صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

یکشنبه ۳۰ قوس ۱۴۰۴

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

سوزن هایی که از نوکشان پول می‌ترواد

سوزن هایی که از نوکشان پول می‌ترواد گزارش : نورالله مروجی

افغانستان کشوری است که بیش از 75 درصد جمعیت آن روستا نشین هستند و صنایع دستی در کنار زراعت و مالداری یکی از منابع مهم عایداتی خانوادههاست.
در جامعه سنتی افغانستان، اکثر مردان وظایف بیرون از خانه را انجام میدهند و زنان بیشتر در چهاردیواری خانهها مشغول فعالیت هستند. اکثر این زنان علاوه بر کارهای خانه، مشغول صنایع دستی نیز هستند.
سوزن دوزی یکی از کارهایی است که اکثر زنان روستایی کشور مشغول آن هستند و علاوه بر سرگرمی، کمک خرج مردان خانوادهشان نیز میشوند.
صدیقه کریمی، خانمی 57 ساله است که از دوران کودکی در کنار کارهای خانه، سوزن دوزی را نیز آغاز کرده است و انواع و اقسام سوزن دوزیهای را انجام میدهد.
او که اکنون در یک نمایشگاه پاییزی محصولات دستی خود را به نمایش گذاشته است، به روزنامه افغانستانما گفت که در مناطق روستایی، دختران هنگامی که کمی "هوشیار" شوند، در کنار کارهای خانه به سوزن دوزی و یا بافتنی وادار میشوند.
این خانم مسن اکنون نیز با دقت فراوان، سوزن را در بین تارهای پارچه/ تکه میدواند تا نقش و نگارهایی که در دل فرهنگ یک جامعه جای دارد، نمایان کند.
او قادر است بر روی شالهای نازک، سرپتلونی، کلاه، یخن/ یقههای لباس (مردانه و زنانه) با سوزن نگارههایی را نقش کند تا فرهنگهای سنتی و بومی کشور زنده بماند و از طرف دیگر عایدی برای خانوادهاش تامین کند.
خانم کریمی گفت که انواع مختلف خامکدوزی، چوبکدوزی، پختهدوزی و خنجردوزی نیز در بین زنان مناطق مرکزی کشور مرسوم است که هر کدام نظر به نوع آن از یک هفته الی یک ماه زمان میبرد تا به بازار عرضه شود؛ قیمتهای این دستدوزیها بین 150 تا 5 هزار افغانی است.
او همچنان افزود، یخنهای مردانه که به خامکهای پتنوسی معروف است، دو ماه زمان میبرد تا تکمیل شود و قیمت آن حدود 5 هزار افغانی است. وی اما تاکید کرد که قیمت صنایع دستی (سوزن دوزی) در بازار نسبت به شرایط و زمان آن متفاوت است.
خانم کریمی یادی از چند سال گذشته کرد و گفت، سوزن دوزی چند سال پیش فروش خوبی داشت و مردم به دلیل اینکه درآمد خوبی داشتند، کالاهای سنتی و بومی مورد توجه قرار میگرفت. او یادآوری کرد که در آن با وجود اینکه در حدود پانزده نفر همزمان فعالیت میکردند ولی با آنهم نمی توانستند، جوابگوی مشتریانش باشند.
این خانم دست دوز هم اکنون نیز از کار خود راضی است و میگوید: "دستم خالی نمیماند" و با فروش سوزندوزیها کمک خرج خانواده میشوم.
خانمی دیگر که در عرصه صنایع دست دوزی فعالیت میکند، او تقریبا یک سال میشود که در بخش صنایع دستی به خصوص سوزن دوزی فعالیت میکند. او گفت که سوزن دوزی را در دوران نوجوانی در کنار کارهای خانواده یاد گرفته است. او نیز میگوید که با سوزن دوزیهای خود توانسته است کمک خرج خانه باشد.
انواع گراف دوزی، قندهاری دوزی، ترکمن دوزی، دکمه دوزی، پخته دوزی، بلوچی دوزی، زنجیرک دوزی (برای تزیین گلها استفاده میشود) و شیشه دوزی کارهایی است که خانمها از طریق آن نان در میآورند.
این خانم میگوید که هر کدام از این صنایع با توجه به مقدار سوزن دوزی که شده است، قیمت دارد.
او در مورد اینکه طرحهای دست دوزی شده تاریخ مصرف ندارد، گفت که مدل کالاهای صنعتی هر سال تغییر میکند و سال دیگر مشتری ندارد اما صنایع دستی ما با وجود اینکه سالیان زیادی را طی کرده با آن هم بازار خودش را دارد، و بیشتر علاقمندان صنایع دستی را خانمها تشکیل میهند.
او همچنین اشاره کرد که بیشتر مشتریان صنایع دستی و سوزن دوزیها، هموطنانی است که در خارج از کشور زندگی میکنند و یا اینکه شهروندان دیگر کشورها که به فرهنگ و سنت افغانی علاقه دارند، هستند.
گفتنی است که هر چند که کالاهای صنعتی در رسانهها به صورت گسترده تبلیغ میشود اما لباسهای محلی با طرح و نگارهای داخلی علاقمندان زیادی دارد. شهروندان کشور در اکثر محافل از لباس محلی با یخنهای دست دوزی شده، استفاده میکنند.
اجمیراحمد اریوبی از ولایت پکتیا که لباسی غیر محلی بر تن داشت اما در جستجوی طرحهای دست دوزی بود، او به روزنامه افغانستانما گفت که فرهنگ، رسوم و عنعناتمان را باید زنده نگه داریم. اگر فرهنگ یک ملت از بین برود خود آن ملت نیز از بین خواهد رفت.
او تاکید کرد که درست است که هر روز طرح و مدلی جدید از لباس به بازار عرضه میشود ولی ما نباید فرهنگ و عنعنات آبایی خود را فراموش کنیم.
شماری دیگر از شهروندان نیز میگویند که باید نمایشگاههای صنایع دستی و محلی در نقاط مختلف کشور برگزار شود تا علاوه بر تبلیغ فرهنگ، راهی برای تامین معیشت زنان شود.
وحیده شیرزاد رئیس شرکت میرگه ملی کابل که نمایشگاه صنایع دستی زنان را در کابل برگزار کرده است، میگوید، چنین نمایشگاههایی نقش مهمی در حمایت از تولیدات زنان دارد.
خانم شیرزاد گفت که به دلیل اینکه زنان دسترسی خوبی به بازار ندارند، برگزاری چنین نمایشگاههایی میتواند تولیدات آنان را به مردم معرفی کند.
او افزود، اکثر زنانی که در قسمت صنایع دستی و یا سوزن دوزی فعالیت میکنند، نان آور خانوادهشان هستند و اگر تولیداتشان به فروش نرسد، با مشکلات فراوانی مواجه خواهند شد.
این خانم تجارت پیشه تاکید کرد که هر قدر نمایشگاه بیشتر برگزار شود، فروشات نیز بیشتر میشود و زنان بیشتری مورد حمایت قرار میگیرند.
زنان افغانستان هر چند چشم و امیدی به برگزاری نمایشگاهها و تبلیغ تولیداتشان دارد اما از طرف دیگر، رشد صنعت باعث شده است که دستگاهها زیادی جنسهای مشابهی را تولید کنند. این تولیدات نمیتواند با دست دوزیها رقابت کند اما تولید مشابه میتواند بازار صنایع دستی را تحت تاثیر قرار بدهد.