مسئولان یک کارخانه پروسس لبنیات به نام “ختيز” در ننگرهار، می گویند که به دلیل موجودیت تولیدات بی کیفیت خارجی و کاهش قمیت های آن، تقاضای تولیدات آنها کاهش یافته است.
آنها می خواهند که حکومت، باید سطح لبنیات وارداتی را کاهش و مالیه را افزایش دهد تا بازار تولیدات آنها گسترش پیدا کند. این فابریکه که حدود ۱۰ سال پیش تاسیس شده است، هر روز شیر تازه را از ولسوالی های مختلف ننگرهار جمع آوری و سپس آنرا به کیفیت بالا پروسس می کند و دوغ تازه، ماست، شیر، قیماق و پنیر به بازار عرضه می کند.
خالد خان مدیر فابریکۀ پروسس لبنیات ختيځ، به آژانس خبری پژواک گفت که کارهای این فابریکه، در سال ۱۳۹۰ آغاز شده که در اوایل، روزانه ۵۰۰ کیلوگرام شیر پروسس می کرد؛ اما اکنون این تعداد به ۶۰۰۰ کیلوگرام رسیده است.
وی افزود که در هشت ولسوالی، روزانه از حدود ۳۰۰۰ مالدار شیر جمع آوری می شود که بیشتر ولسوالی ها، در یک هفته تا یک میلیون افغانی درآمد دارند. به گفتۀ وی، علاه بر این، به ۲۲ تن به طور مستقیم و به ۲۳ تن دیگر زمینۀ کار غیرمستقیم در آن فراهم شده است.
این مسئول کارخانه پروسس لبنیات ختيز گفت که بازار آنها به دلیل واردات محصولات لبنیات ایران و پاکستان، بخاطری مختل شده است که کیفیت و قیمت آن، پایین و کیفیت آنها بالا است؛ زیرا نمی توانند به راحتی با آنها رقابت کنند.
وی خواست که برای آماده ساختن رقابت آنها با بازار، بر واردات خارجی مالیه را افزایش داده و سطح آن را کاهش دهد.
خالد خان افزود که حکومت باید برای تهیه شیر به اردوی ملی، با آنها قرارداد کند؛ زیرا آنها تولید زیادی دارند اما بازار ندارند. کارگران این فابریکه، از تجار دیگر خواستند که فابریکه های مانند این را تاسیس کنند؛ تا برای جوانان زمینۀ کار مساعد شود. محمد جمیل که در بخش پروسس در این فابریکه کار می کند، گفت که در صورت گسترش فابریکه ها، هیچ جوانی برای کار به خارج از کشور نخواهد رفت و از غرق شدن به دریا نجات خواهد یافت. فابریکۀ پروسس لبنیات ختيز، که به شکل کوپراتیف با مشارکت مالداران و به هزینۀ ۶ ونیم میلیون دالر وزارت زراعت ایجاد شده، مشارکت کنندگان آن نیز خواستار گسترش بازار و فعالیت های آن هستند. محمد شیرین عضو اتحادیه این فابریکه لبنیات، به آژانس خبری پژواک گفت که اکنون هم ۵۰ درصد بازار را از خود کرده اند؛ اما اگر مالیات بر تولیدات خارجی افزایش یابد، آنها رقابت خود را از ۵۰ به ۱۰۰ درصد افزایش خواهند داد. وی از مردم خواست که به جای محصولات بی کیفیت خارجی، از محصولات اصلی و با کیفیت کشورشان استفاده کنند. تورملنگ شگیوال رئیس اتاق صنایع و معادن ننگرهار نیز گفت که اگر مشکلات برق، امنیت و دسترسی به بازار فابریکه داران حل نشود، این صنعت رونق نخواهد یافت.
وی افزود که کیفیت محصولات افغانستان، به حدی بالا بود که بسیاری مواد بازارهای خارجی پیدا کرده بود؛ اما از اینکه در اینجا مالیه بر واردات کم است، پس به دلیل آن، قیمت واردات هم کم است و تولیدات داخلی بالا است، که رقابت خوب کرده نمی توانند.
انعام الله صافی رئیس زراعت ننگرهار، گفت که برای جلوگیری از واردات خارجی، باید کارهای بیشتری انجام شود.
وی افزود که اگر مالیات بر واردات خارجی افزایش یابد، پس ولایت هایی که فابریکۀ مواد داشته باشد، به مردم مفید تمام می شود؛ اما در ولایت های دیگر به جای مفاد، به مردم آسیب می رسانند.