جنگ و عمليات هاي نظامي در زمان ها و مکان هاي مختلف منطق و اهداف خاص خود را دارد. درک منطق جنگ و اهداف جنگ ها و عمليات ها اولين قدم براي مبارزه با دشمن است. به عنوان نمونه جنگ هايي که طالبان در سالهاي آغاز حکومت جديد و پس از سقوط طالبان بيشتر براي اين بود که اين گروه وجود خود را تثبيت کنند. در سالهاي مياني گروه طالبان تلاش کردند قدرت خود را افزايش دهند و مناطقي را به عنوان پايگاه هاي حضور و قدرت خود تثبيت نمايند. در سال هاي اخير طالبان بيشترين تلاش خود را براي گسترش حوزه جنگ و انتقال جنگ از جنوب به شمال کشور معطوف ساختند. طالبان در مواقع براي رسيدن به اهداف خود از ابزارهاي مختلف نيز استفاده کردند. ماين گذاري و عمليات هاي انتحاري همراه با شدت و خشونت تمام براي سالهاي متمادي از ابزارهاي مورد استفاده طالبان در جنگ ها بودند. جالب اين است که طالبان با جديت با هر نوع صلح با دولت افغانستان مخالفت کردند و تن به هيچ مذاکره اي با دولت افغانستان ندادند.
اما در مقابل دولت افغانستان و دولت هاي متحد افغانستان که در ائتلاف ضد تروريزم در افغانستان عليه طالبان و القاعده مي جنگيدند، نتوانستند در سالهاي اول پيروزي شان طالبان را سرکوب کنند. آنها به انحاي مختلف به طالبان فرصت دادند تا آنها برگردند. طالبان نيز از خلاء هاي امنيتي و سياسي به وجود آمده استفاده کرده و به زودي به صحنه نظامي و سياسي افغانستان قدم گذاشتند. دولت افغانستان جنگ را به گونه اي پيش برد که نه تنها طالبان از بين نرفتند و تضعيف نشدند بلکه بيشتر از پيش تقويت شدند. پيروزي هايي که دولت افغانستان با حمايت نيروهاي نظامي خارجي داشت نيز با تقويت ادارات دولتي پيشتيباني نشد. از سويي دولت افغانستان از آغازين روزها، به صلح با برداشت ها و تفسيرهاي خاص خود مي انديشيد و به زودي در کنار جنگ نه چندان موثر با طالبان، استراتژي صلح را در پيش گرفت و تلاش ويژه اي براي کشانيدن طالبان در ميز مذاکره را آغاز کرد. تعبير دولت از صلح با طالبان، به دولت اجازه داد تا پروسه هاي گوناگوني براي جذب مجدد طالبان روي دست گرفته شود و شوراهاي و کميسيون هاي مختلفي نيز براي راضي ساختن طالبان براي بر زمين گذاشتن سلاح هاي شان طرح و اجرا شد. نتيجه اين طرح ها تقويت طالبان و گسترش حوزه نفوذ و قدرت طالبان در کشور بود.
دولت افغانستان بر خلاف منطق جنگي که در اين سالها در جريان بود، هر روز بيشتر از ديروز در حالت دفاعي فرو رفت و اتوريته و توان خود را در شاهراه ها و ولسوالي ها از دست داد. دولت همان گونه که در شهرها به سياست برپا ساختن ديوارهاي دفاعي و کانکريتي در مقابل ديوارها و دروازه هاي اماکن دولتي، سياسي و ديپلماتيک متوسل شد، در ميدان جنگ نيز به کشيدن حصارهاي دفاعي به دور خود و دربند ساختن خود در درون اين حصارها اقدام کرد. همزماني اين سياست با تعقيب پروسه صلح، چيزي جز تضعيف دولت و تقويت طالبان در بر نداشت.
طراحان و برنامه ريزان نظامي و امنيتي در کشور، بايد درک کنند که منطق اين جنگ با فرو رفتن در حالت دفاعي به هيچ صورت همخواني ندارد. فرو رفتن در حالت دفاعي حتا دوري و انزجار مردم از عملکردهاي حکومت را در پي داشته است. دولت بايد با طرح عمليات هاي نظامي قوي و قدرتمند، حد اقل اقتدار خود را در مقابل طالبان حفظ کند و با اجراي عمليات هاي تهاجمي ضربات کوبنده اي بر دشمنان خود وارد سازد.
اداره شدن نهادهاي نظامي و امنيتي با سرپرست ها، با درک منطق اين جنگ کاملا متفاوت است. اين جنگ با چنين وسعت و شدت، فراتر از آنچه امروز دولت نشان مي دهد، نياز دارد.