«پدر، وقتی به مکتب ما حمله کردند، دنبالم نیا؛ ممکن است تو زخمی شوی و یا ....» حرفش را می‌خورد، وقتی چشمانش تر می‌شود، گردن پدر را بغل می‌کند.‌
این سخنان را پدر فریحه به نقل از کودک هشت ساله‌اش می‌گوید. فریحه (اسم مستعار) صنف سوم است. او بعد از حمله تروریستی به دانشگاه کابل، دنیای کودکانه‌اش تغییر کرده است.
پدر فریحه گفت که از آن روزی که به دانشگاه کابل حمله شده است، دخترم همواره نگران زنده بودن اعضای خانواده است. شاید گاهی در تنهایی به نبودن‌ها فکر می‌کند.
دختری دانشجو که روز حمله بر دانشگاه کابل که سر صنف درس بوده است نیز می‌گوید که هر وقت در صنف درسی باشد از وقوع حمله‌ای دیگری می‌ترسد.
او همواره تلاش می‌کند در ردیف آخر صنف بنشیند و امیدوار است که در صورت ورود مهاجمان به صنف، بخت زنده ماندنش را افزایش دهد.
محمد‌علی دانش‌آموز صنف دهم یکی از مکاتب شهر کابل است. او نیز می‌گوید که گاهی در جریان تدریس استاد، به فکر چگونه فرار کردن از صنف هستم.
او گفت که «وقتی که به فکر حمله تروریستی دیگری می‌شوم، گاهی آنقدر طول می‌کشد که درس پایان می‌یابد و من از فکر بیرون می‌شوم؛ می‌بینم که هیچ نفهمیدم.»
سید جعفر احمدی، روانشناس می‌گوید که عموما وقتی انسان تحت تاثیر یک حمله انتحاری قرار بگیرد دچار اختلال «استرس پس از سانحه (PTSD )» می‌شود.
آقای احمدی تصریح کرد که درمان این‌گونه اختلالات زمان طولانی را در بر می‌گیرد و روند یادگیری را نیز در دانش‌آموزان و دانشجویان مختل می‌کند.
این روانشناس همچنین تاکید کرد که گاهی در شرایط حاد، این گونه اختلالات با حس انتقام همراه است و فرد در تلاش انتقام گرفتن است.
او گفت که این اختلال تنها در افرادی که در محل رویداد بوده، بروز نمی‌کند؛ بلکه افرادی که نزدیکان خود را از دست می‌دهند یا اینکه روایتی خشن از آن می‌بینند یا می‌شنوند، نیز دچار می‌شوند.
فریحه و محمد‌علی که از حمله بر مکتبش ترس دارند و یا اینکه نگران جان کسی هستند، هیچ‌‌گونه حمله‌ای را تجربه نکرده‌اند و حتی نزدیکان خود را در حملات تروریستی از دست نداده‌اند.
آقای احمدی می‌گوید که اختلالات استرس پس از سانحه، حتی توسط تصاویر منتشر شده در فضای مجازی و نشر اخبار از رسانه‌ها نیز در فرد بروز می‌کند.
او با انتقاد از نشر تصاویر در شماری از رسانه‌ها و فضای مجازی؛ گفت که برخی از رسانه‌های کشور بدون توجه به اثرات روانی بر مخاطب، هر گونه تصویری را از محل رویداد منتشر می‌کنند که تاثیرات مخربی بر روان مخاطبان به خصوص کودکان می‌گذارد. او به تصاویری که از حمله انتحاری بر مرکز آموزشی کوثر دانش منتشر شده بود، اشاره کرد.
یک حمله کننده انتحاری روز دوم عقرب خود را در نزدیکی مرکز آموزشی کوثر دانش منفجر کرد که در نتیجه 40 تن کشته و بیش از 50 تن دیگر زخمی شدند. ده روز بعد از این حادثه، سه مهاجم تروریست به دانشگاه کابل حمله کردند که 22 تن را کشتند و بیش از 25 تن را زخمی کردند.
شماری از رسانه‌ها به دلیل اینکه بتوانند مخاطب بیشتری را جذب کنند، تصاویر واقعی‌تر و بدون سانسور از این حمله انتحاری و تروریستی و گاهی تصاویر را به صورت زنده از محل رویداد منتشر می‌کردند.
روانشناسان می‌گویند که این کارها بر روان مخاطبان تاثیر منفی می‌گذارد که یکی از این تاثیرات اختلال «استرس پس از سانحه است.»
سید جعفر احمدی همچنین گفت که افرادی که با چنین اختلالاتی مواجه می‌شوند، از مکان‌های مشابه می‌ترسند و همواره تلاش می‌کنند خود را از چنین جاهایی دور نگه دارند.
بر اساس آمارهای نهادهای امنیتی کشور، گروه‌های تروریستی به شمول گروه طالبان روزانه بیشتر از ده حمله را در نقاط مختلف کشور انجام می‌دهند.
طارق آرین، سخنگوی وزارت امور داخله روز یکشنبه 25 عقرب در یک نشست خبری گفت که گروه طالبان در ماه‌ گذشته، (از اول عقرب تا 25 این ماه)، ۱۵ حمله انتحاری را در نقاط مختلف کشور انجام داده و نزدیک به ۲۰۰ حلقه ماین را تعبیه و انفجار داده است که از اثر آن ۱۳۴ تن غیرنظامی کشته و ۲۸۹ تن دیگر زخم برداشته‌اند.
این حملات گروه طالبان در یک ماه گذشته، تنها بیش از 400 غیرنظامی را تحت تاثیر قرار داده است؛ آقای احمدی می‌گوید که اختلال استرس پس از سانحه نه تنها در اعضای این قربانیان، بلکه کسانی که به نوعی با این رویدادها ارتباط برقرار کند، نیز دچار می‌شوند.
این استاد دانشگاه و روانشناس می‌گوید که بر اساس تحقیقات میدانی موسسه بهروان در یک مکتب دخترانه در کابل، حدود 70 درصد دختران دچار اختلال «استرس پس از سانحه (PTSD )» بودند.
آقای احمدی گفت، اما میزان تاب آوری در افراد متفاوت است؛ به طور مثال مردان در برابر حوادث نسبت به زنان تاب آورترند. او همچنین ادامه داد که در تحقیقی دیگر که بر روی کارمندان وزارت مخابرات بعد از حمله تروریستی انجام شد، حدود 50 درصد دچار اختلال شده بودند.
او تصریح کرد که اگر میزان اختلال تقویت شود، علاوه بر عوارض دیگر، ممکن است فرد از رفتن به مکتب و یا مکانی که هراس دارد، خودداری کند. آقای احمدی ادامه داد که شماری از کارمندان وزارت مخابرات بعد از رویداد از رفتن به سر کار خودداری کردند.
گروه طالبان از بدو تاسیس به این سو، همواره مخالف تحصیل شهروندان در مکتب‌ها و دانشگاه‌های کشور بوده است. این گروه با آتش زدن و تخریب مکاتب و گاهی با حمله در تلاش بوده که مانع رفتن دختران و پسران به مکتب شوند.
نجبیه آرین، سخنگوی وزارت معارف می‌گوید که گروه طالبان در نزدیک به دو دهه اخیر، در 31 ولایت کشور به غیر از دایکندی، پنجشیر و زابل، به مکاتب حمله کرده است.
خانم آرین به روزنامه‌ افغانستان‌ما گفت که جنگجویان این گروه در نزدیک به دو دهه اخیر 925 مکتب را در این 31 ولایت تخریب کرده‌ و یا اینکه آتش زده‌اند.
این گروه دو هفته گذشته نیز با استفاده از مواد انفجاری در ولسوالی ژیری ولایت قندهار یک مکتب را تخریب کرد. این مکتب به تازگی با هزینهٔ پنج میلیون افغانی توسط وزارت احیا و انکشات دهات ساخته شده بود.
از سوی دیگر گروه تروریستی داعش نیز با حمله بر مراکز آموزشی در تلاش است که وحشت در بین دانش ‎آموزان و دانشجویان ایجاد کند. هر چند مسئولان حکومتی می‌گویند که داعش، وجود خارجی ندارد و حملات توسط گروه طالبان و حقانی انجام می‌شود.
تاکنون به مرکز آموزشی موعود و کوثر دانش در غرب کابل حمله شده است که بیشتر از 100 دانش‌آموز کشته و دستکم 200 تن زخمی شدند.