صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

شنبه ۸ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

ريشه هاي فساد اداري در افغانستان

-

ريشه هاي فساد  اداري در افغانستان چنان عميق است که گشتن به دنبال يک علت و دليل  و تکيه کردن به علتي و غافل شدن از ديگر علت ها، باري از مشکلات افغانستان کم نمي کند و دردي را درمان نمي سازد. در هر زاويه اي که نشسته ايم، در مکاني که قرار داريم و به مشکل فساد اداري در افغانستان نگاه مي کنيم، مشکل فساد را به گونه اي مي بينيم و علت هايي را مي بينيم که ديگري که در زاويه اي ديگر و مکاني ديگر قرار دارد، آن را کمتر متوجه مي شود. لذا قبل از هر نظري و يا تصميم گيري، بايد توجه داشته باشيم که فساد اداري نتيجه وضعيت گذشته و موجود افغانستان است و اين وضعيت برآمده از بسياري علت ها است.
وضعيت موجود در افغانستان ريشه هاي عميقي در مسايل و مشکلات داخلي و خارجي دارد. بدين جهت اگر به عوامل داخلي تکيه نماييم و غافل از عوامل خارجي، فساد اداري موجود در افغانستان را به عوامل داخلي نسبت بدهيم در حقيقت نه کاري از پيش برده ايم و نه دردي را درمان کرده ايم، همان گونه که پرداختن به عوامل خارجي و فرافگني هايي که در سياست افغانستان مرسوم است، بر بار مشکلات اين ديار مي افزايد.
رقابت دو بلوک شرق و غرب در قرن بيستم، از افغانستان کشوري ساخت که هر دو بلوک براي ضربه زدن به يکديگر بدان توجه مي کردند، و سرانجام دخالت نظامي شوروي در افغانستان نه تنها پاي ابرقدرت شرق را به افغانستان باز کرد، بلکه زمينه دخالت بلوک غرب را نيز به افغانستان فراهم ساخت.
حضور مجدد غرب در افغانستان تحت نام مبارزه با تروريزم نيز هر چند به سقوط حاکميت طالبان انجاميد و افغانستان را از شر القاعده و رژيم تحت حمايتش خلاص کرد، و جامعه جهاني در افغانستان وارد شدند و سخاوتمندانه به کمک به مردم افغانستان اقدام کردند، اما زمينه هاي فساد اداري را نيز فراهم ساخت. بدين جهت بعد از چهارده سال، نابجاست اگر دولت افغانستان کشورهاي خارجي را متهم به گسترش فساد بسازد و کشورهاي خارجي که حاميان افغانستان بوده و هستند، دولت افغانستان را متهم به فساد اداري گسترده بسازند. اين حکومت و حاميان خارجي افغانستان در حقيقت شرکاي يک کار و بار هستند و در نهايت اتهام و فرافگني از جانب هر دو نادرست است.
کشورهاي خارجي که براي بازسازي و حمايت افغانستان آمده بودند، بدون برنامه و پلان منظمي وارد افغانستان شده بودند. شايد آنها مي دانستند که چگونه رژيم طالبان را سرنگون سازند، ولي نمي دانستند که چگونه کاري دوامدار و پر هزينه براي بازسازي کشوري ويرانه را به انجام برسانند. لذا حضور دهها کشور با اولويت ها و روش هاي کاري مختلف تا حدودي باعث به وجود آمدن فساد  اداري در کشور شده است. به عنوان نمونه بسياري از کشورها تلاش کردند تا پول هايي را بدون آنکه حتا دولت افغانستان در جريان باشد به مصرف برسانند که نتيجه اي معکوس براي افغانستان داشت. بي توجهي به دولت افغانستان در بسياري از موارد و ناهماهنگي با ديگر کشورهاي کمک کننده زمينه هاي فساد اداري را بيشتر ساخته است.
البته نبايد به هيچ صورتي از زمينه هاي داخلي که فساد اداري را هر چه بيشتر گسترش داده است، فارغ بود. زمينه هاي داخلي فرصت هر نوع گسترش فساد در افغانستان را فراهم ساخته است. در ظرف اين کشور است که فساد اداري در افغانستان مي توانند چنين به سرعت و قدرت ريشه پيدا کند و گسترش يابد.
راه چاره نيز جز در همکاري دولت، مردم و حاميان بين الملي افغانستان نيست. مردم، دولت و جامعه جهاني بايد دست در دست هم دهند تا به موازات جنگ با تروريزم به جنگ فساد اداري در افغانستان بروند.

دیدگاه شما