل می‌دهد و منابع خوب اقتصادی را برای چندین گروه دیگر که وزارت امور خارجه ایالات متحده امریکا آن‌ها را به عنوان سازمان‌های تروریستی می‌شناسد تأمین می‌کند. روابط القاعده با حوزه‌های خشخاش طالبان به خوبی مستند شده است. شبکه حقانی یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات مأموریت ناتو در افغانستان، تامین مالی خود را از مالیات‌های حاصل از تجارت تریاک دریافت می‌کند. سایر گروه‌های تروریستی منطقه‌ای مانند؛ تحریک طالبان پاکستان با اجازه دادن به مسیر‌های تجارت مواد مخدر از طریق قلمرو شان، میلیارد‌ها دالر در آمد دارند که با استفاده از وضع مالیات بالای تجارت تریاک و دیگر انواع مواد مخدر منابع مالی برای جنگ و عملیات‌های تخریبی شان فراهم می‌کنند.
پایان دادن به جنگ علیه طالبان مشکل تجارت و زرع مواد مخدر در افغانستان را حل نخواهد کرد. ساده لوحانه است اگر باور داشته باشیم که طالبان، با از دست دادن ساحات تحت قلمرو خود در میدان‌های نبرد تضعیف شده است. حملات ایالات متحده امریکا علیه فرماند‌هان ارشد گروه طالبان، نمی‌تواند که گروه‌های دیگر را از تجارت و کشت خشخاش دور نگهدارد. طالبان که از جنگ خسته به نظر می‌رسد، شکست شان احتمالا پای گروه‌های تروریستی جدیدی را بر سر رقابت تجارت مواد مخدر به منطقه خواهد کشاند.
تجارت تریاک برعلاوه جذب گروه‌های تروریستی، فساد سیاسی را در میان مقامات حکومتی، جنگ سالاران و گروه‌های شورشی که برای کنترل آن رقابت می‌کنند، به وجود می‌آورد. اختصاص دادن زمین‌های حاصل‌خیز زراعتی برای کشت مواد مخدر منطقه را در برابر رشد و نفوذ گروه‌های تروریستی آسیب‌پذیر می‌کند که این امر سبب رکود اقتصادی، افزایش رقابت‌های منفی بر سر تجارت مواد مخدر و باعث افزایش بی‌ثباتی در منطقه می‌شود.
نمی‌توان که از کشت و تولید غیرقانونی در سرزمین‌های حاصل‌خیز و زراعتی که خارج از کنترول دولت قرار دارند، جلوگیری کرد و هم چنین ما نمی‌توانیم که مسأله تروریزم در افغانستان را به سادگی از کشت مواد مخدر که شاهرگ حیاتی تروریزم است، جدا در نظر بگریم زیرا پیوند عمیقی میان تروریزم و تجارت مواد مخدر در افغانستان و هم چنین در سطح جهان وجود دارد. رسیدن به توافق صلح پایدار با طالبان نمی‌تواند که به ختم تجارت و کشت مواد مخدر در افغانستان منجر شود. هر گونه مذاکرات بین ایالات متحده امریکا و طالبان نیازمند یک استراتژی چندجانبه و درازمدت مبارزه علیه مواد مخدر است که این مسأله را از ریشه‌های سیاسی و اقتصادی آن حل کند. ایالات متحده امریکا باید از دولت افغانستان بخواهد که عملیات مبارزه علیه مواد مخدر را در مناطقی که پشتیبانی فعالانه از سوی رهبران و اشخاص با نفوذ محلی وجود دارد، اولویت بندی کند. زیرا عملیات‌های نظامی‌ اخیر، نشان داده اند که بدون حمایت‌های مردمی، حملات هوایی و حملات علیه کارخانه‌های تولید مواد مخدر طالبان، به کندی انجام می‌شود.
مذاکره کنندگان ایالات متحده امریکا باید در زمینه اقتصادی با سازمان‌های بین‌المللی برای کمک به ادغام اقتصاد افغانستان در بازارهای قانونی جهانی کار کنند تا از فروش و تجارت تریاک در بازارهای سیاه جلوگیری شود. بزرگ‌ترین انتقاد از تلاش‌های ایالات متحده امریکا برای از بین بردن کشت تریاک در افغانستان، این است که بخش زیادی از جمعیت روستایی در این کشور، برای تأمین نیازهای اولیه اقتصادی شان وابسته به درآمدهای حاصل از تریاک است. کالین پاول، وزیر امورخارجه ایالات متحده امریکا در سال2004میلادی طرح سم‌پاشی هوایی را برای از بین بردن تریاک در افغانستان ارائه کرد اما زلمی خلیل‌زاد، سفیر پیشین امریکا در افغانستان و اشرف غنی، وزیر مالیه افغانستان، با اجرایی شدن این طرح مخالفت کردند و هشدار دادند که این طرح باعث افزایش فقر گسترده در افغانستان خواهد شد. ارائه یک استراتژی پایدارتر برای زمین‌های حاصل‌خیز افغانستان، محصولات زراعتی این کشور را چند برابر خواهد کرد و باعث رشد و شکوفایی اقتصادی افغانستان خواهد شد که رشد اقتصادی برای استخراج معادن توسعه نیافته این کشور مؤثر می‌باشد.
افغانستان دارای موقعیت جغرافیایی استثنایی است که این کشور را در نقطه اتصال مسیرهای تجارت جهانی مانند خط لوله گاز تاپی(TAPI ) که ترکمنستان و هند را به هم وصل می‌کند، قرار داده است که باید ازچنین پروژه‌های بزرگ زیربنایی جهت محو مواد مخدر در افغانستان حمایت شود.
در اواخر دهه 1990میلادی، طالبان تنها رژیمی بود که کشت تریاک را به گونه موفقیت‌آمیز ممنوع کرد، که در آن زمان کشت و تولید مواد مخدر به میزان 96 درصد تقلیل یافت. نمایندگان ایالات متحده امریکا در مذاکرات صلح کنونی باید خواستار چنین ممنوعیتی برای کشت و فروش تریاک شود. همزمان با این ایالات متحده امریکا باید متعهد به همکاری با متحدان منطقه‌ای برای نظارت و مبارزه با قاچاق مواد مخدر در منطقه شود. به طور مثال هند، از ثبات در آسیای مرکزی، با توجه به روابط طالبان با گروه‌های تروریستی پاکستان و تنش‌های در حال افزایش در دره کشمیر بیشترین نفع را می‌برد.
محو تریاک جزئیاتی نیست که از مذاکرات ایالات متحده امریکا با طالبان خارج شود. برعکس، شامل ساختن آن در مذاکرات می‌تواند که برای از بین بردن این تجارت غیرقانونی و پرسود برای گروه‌های تروریستی مؤثر واقع شود.
کلمبیا در این زمینه برای دیگر کشورها درس مناسبی می‌دهد. در سال 2016 میلادی زمانی که توافق‌نامه صلح در این کشور عملی شد، سازمان‌های تروریستی جدیدی با استفاده از صنعت کوکائین ظهور کردند.