صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

افغانستان و فساد مهار ناپذیر اداری

-

فساد اداري در افغانستان به يک هيولاي وحشتناک تبديل شده است. اين هيولا نه تنها زندگي روزمره مردم را مختل کرده و روند عادي آن را با اشکال مواجه ساخته که حيات اقتصادي و اجتماعي مردم را نيز باخطر جدي مواجه کرده است. اگرچه ميزاني از فساد در کشوري با حاکميت هاي قومي و انحصاري مانند افغانستان امر عادي و اجتناب ناپذير به حساب مي آيد؛ اما مشکل افغانستان به حدي است که فساد به لحاظ گستردگي و عمق به امر غير قابل جلوگيري تبديل شده که شکل مبارزه با اين پديده را دشوار کرده است.
فساد در همه کشورها وجود دارد؛ اما نوع، شکل، ميزان و گستردگي آن از يک کشور تا کشور ديگر متفاوت مي باشد، همچنان که نتايج وپيامدهاي آن نيز بسته به نوع سازمان سياسي، اقتصادي و سطح توسعه يافتگي فرق مي کند. در تمام کشورها پديده فساد اداري موجب نقض قوانين و مقررات گرديده، کارايي ادارات را کاهش داده، باورهاي اخلاقي را به انحطاط مي کشاند و اعتماد ميان دستگاه اداري و مردم را کاهش مي دهد. از همين رو در کشورهاي دموکراتيک و توسعه يافته به شدت با اين پديده ناميمون مبارزه کرده و جلو رشد و گسترش آن را مي گيرند تا بر کارآمدي و سلامت فعاليت هاي اداري تأثير منفي بجا نگذارد.
در افغانستان از يک طرف نظارت و کنترل بر فعاليت هاي اداري وجود ندارد و همه چيز بر مبناي معامله و اصل خويشاوندسالاري به پيش مي رود و از سوي ديگر اراده جدي و سازنده براي اصلاح نظام اداري موجود نيست تا در آينده اميدواري هاي در ارتباط با کاهش فساد خلق شود و از همه مهمتر اين که فساد در افغانستان با پديده هاي مخرب مواد مخدر و تروريسم گره محکم خورده است. اکنون ما در برابر اين پرسش که چه کساني بايد با فساد مبارزه کنند؟ پاسخ قناعت بخشي نخواهيم داشت. زيرا همان مقامات و سازمان هايي را که مردم بايد انتظار داشته باشند، تا با فساد مبارزه کنند، بيشتر پاي شان در باتلاق فساد گير هستند، پس چگونه مي توانند با پديده اي مبارزه کنند که حيات، زندگي، قدرت و درآمد شان به آن وابسته مي باشد. به همين خاطر اراده مبارزه با فساد تاهنوز به صورت مؤثر در افغانستان شکل نگرفته و تلاش هاي فرماليستيکي در اين زمينه نيز کارساز نبوده است.
فساد در افغانستان يکي از سه ضلع مثلثي را تشکيل مي دهد که هستي و ماندگاري سازمان سياسي و ارزش هاي دموکراتيک را نشانه گرفته است. اين سه ضلع در تعامل با همديگر بزرگترين و خطرناکترين تهديد عليه پايايي نظام سياسي را به وجود آورده است.
در سال هاي گذشته ما از يک طرف شاهد گزارش هاي تکاندهنده فساد در ادارات مختلف دولتي بوديم و از طرف ديگر نظاره گر کارکردهاي کميسيون ها و اداراتي که مبارزه با فساد را هدف و شعار خود قرار داده بودند. در اين ميان اما کمتر شاهد مؤفقيت و يا کارکرد جدي و صادقانه کميسيون هاي مبارزه بافساد بوده ايم. فساد همچنان رو به گسترش است و نوعيت آن هر روز پيچيده تر مي شود؛ اما روند مبارزه با آن همچنان در پستوهاي ملاحظه کاري و ترس متوقف مانده است. 
در تازه ترين مورد گزارش کميتة مستقل و مشترک نظارت و ارزيابي مبارزه بافساد اداري، نشان مى دهد که فساد در سکتور صحت از جمله اخذ رشوه، جعل وتزوير، استخدام براساس شناخت، عدم رسيدگى لازم به مريضان، تبعيض و تعصبات قومى، مشکلات درقراردادها، ضعف مديريت و حسابدهى، سرقت تيل، غذا و ادويه  و... به شکل گسترده وجود دارد که اين معضل، باعث بى اعتمادى مردم نسبت به اين سکتور شده است.
در پانزده سال گذشته ميلياردها دالر از کمک هاي بين المللي در گرداب فساد از بين رفت، روند بازسازي متوقف شد، شايسته سالاري ناديده گرفته شد و تلاش ها در جهت کاهش فقر و تبعيض به ناکامي کشيده شد. امنيت و ثبات به خطر افتاد و رشد اقتصادي با چالش مواجه گرديد، اما دامنه فساد هنوز هم گسترده تر و ريشه هاي آن عميق تر مي شود.

دیدگاه شما