صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

چهارشنبه ۵ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

انتخاب راه حل سیاسی برای اختلافات مرزی

-

درگيري ميان مرزبانان افغانستان و پاکستان در  گذرگاه تورخم، منجر به کشته شدن شش نظامي پاکستاني و يک مرزبان افغانستاني شد. در اين در گيري تعدادي از نيروهاي مرزي دوطرف زخمي شدند.
مقامات دولتي کشور مي گويند که نيروهاي پاکستان بر خلاف تواففات قبلي کار ساخت تأسيسات مرزي در اين گذرگاه را شروع کرده بودند، اما روابط عمومي ارتش پاکستان در بيانيهاي نوشته که نيروهاي امنيتي افغانستان در گذرگاه تورخم «بدون دليل» متوسل به گشودن آتش بطرف پاکستان شدند.
افغانستان و پاکستان حدود 2400 کيلومتر مرز مشترک دارد. دولت افغانستان اين مرز را به رسميت نمي شناسد و معتقد است که معاهده اي که بين عبدالرحمن خان پادشاه وقت افغانستان و سرمورتيمر ديورند وزيرخارجه وقت هند بريتانيايي امضا شده، اعتبار ندارد. به اين دليل دولت افغانستان در سال 1947 از به رسميت شناختن پاکستان خودداري کرد و در زمان داوودخان اين اختلافات تا سرحد جنگ نظامي پيش رفت. افغانستان پس از سرنگوني  حکومت داوودخان به جنگ هاي گسترده داخلي گرفتار شد و پاکستان با استفاده از اين فرصت به حمايت از گروه هاي مجاهدين مستقر در پاکستان، پرداخت. حمايت جامعه بين المللي و بخصوص غرب و کشورهاي اسلامي از مجاهدين گرچند منجر به سقوط رژيم دست نشانده شوروي در افغانستان گرديد؛ اما مجاهدين از تشکيل يک حکومت فراگير و مشروع در افغانستان ناکام ماندند. پاکستان که مي خواست در دوران پس از جنگ يک حکومت متحد و دوست پاکستان در افغانستان حاکم شود، از نفرت و بيزاري مردم از جنگ و يأس و دلسردي شان از رهبران مجاهدين استفاده کرد و گروه طالبان را با شعار صلح و امنيت و حاکميت نظام اسلامي وارد بازي هاي نظامي و سياسي افغانستان کرد و اين گروه در مدت کوتاه خود را به دروازه هاي پايتخت رساند و با تصرف پايتخت و بيش از 90 فيصد خاک کشور، نظام امارتي را به رهبري ملاعمر در افغانستان پايه گذاري کرد.
پاکستان و برخي کشورهاي عربي از حاميان اصلي گروه طالبان به حساب مي آمد. پاکستان با نفوذي که بر طالبان داشت، مطمين بود که با حاکميت اين گروه خطري متوجه منافع پاکستان نمي شود؛ اما حادثه يازده سپتامبر صفحه سياسي و امنيتي افغانستان را متحول ساخت و اين  تحول سبب تغيير رويکرد جامعه جهاني در قبال طالبان شد و با تشکيل ايتلاف جهاني مبارزه با تروريسم، گروه طالبان و شبکه القاعده در خط مقدم جبهه ضد ايتلاف بين المللي مبارزه با تروريسم قرار گرفت.
پاکستان که از گروه طالبان به عنوان ابزار استراتژيک در افغانستان بهره مي برد، در شرايط جديد مجبور شد رويکرد خود را تغيير داده و دست از حمايت طالبان بردارد و با پيوستن به ايتلاف مبارزه عليه تروريسم از حکومت جديد افغانستان اعلام حمايت نمايد. ولي اين کشور هيچگاه از حمايت طالبان به طور کامل دست برنداشت. هنوز هم شوراي کوييته و پشاور در پاکستان فعاليت دارد و نيروهاي اين گروه در آنجا آموزش مي بينند. کشته شدن بن لادن رهبر القاعده و ملا اختر منصور رهبر طالبان در پاکستان نشان داد که مقامات اين کشور به دولت فعلي افغانستان اعتماد ندارند. از سوي ديگر افغانستان نيز پاکستان را به اتخاذ سياست هاي دوگانه در قبال افراطيت و تروريسم متهم مي کند و از آن کشور به عنوان منبع و پايگاه تروريسم ياد مي کند.
بي اعتمادي هاي موجود ميان دوکشور فراز و فرودهاي زيادي را در روابط دو کشور در سالهاي اخير به وجود آورد. اما باتحکيم مناسبات سياسي و اقتصادي ميان افغانستان و هند از يک سو و افزايش بي اعتمادي و تنش سياسي ميان افغانستان و پاکستان پس از بن بست رسيدن مذاکرات چهار جانبه، از سوي ديگر بستر ديگري براي درگيري در مرزهاي جغرافيايي را فراهم کرد. ولي تجربيات گذشته نشان داده که تنش هاي سياسي و درگيري هاي نظامي به نفع هيچ کشوري نيست و بايد سران هردو کشور با مديريت بحران موجود راه مذاکره، گفتگو و رايزني هاي ديپلماتيک را براي رسيدگي به اختلافات مرزي انتخاب نمايند.

دیدگاه شما