صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

چهارشنبه ۲۶ قوس ۱۴۰۴

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آیا روسیه و ایالات متحده در افغانستان به یک دیدگاه مشترک خواهند رسید؟

 آیا روسیه و ایالات متحده در افغانستان به یک دیدگاه مشترک خواهند رسید؟ منبع: دیپلمات / نویسنده: ساموئیل رامانی / برگردان: خیرمحمد مقدسی

از تاریخ 11 تا 12 ماه جولای زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده آمریکا برای صلح افغانستان، با دیپلماتهای ارشد روسیه، چین و پاکستان در پکن دیدار کرد تا در مورد حل و فصل جنگ در افغانستان صحبت کند. مقامات آمریکایی این نشست را مفید ارزیابی کرد و خلیلزاد گفت که نتیجه مذاکرات مثبت بوده است. پس از پایان مذاکرات، همهای چهار کشور بر برقراری آتشبس دائمی در افغانستان توافق کردند و تأکید کردند که برای پیشبرد پروسه صلح و برقراری امنیت در افغانستان، هرچه زودتر طرفین باید بر سر برقراری آتشبس به توافق برسند.
ایالات متحده آمریکا به دلیل ادعاهای مبنی بر حمایت مسکو از گروه طالبان و میزبانی مذاکرات صلح افغانستان بدون حضور دولت افغانستان، با روسیه اختلاف نظر دارد. گفتوگوهای سازنده میان دیپلماتهای آمریکایی و روسیه در پکن برای همکاری در زمینه صلح افغانستان یک نکته مهمی بود. به رغم این مذاکرات، مایک پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا و ولادیمیرپوتین، رئیس جمهور روسیه، بر اهمیت گفتوگوهای ایالات متحده و روسیه در مورد صلح افغانستان اعتراف کردند؛ اما همکاری واقعی بین دو کشور برای پایان جنگ در افغانستان دشوار به نظر میرسد.
مسأله بحث برانگیزی که دیدگاههای آمریکا و روسیه را از هم جدا میکند، خروج نیروهای نظامی ایالات متحده از افغانستان است. همانطور که ایالات متحده آمریکا، روسیه و چین به تازگی درباره خروج احتمالی نظامیان آمریکایی از افغانستان صحبت کرده اند، مسکو امیدوار است که توافق با طالبان در مورد این موضوع موجب خروج کامل ایالات متحده آمریکا از افغانستان شود. چشم انداز سیاست روسیه در واشنگتن شاهد پیشرفت قابل توجهی نبوده است. اما همانطور که در دوم جولای دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در گفتوگو با «سی.بی.اس» با اشاره به هزینه بالای حضور آمریکا در افغانستان گفت که واشنگتن باید نظامیانش را از این کشور خارج کند؛ اما شمار کمی از نیروها را حفظ میکند. ترامپ همچنین گفته بود که ما در آنجا برای ۱۹ سال بودیم، فکر میکنم همه خستهشدهاند. ما باید از این جنگهای ناتمام بیرون بیاییم و افراد خود را به خانه برگردانیم. وی با تأکید بر این موضوع اظهارداشت، که شماری از نیروهای اطلاعاتی را در آنجا حفظ خواهم کرد و اگر شاهد ایجاد لانههای تروریستی بودیم درباره آن کاری انجام خواهیم داد. این اظهارات رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، نشان میدهد که وی خواستار خروج تدریجی نیروهای نظامیاش از افغانستان است و نمیخواهد که از این کشور عجولانه خارج شود.
اما نظرات ترامپ در رسانههای مسکو طوری دیگری بازتاب یافت. در رسانههای دولتی روسیه، تضاد بین سیاست ترامپ در افغانستان و تمایل وی مبنی بر جلوگیری از این که ایالات متحده نمیخواهد پلیس جهانی باشد، برجسته شد. سرگئی بلساموف، کارشناس روسی در زمینه امور خاورمیانه و جنوب آسیا، میگوید که اظهارات ترامپ به دلیل فشار کنگره و دغدغه او از اجتناب از اشتباهاتی است که میتواند انتخاب مجدد او را به عنوان رئیس جمهور، در انتخابات آینده ایالات متحده امریکا به خطر بیاندازد. دیمیتری مایکیف، تحلیلگر روسی در زمینه سیاست خارجی آمریکا، میگوید که سیاست ترامپ در افغانستان با مقامات قبلی متفاوت نیست.
روسیه همچنین به شدت مخالف افزایش تعداد شرکتهای امنیتی خصوصی در افغانستان است. ضمیر کابولوف، فرستاده ویژه رئیس جمهور روسیه برای افغانستان، در مصاحبهای با "ایزوستیا"، برنامههای ایالات متحده آمریکا را برای شرکتهای امنیتی خصوصی نامناسب دانسته بود و گفته بود که ناکامی نیروهای آمریکایی برای برقراری ثبات در افغانستان نشان میدهد که استقرار شرکتهای امنیتی خصوصی در افغانستان مؤثر نبوده است.
اگر چه، مقامات روسی از حضور پیمانکاران امنیتی مسلح آمریکایی در سالهای اخیر سکوت کرده اند. با این حال، تأکید مداوم روسیه بر خروج کامل ایالات متحده از افغانستان، نشان میدهد که موقعیت مسکو در قبال شرکتهای امنیتی خصوصی ایالات متحده آمریکا تغییر نکرده و مخالف آن است.
اگر ایالات متحده آمریکا و روسیه نتوانند به یک درک مشترک درمورد اینکه خروج آمریکا از افغانستان مستلزم چه چیزی است، برسد مسکو تلاش خواهند کرد که فعالیت نیروهای باقی مانده ایالات متحده آمریکا را در افغانستان از طریق جنگ اطلاعاتی، حضور گسترده و دخالت نظامی در آسیای مرکزی تضعیف کند. ظهور مجدد روسیه به عنوان یک بازیگر بزرگ دیپلماتیک در افغانستان با آغاز مذاکرات مسکو در اوایل سال 2017، با یک اقدام غافلگیرانه اطلاعاتی علیه ماموریت ایالات متحده مطابقت داشته است.
یکی از نظریههای توطئه که اغلب در رسانههای دولتی روسیه به نشر میرسد، استدلال میکنند که ایالات متحده آمریکا قصد دارد در افغانستان برای حفظ دسترسی به منابع معدنی آسیای میانه و ذخایر نفت و گاز ایران پایگاه دایمی داشته باشد. رسانههای روسی همچنین ادعا میکنند که ایالات متحده آمریکا پیمانکاران امنیتی مسلح را برای کسب سود از جنگ بیپایان در افغانستان مستقر کرده است. رسانههای دولتی روسیه، به منظور تقویت اعتبار گزارشهای خود، اغلب با سیاستمداران افغان و کارشناسان امنیتی که از احساسات ضد آمریکایی برخوردار هستند مصاحبه میکنند که توسط بخشهای بزرگی از مردم محلی به اشتراک گذاشته میشوند.
به نظر میرسد که روسیه علاوه بر غیرقانونی جلوه دادن حضور نظامی ایالات متحده در افغانستان از طریق جنگ اطلاعاتی، تلاش میکند نیروهای باقیمانده ایالات متحده را از طریق گسترش حضور نظامی در آسیای مرکزی محاصره کند. در 21 جون سال جاری روسیه تصمیم خود را مبنی بر ارتقاء دفاع هواییاش در قرغیزستان و تاجیکستان اعلام کرد تا به تهدیدات ناشی از هواپیماهای بدون سرنشین پاسخ دهد. هم چنین در 27 جون سال جاری، نیکولای پاتروشف، دبیر شورای امنیت روسیه، در نشست "سازمان پیمان امنیت جمعی" [ یکی از سازمانهای فعال نظامی و چندمنظوره در حوزه آسیای میانه و قفقاز است که روسیه به منظور بالابردن ظرفیتها و متحد نگه داشتن کشورهای عضو پیشین اتحاد جماهیر شوروی، چنین سازمانی را پایهگذاشت.] تصمیم روسیه را مبنی بر تقویت و آموزش نیروهای امنیتی تاجیکستان در بیشکیک اعلام کرد. نیکولای پاتروشف، این تصمیم را با تأکید بر تهدید ناشی از بازگشت ستیزهجویان دولت اسلامی از عراق و سوریه به شمال افغانستان توجیه کرد. گسترش حضور نظامی روسیه در آسیای میانه این احتمال را برجسته میکند که مسکو در تلاش مبارزه یک جانبه با تروریسم و مواد مخدر است که ممکن است اهداف ایالات متحده را مختل کند.
اگرچه دور جدید مذاکرات بین ایالات متحده آمریکا، روسیه و چین قرار است در اواخر ماه جولای در مسکو برگزار شود، اما هنوز مشخص نیست که آیا ایالات متحده و روسیه قادر خواهند بود که به یک درک مشترک از آنچه که خروج آمریکا از افغانستان مستلزم آن است، دست یابند، یا خیر. فدور لوکینوف، سردبیر مجله "روسیه در امور جهانی" در ماه فبروری خوانندگان روزنامه "ودوموستی" در مسکو را هشدار داد که گفتوگوهای ایالات متحده و روسیه در مورد افغانستان تنها "مبادله وظایف متقابل است، زمانی که چیزی برای موضوعات جزئی نیاز است" نه برنامهای برای همکاریهای واقعی. این ارزیابی دقیق بر موانع مشارکت ایالات متحده و روسیه در ایجاد ثبات در افغانستان تأکید میکند و احتمالا یک واقعیت ژئوپلیتیک باقی خواهد ماند، مگر اینکه واشنگتن و مسکو بتوانند به یک توافق قابل قبول برای هردو طرف در مورد خروج آمریکا از افغانستان دست یابند.