صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۴ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

افغانستان و رقابت های جهانی و منطقه ای

-

سفر نخست وزير هند به افغانستان و به دنبال آن سفر رييس ستاد ارتش پاکستان به کابل از چند جهت حايز اهميت مي باشد:

1- هند و پاکستان از زمان استقلال تا کنون روابط تنش آلود و همراه با جنگ هاي نظامي و تبليغاتي با همديگر داشته است. اين دو کشور تا حالا سه جنگ روياروي را پشت سر گذاشته و هم اکنون بر سر حاکميت بر بخش هاي از سرزمين کشمير با همديگر اختلاف دارند.

2- هند و پاکستان هردو داراي سلاح اتمي مي باشند و از لحاظ تسليحاتي و نظامي و بالا بردن قدرت نظامي سخت بايکديگر رقابت دارند.

3-  هردو کشور تلاش مي کنند تا حمايت هاي اقتصادي و سياسي کشورهاي قدرتمند دنيا را به سوي خود جلب کنند و مي کوشند ساحه نفوذ سياسي و اقتصادي شان را در سطح منطقه گسترش دهند.

4- کشور هند با اين که به لحاظ جغرافيايي دورتر از خاک افغانستان قرار دارد؛ اما روابط افغانستان با اين کشورهمواره با حسن نيت همراه بوده است. هند در دوره طالبان از جبهه مخالف طالبان حمايت کرد و در دوره بازسازي بيشترين کمک ها را در سطح منطقه به افغانستان اختصاص داده است. از اينرو مردم افغانستان هند را دوست تاريخي و قابل اعتماد شان مي دانند.

5- برعکس، روابط افغانستان با پاکستان همواره با فراز و فرود همراه بوده و گه گاه تا سرحد جنگ نظامي هم پيش رفته است. پاکستان گرچند در زمان اشغال افغانستان، از مردم اين کشور در برابر تجاوز حمايت کرد؛ اما با حمايت از گروه طالبان، در برابر خواست مردم قرار گرفت. اختلافات مرزي و سياست هاي راهبردي پاکستان در قبال افغانستان، روند نزديک سازي خواست هاي دو کشور را با چالش فراوان مواجه کرده است.

در فاز جديد سياسي، اگرچه پاکستان به ايتلاف بين المللي مبارزه با تروريسم پيوست؛ اما هميشه از سوي افغانستان و ساير کشورها به سياست هاي دوگانه در قبال تروريسم متهم بوده است.

6- نخست وزير هند به افغانستان آمد، تا ساختمان جديد پارلمان کشور را که با کمک هاي هند ساخته شده، افتتاح کند. اما فرمانده ارتش پاکستان در حالي به افغانستان آمد که روند مذاکرات صلح متوقف شده و نا امني و جنگ در افغانستان به اوجش رسيده است. از اينرو اين دو سفر بنابر قضاوت عمومي در دو فضاي متفاوت صورت گرفته و به اين دليل با داوري ها و واکنش هاي متفاوتي نيز مواجه خواهند شد.

از سوي ديگر: افغانستان بيش از هر زمان ديگر در حالت بحراني و خطرناک قرار دارد. ظهور گروه هاي افراطي و جنگجو با نامها و عناوين مختلف و وضعيت خطرناک و ناآرام مناطق جنوبي و شمالي، نشانه حالت تهديد آميز و به شدت غير نورمال کشور از لحاظ امنيتي مي باشد.

مبارزه جهاني عليه داعش در کشورهاي سوريه و عراق و توافق کشورهاي بزرگ و ذيدخل در قضاياي دو کشور در مورد ختم جنگ، زنگ خطر حضور نيرومند داعش در افغانستان را به صدا در مي آورد.

رقابت آشکار آمريکا و روسيه در منطقه، اين گمانه را قوي تر مي سازد که ممکن است با فروکش کردن جنگ ها در سوريه و عراق، باردگرافغانستان به ميدان جنگ نيابتي قدرت هاي بزرگ با حمايت، همدستي و همکاري کشورهاي منطقه بدل شود. ظهور داعش در افغانستان با اهداف فرامرزي که بيشتر کشورهاي آسياي ميانه و احتمالا ايران را مورد توجه قرار مي دهد، در آينده امکان دارد به شکل گيري ايتلاف هاي جديد منطقوي در محور داعش و ضديت با داعش بينجامد.

در چنين وضعيتي سؤال اين است که آيا دولت افغانستان قادر است تا خود را از آسيب هاي اختلافات و رقابت هاي هند و پاکستان به دور نگه دارد؟ آيا حکومت مي تواند از طريق ديپلماسي کارآ و فعال، مسير جنگ را از جغرافياي افغانستان تغيير دهد؟ آيا افغانستان مي تواند خود را از گرداب رقابت هاي سياسي روسيه و آمريکا در امان نگه داشته و مناسبات نيک خود را با هردو کشور دوام دهد؟ پاسخ به اين پرسش ها در واقع تعيين کننده آينده سياسي کشور و رقم زننده سرنوشت مردم آن خواهد بود.

دیدگاه شما