صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

مذاکرات ایالات متحده و طالبان؛ نگاهی به محتمل ترین حنبه‌های توافق‌نامه

مذاکرات ایالات متحده و طالبان؛ نگاهی به محتمل ترین حنبه‌های توافق‌نامه منبع: نیویورک تایمز / نویسنده: مجیب مشعل / برگردان: خیرمحمد مقدسی

پس از ماهها مذاکره میان ایالات متحده آمریکا و طالبان، هر دو طرف اعلام کردند که به یک توافق اولیه صلح در افغانستان نزدیک شده اند. اگر چه مذاکرات اخیر برای جزئیات نهایی متوقف شده است، شاید در هفتههای آینده یا حتی زودتر از آن توافقی حاصل شود.
حتی یک توافق مؤقت و مشروط مهم خواهد بود؛ زیرا رسیدن به یک توافق مؤقت نشانگر آغاز پایان طولانی ترین جنگ ایالات متحده آمریکا در افغانستان است. درگیری ایالات متحده آمریکا در افغانسان نزدیک به 18 سال ادامه یافته است و جان دهها هزار افغان و بیش از 3500 نیروی نظامی آمریکایی و ائتلاف را گرفته و صدها میلیارد دالر هم مصرف شده است.
تمایل رئیس جمهور دونالد ترامپ برای پایان دادن به آنچه که وی به عنوان جنگ بی پایان توصیف کرده است کاملاً واضح است و به احتمال زیاد در صورت پیشرفت در زمینه گفتوگوهای صلح، آن هم در آستانه انتخابات ، وی فردی خواهد بود که پیشرفتهای بدست آمده در زمینه مذاکرات صلح را اعلام خواهد کرد.
اینکه خروج سربازان خارجی منجر به صلح و ثبات واقعی در افغانستان می شود یا خیر، منوط به گفتوگوها و توافق سیاسی احتمالی میان طالبان و مقامات افغانستان است. در غیر این صورت ، منتقدین میترسند که ایالات متحده آمریکا و طالبان صرفاً توافق نامه خروج را امضا كنند ، نه یک توافق صلح پایدار را.
هشتمین دور مذاکرات اوایل دوشنبه، 21 اسد پس از روزها بحث و گفتوگو که اغلب تا نیمههای شب ادامه داشت، به پایان رسید. هر دو طرف گفته است که در مورد مراحل و اقدامات بعدی مذاکرات، با رهبری خود مشورت می کنیم. اما در مورد جزئیات توافق نامهای که بالای آن کار شده است، معلومات اندکی وجود دارد. بر اساس گزارشها از محل مذاکرات در دوحه ، قطر و همچنین واشنگتن و کابل ، در اینجا نگاهی به محتمل ترین حنبههای این توافقنامه کرده ایم.
برنامه زمانبندی برای خروج نیروهای نظامی
در اوج جنگ ، بیش از صد هزار نیروی آمریکایی و دهها هزار نظامی از کشورهای متحد آمریکا در افغانستان حضور داشتند. با این اجماع که هیچ یک از طرفین جنگ نمیتوانند با استفاده از گزینه نظامی در میدان های نبرد برنده شوند ، این تعداد اکنون به حدود 14 هزار سرباز آمریکایی و چند هزار نفر از متحدین ناتو کاهش یافته است.
طالبان برای ختم جنگ و درگیری در افغانستان، خواستار خروج کامل نیروهای خارجی و پایان دادن به اشغال شده است که به عقیده آن ها اشغال افغانستان توسط خارجی ها دلیل اصلی جنگ، در این کشور است. یکی از جنبههای جنجال برانگیز مذاکرات، چگونگی خروج نیروهای نظامی آمریکایی از افغانستان است. طالبان درخواست کرده اند که تمام نیروهای خارجی طی چند ماه از افغانستان خارج شوند. مذاکره کنندگان آمریکایی، کارشناسان نظامی را دور هم جمع کرده اند تا توضیح دهند که پایان دادن به حضور نظامی 18 ساله و هم‌‎چنین بستن پایگاهها ، انتقال تجهیزات از نظر لوجستیکی، در این مدت کوتاه چگونه ممکن است.
در نتیجهای یک توافق ، به احتمال زیاد جدول زمانی برای خروج نیروهای نظامی آمریکا حدود دو سال یا  کمتر از دو سال خواهد بود و روند خروج نیروهای نظامی آمریکایی در مرحله های مختلف انجام خواهد شد. کارمندان حمایتی غیر جنگی، از جمله آموزگاران و مشاوران نیروهای افغان ، میتوانند در گروههای دیگر همراه با نیروهای عملیات ویژه و تیمهای فنی لازم برای هماهنگی نیروهای هوایی بعداً افغانستان را ترک کنند.
جلوگیری از کمک به حملات تروریستی از قلمرو افغانستان
مقامات آمریكایی تأكید كرده اند كه طالبان از گروههای تروریستی بینالمللی و منطقهای مانند القاعده پشتیبانی نخواهند كرد. القاعده گروهی است که سبب شد تا تهاجم سال 2001 آمریکا پس از حملات 11 سپتمبر تسریع یابد.
مقامات همچنین خواستار همکاری فعالانه ای طالبان برای جلوگیری از استفادهای قلمرو افغانستان برای طرح ریزی یا انجام هرگونه حملات تروریستی بین المللی شده اند. اما جزئیات چگونگی اجرای چنین وعده، از گروهی که وزیر امور خارجه ایالات متحده اخیراً آن را "تروریستهای طالبان" توصیف کرده بود، مشخص نیست. زلمی خلیلزاد ، رئیس تیم مذاکره کننده ایالات متحده آمریکا ، اظهار داشت که برخی از این جزئیات جزء "مراحل و میکانزم های" است که در آخرین بخش مذاکرات در مورد آن بحث خواهد شد.
گفتوگوی مستقیم میان طالبان و مقامات افغانستان
اعلام جدول زمانی برای خروج نیروهای نظامی زمینه گفتوگوها میان طالبان و مقامات افغان را فراهم خواهد کرد؛ اما آن چیزی را که تحلیلگران و مقامات معتقدند که میتواند دشوارترین بخش روند صلح باشد آغاز مذاکرات بین طالبان و سایر افغانها ، از جمله دولت این کشور ، بر سر آینده سیاسی و چگونگی تقسیم قدرت است.
آمادگی ها برای برگزاری مذاکرات در اسلو جریان دارد. دولت افغانستان گفته است که لیست 15 نفره مذاکره کنندگان خود را که شامل نمایندگان دولت، نمایندگان احزاب سیاسی و گروههای جامعه مدنی می شود، نهایی کرده است. این مذاکرات خیلی دشوار خواهد بود و ممکن است ماهها و حتی سال ها طول بکشد ؛ زیرا مذاکره کنندگان به دنبال سازش میان دو دیدگاه کاملا متضاد هستند. یک طرف یک جمهوری ریشه دار دموکراتیک است ، و در طرف دیگر امارت اسلامی طالبان است که ریشه در عقاید دگماتیسم مذهبی دارد. چنین گفتوگوهایی همچنین نظم و انضباط سیاسی هر یک از طرفین را آزمایش خواهد کرد، در حالی که هر دو طرف دارای لیست طولانی شکایات علیه طرف مقابل هستند .
ماهیت نتیجه گیری مذاکرات بین طالبان و مقامات افغانستان به این معنی است که جدول زمانی برای خروج نیروهای خارجی، مشروط به پیشرفت گفتوگوها بین طرفین شده است ، طوری که ایالات متحده قبل از دستیابی به یک توافق سیاسی ، قدرت و اهرم فشار خود را که حضور نظامیانش است، از دست ندهد.
آتشبس محلی ، به امید آتشبس گسترده
افراد نزدیک به مذاکرات میگویند که طالبان تاکنون به عنوان بخشی از توافق اولیه در برابر خواستههای آمریکاییها برای آتشبس فوری و جامع مقاومت کرده اند.
منطق شورشیان این است که اگر آنها در ابتدا با اعلام برقراری آتشبس موافقت کنند و سپس در جریان مذاکرات بر سر تقسیم قدرت به بنبست برسد و توافقی حاصل نشود، آن ها تنها اهرم فشار شان را که خشونت است از دست خواهند داد. شورشیان به این باور هستند که در صورت عدم توافق جامع در مورد صلح، نیروهای چریکی خود را مجدداً به کار میگیرند.
مقامات آمریکایی میگویند که آنها همچنان بر کاهش فوری خشونتها اصرار داشته اند. توافق بر سر آتشبس به این شکل خواهد بود؛ توقف خشونت ها در مناطقی که آمریکاییها شروع به بیرون کشیدن نیروهایش از آن جا میکند ، در واقع، آتشبس با پیشرفت عقب نشینی نیروهای نظامی آمریکایی گسترش مییابد.
مقامات میگویند که شکل هر آتش بس رسمی و دوامدار به احتمال زیاد یکی از اولین موارد شامل در اجندای مذاکرات بین مقامات افغانستان و طالبان خواهد بود.