صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

دوشنبه ۲۳ میزان ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

میراث ایالات متحده برای افغانستان چیست؟

-

دیروز پایگاه نظامی بگرام که روزگاری نزدیک به صد هزار نیروی نظامی آمریکایی در آن حضور داشتند از سوی این کشور به طور کامل تخلیه گردید و به افغانستان سپرده شد. بدین ترتیب آخرین سرباز آمریکایی از افغانستان خارج شد و این کشور پس از بیست سال جنگ افغانستان را ترک کرد. ایالات متحده طولانی ترین جنگ این کشور در خارج از مرزهای خود را به طور یک جانبه و بدون این که پیروزی به دست آورد خاتمه بخشید. موارد یادشده بخشی از تعبیرهای سیاسی در مورد خروج ایالات متحده از افغانستان است. اما پرسش اساسی برای مردم افغانستان این است که ایالات متحده اکنون برای ما چه چیزی به میراث گذاشته است؟
بدون شک حضور ایالات متحده و شرکای بین المللی آن از جمله نیروهای کشورهای عضو نات در افغانستان جنبه های مثبت بسیار داشته است. سقوط نظام سیاسی طالبان، از بین بردن بخشی از تروریسم بین المللی و القاعده، تاسیس یک نظام سیاسی مبتنی بر دموکراسی، بروکراسی نوپا، رشد ارزش های حقوق بشری، رسانه های آزاد، حضور زنان در عرصه های مختلف، رشد آموزش و تحصیلات عالی و... بخشی از دستاوردهایی است که به یمن حضور ایالات متحده و جامعه بین المللی در افغانستان حاصل گردیده است. البته نباید این همه را تنها میراث حضور ایالات متحده و همکاران آن دانست. زیرا مردم افغانستان برای هر یک از دستاوردهای سال های اخیر، مبارزه دوام کرده اند و قربانی های بی شمار پرداخته اند. اما بدون شک حضور جامعه جهانی و به خصوص ایالات متحده در افغانستان پس از سال 2001 تا کنون به حصول این همه دستاورد کمک شایانی کرده است ونباید منکر آن گردید.
از جانب دیگر ایالات متحده به عنوان تنها ابرقدرت در جهان با شعارهایی وارد افغانستان شده بود که به نظر می رسد به هیچ یک از آن شعار نرسید که هیچ بلکه مسیر رسیدن به همان آرمان ها را سخت تر کرد. اگر به سخنان جورج بوش رییس جمهور پیشین ایالات متحده که فرمان حمله بر افغانستان را در سال 2001 صادر کرد باز گردیم و یک بار آن سخنان را مرور کنیم، در خواهیم یافت که اکنون چقدر از آن اهداف فاصله داریم. جورج بوش گفته بود که هدف از حمله ایالات متحده و جبهه ضد تروریسم به افغانستان نابودی القاعده در افغانستان و نابودی تروریسم در سراسر جهان است. وی تاکید کرده بود که این جنگ تا زمانی که تمامی گروه های تروریستی در سطح جهان نابود شوند ادامه خواهد یافت.
اکنون با توجه به اهدافی که جبهه ضد تروریسم به رهبری ایالات متحده برای خودر ترسیم کرده بود اگر به وضعیت جهان و به خصوص به میزان حضور تروریسم در منطقه و جهان نگاه کنیم، یک میراث وحشتناکی از جنگ ایالات متحده علیه تروریسم می توان مشاهده کرد. ایالات متحده برای جنگی که در میدان افغانستان آغاز کرد مصارف هنگفت و قربانیان بی شماری را بر همکاران بین المللی خود و مردم آمریکا و هم چنین بر مردم افغانستان تحمیل کرد. اما باید اذعان کنیم که این جنگ نه تنها به اهداف خود دست نیافته است بلکه دشمن را قوی تر از قبل و شرورتر از پیش ساخته و جنگ هم چنان در خاک افغانستان ادامه دارد.
ایالات متحده خود تصمیم بر خروج کامل گرفته است ولی افغانستان که روزگاری با این کشور پیمان استراتژیک و امنیتی امضا کرده بود و ایالات متحده را بزرگ ترین شریک و حامی بین المللی خود می دانست در میدان جنگ تنها مانده است. ایالات متحده در دو سال آخر نه تنها دولت افغانستان را تقویت نکرده است بلکه بر عکس آن را تضعیف کرده و طالبان را دو باره احیا کرد و دست پاکستان را به عنوان یک بازیگر مهم در عرصه افغانستان بازتر از گذشته به یادگار گذاشته است. ایالات متحده حتی رقبای جهانی و منطقه ای خود را اکنون فعال مایشا در میدان رقابت رها کرده و به نظر می رسد که دیگر نگران عملکرد آنان نیز نیست. روسیه در سطح جهانی تنها بازیگری است که همیشه منتظر شکست ایالات متحده بوده است و خود را برای یک بازیگر جایگزین آماده کرده است. ایران به عنوان دشمن تاریخی ایالات متحده اکنون بیش از هر زمان دیگر به حمایت از طالبان برخاسته و به تخریب بنیادهای حداقلی میراث مثبت ایالات متحده در افغانستان همت گمارده است.
ایالات متحده نه تنها به طور عریان در دو سال اخیر به تقویت طالبان به عنوان یک گروه تروریستی همت گمارده است بلکه از نگاه زیرساخت های تیوریک نیز به تقویت تروریسم کمک کرده است. حضور نظامی بسیت ساله ایالات متحده و همکاران بین المللی اش در افغانستان برای آرمان جهاد که از سوی گروه های افراطی مطرح می شود مشروعیت کامل فراهم کرده است.
تمام این موارد نشان دهنده یک شکست تاریخی برای ایالات متحده در رقابت های جهانی این ابرقدرت است. ایالات متحده امروز باید اذعان کند که در مبارزه با تروریسم و رقبای جهانی و منطقه ای خود شکست خورده است و برای افغانستان تنها جنگ و خشونت بیشتر را به یادگار گذاشته است و همه آن چه دستاوردهای مشترک بیست سال اخیر مردم افغانستان و شرکای بین المللی آن به حساب می آید در معرض خطر قرار گرفته است. از این رو می توان گفت که میراث ایالات متحده برای افغانستان صلح و رفاه و ثبات سیاسی مسلما نبوده است بلکه جنگ بیشتر و بحران عمیق تر بوده است. اکنون افغانستان به تنهایی در کام اژدهای مخوف تروریسم مبارزه می کند و همه دستاوردهای بیست ساله یک بار دیگر در معرض خطر جدی قرار گرفته است.

دیدگاه شما