اجلاس سه روزه کشورهای به اصطلاح حامی صلح افغانستان در قطر شروع شده است. در این اجلاس از افغانستان رییس شورای عالی مصالحه ملی و اعضای هیات مذاکره کننده اشتراک کرده اند. میزبانی اجلاس نیز با دولت قطر، ملل متحد و ایالات متحده است. با توجه به وضعیتی که در این روزها افغانستان شاهد است و در سراسر کشور جوی خون جاری است پرسش اساسی مردم این است که از این اجلاس چه چیزی بیرون خواهد آمد؟ برآیند این اجلاس هم مثل گذشته هم چنان جنگ و خشونت خواهد بود یا این بار صلح و حداقل یک سازش سیاسی از این اجلاس متولد خواهد شد؟
واقعیت مساله این است که از آغاز مذاکرات میان گروه طالبان و ایالات متحده تا کنون نزدیک به سه سال می گذرد. هرچه این مذاکرات جدی تر شد و مخصوصا پس از این که توافقنامه صلح میان دو طرف در دوحه به امضا رسید بر میزان شدت خشونت ها و جنگ نیز افزوده شد. هرچه زمان می گذرد شعله های آتش جنگ فراگیرتر و سوزناک تر می شود. بنابراین از قطر برای مردم افغانستان تا کنون چیزی جز دود و آتش و خون نصیب نشده است. دولت افغانستان تضعیف گردید و به حاشیه برده شد و از روند صلح کنار زده شد. هر روز بر نقاط تحت تصرف طالبان افزوده گشت. خون ریزی از چند نقطه به سراسر کشور سرایت کرده است. حالا از سقوط ولسوالی ها به سقوط پی هم مراکز ولایات رسیده ایم. این ها بخشی از ارمغان روند صلح تا کنون برای مردم افغانستان بوده است. البته نباید فراموش کرد که دو طرف طالبان و ایالات متحده هر کدام منافع خود را به دست آورد. اما بدون شک منافعی که طالبان به دست آورد تاریخی و بسیار بزرگ تر از آن چیزی بود که ایالات متحده از این روند کمایی کرد.
طالبان از یک گروه تروریستی تحت تعقیب به یک گروه سیاسی و دیپلماتیک تبدیل گردید. این تغییر برای طالبان بدون تغییر در ماهیت و اهداف آن بود. به این معنی که طالبان هم در میدان جنگ خشن تر شد و کشتارهای بیشتر به راه انداخت و هم در عرصه سیاست جایگاه خود را پیدا کرد. اکنون تصرف بخش های مهمی از افغانستان از سوی طالبان شاید چیزی است که آن ها گمانش را نمی کردند. اما بخواهیم یا نخواهیم بخش های بزرگی از افغانستان در اختیار این گروه است. این که در این  نقاط اکنون برای زنان، خبرنگاران، فعالان مدنی، کارمندان دولت و دیگر اقشار مختلف چه می گذرد و چه خدماتی برای مردم ارایه می شود از روز روشن و البته مساله دیگر است.
ایالات متحده نیز از این مذاکرات برای خود یک بینی خمیری درست کرد و نیروهای خود را در آخرین سال حضور در افغانستان به خوبی حفظ کرد و در آخر نیز به گونه سالم و بدون تحمل خسارت از افغانستان خارج گردید. در آن زمان فلسفه اصلی مذاکرات با طالبان و فشار بر دولت افغانستان به خاطر قبول روند معیوب صلح انتخابات ریاست جمهوری این کشور بود. آقای خلیلزاد به همکاران حزبی خود گفته بود که حتی یک صلح تحمیلی در افغانستان و خروج آبرومندانه از افغانستان می تواند یک برگ برنده در انتخابات ریاست جمهوری به نفع دونالد ترامپ باشد. البته که روند صلح افغانستان نتوانست از شکست تاریخی او جلوگیری کند؛ ولی برنامه ریزی اصلی فجایعی که اکنون می بینیم به خاطر انتخابات ایالات متحده بر مردم افغانستان تحمیل گردید. اگرچه ایالات متحده بعدا متوجه خواهد شد که چه اشتباه بزرگی را مرتکب شده است و چه آسیب سنگینی بر منافع ملی کشور خود زده است. اعترافات تلخ این روزها از سوی مقامات نظامی ایالات متحده و کشورهای غربی نشانه واضح بر این اشتباه است. ولی آبی است که بر زمین ریخته است و جبرانش هم کار سختی است.
اجلاس فعلی کمی تفاوت با اجلاس های قبلی دارد و روزنه های ضعیفی را این تفاوت ها سبب می شود. در این دور کشورهای منطقه و ذینفع درقضیه افغانستان تقریبا به طور کامل در قطر حضور دارند. کسانی که پس از خروج ایالات متحده از افغانستان برای حضور در کشور ما دندان تیز کرده اند نیز حاضر هستند. روندی که بنا بود ماه قبل و هم چنین در کنفرانس استانبول به پیش برود و نتایجی که مدت ها پیش قابل پیش بینی بود اکنون کم و بیش احتمال می رود که در اجلاس فعلی به پیش گرفته شود. تا دیده شود که ایالات متحده آیا می تواند گروه طالبان را متقاعد کند یا خیر؟ متاسفانه مشکل اصلی این است که طالبان فعلا خود را پیروز میدان احساس می کنند. از همین رو بر هیچ چیزی جز دستیابی کامل به قدرت فکر نمی کند و قناعت نمی دهند. وگرنه در این اجلاس نشانه های خوبی از اجماع جهانی و منطقه ای در مورد صلح افانستان دیده می شود. اما به نظر می رسد که طالبان بار دیگر در این اجلاس هم کارشکنی خواهند کرد و بر هیچ سازشی تن نخواهند داد. بنابراین باید اذعان کرد که متاسفانه انتظار صلح از اجلاس فعلی هم بسیار بعید به نظر می رسد.