عربستان سعودي از تشکيل ايتلاف نظامي اسلامي خبر داده است. در اين ايتلاف 34 کشور مسلمان متشکل از کشورهاي عربي و غير عربي شرکت کرده اند. سفير عربستان سعودي در کابل، از حکومت افغانستان درخواست کرده است، تا به اين ايتلاف بپيوندد. به گفتة وزير امور خارجه پيش از طرح اين بحث از سوي سفير، از طرف مقام هاي بلند رتبة اين کشور نيز اين بحث مطرح شده است.

عربستان سعودي پس از آغاز تحولات سياسي زير نام بهار عربي، به گونة جدي تر وارد بازي هاي منطقه اي شده و پس از فوت ملک عبدالله و به قدرت رسيدن ملک سلمان، تمايل اين کشور به نقش فعال در منطقه بيشتر از پيش شده است. به هرصورت، اين که تصميم گيرندگان حکومت وحدت ملي چه رويکرد را گزينش مي کنند و به درخواست عربستان پاسخ مثبت مي دهند يا منفي؟ موضوع است که بعدا معلوم خواهد شد. اما از نظر اين نگارش موجز دو بحث به صورت جدي قابل طرح و مکث است:

در يک توافق اعلام نشده، گروه ها و جريان هاي سازمان يافته اي که دست به خشونت مي زنند، تروريست ناميده مي شوند. ليکن روي مصداق هاي عملي همواره اختلاف نظر وجود داشته است. کشورها با توجه به منافع ملي خود اقدام به تعريف تروريزم کرده اند و اين امر باعث تضادهاي جدي در منطقه و جهان شده است.

حالا بحث اين است که تعريف رياض و ايتلاف نظامي که بر محوريت اين کشور تشکيل شده است از تروريزم، چيست؟ از منظر اين ايتلاف چه گروه ها و سازمان هاي تروريست مي باشد؟ گروه هاي طالبان، القاعده، داعش، بوکوحرام، جبهه النصره و.....

اين جنب و جوش بيشتر از اينکه جهت مبارزه با تروريزم شکل گرفته باشد، سياسي است. در گام نخست، اکثر اين کشورها در نقطه اي مقابل ايران در منطقه قرار دارند. عربستان سعودي و ترکيه به عنوان پرچم دار و ديگران به عنوان دنباله رو، همواره منتقد و رقيب منطقه اي ايران بوده اند. و در گام دوم، هر يک از اين کشورها چالش ها و مشکلات سياسي دارند که مي خواهند تحت عنوان مبارزه با تروريزم به آن چالش ها فايق آيند.

اگر قرار باشد که افغانستان در اين ايتلاف شرکت نمايد، آيا عربستان و کشورهايي که تا به حال در برابر داعش اعلام موضع جدي و مبارزة جدي نکرده است، زين پس به صورت جدي موضع خواهد گرفت؟ آيا جهت درهم کوبيدن گروه داعش از ولايت ننگرهار کشور، همکاري خواهند کرد؟

بنابراين، موضع گيري کشورهاي عضو اين ايتلاف از جمله عربستان، ترکيه، مصر و پاکستان در برابر تروريزم و جريان هاي تروريستيِ خطرناک در منطقه، مشخص و واضح نيست. در اين صورت افغانستان با شرکت در اين ايتلاف چيزي حصول نخواهد کرد. گرچند که با توجه به خوش بيني سياسي دولت مردان به صورت کلي و گردانندگان کنوني حکومت نسبت به عربستان و کشورهاي عربي، بعيد نيست که در اين ايتلاف شرکت کنند.

به نظر مي رسد که اين ايتلاف نظامي بيش از اين که نظامي و به منظور مبارزه با تروريزم باشد، يک صف بندي و صف آرايي سياسي منطقه اي در برابر روسيه و ايران است. دولت هاي عربي و ترکيه و دولت هاي غربي در يک طرف رقابت و روسيه و ايران در طرف ديگر رقابت، برسر مسايل منطقه اي باهم مشکل دارند و درصدد بردن بازي هستند. ردپاي اين رقابت ها در همة کشورهاي منطقه به ويژه در دو کشور سوريه ويمن به خوبي ديده مي شود. به هرحال، به نظر مي رسد که ايتلاف رياض بيشتر سياسي، به منظور تقويت جبهة مخالف ايران و روسيه و در نهايت يک بازي سياسي است.

اما در طرف ديگر، روسيه موقف صريح و واضح در برابر تروريزم داشته است. اين کشور نقش گستردة در راستايِ مبارزه با تروريزم داشته و ضربات جبران ناپذيري بر تن داعش کوبيده است.