افغانستان در دوران حکومت طالبان به بزرگترين توليد کننده مواد مخدر در جهان تبديل شد. با روي کار آمدن حکومت جديد، وزارت مبارزه با مواد مخدر ايجاد شد تا از توليد و قاچاق مواد مخدر در کشور جلوگيري کند. اما با گذشت بيش از پانزده سال، هنوز افغانستان يکي از بزرگترين توليد کنندگان مواد مخدر در جهان است و راهکارهاي حکومت افغانستان، نتوانسته است مانع توليد و قاچاق مواد مخدر در کشور شود.

ديروز وزارت مبارزه با مواد مخدر اعلان کرده است که کشت مواد مخدر در سال 1395 نسبت به سال گذشته 10 درصد افزايش يافته است. اين وزارت همچنان گفته است که ولايت بادغيس به دليل ناامني به دومين ولايت توليد کننده مواد مخدر تبديل شده است. پيش از اين نيز دفتر جرايم و مواد مخدر سازمان ملل با همکاري حکومت گزارشي را منتشر کرده بود که نشان مي داد در سال 2016 توليد مواد مخدر در افغانستان 43 درصد افزايش يافته است.

افزايش توليد مواد مخدر در کشور نگران کننده است. مواد مخدر در کنار گروه هاي تروريستي و هراس افگن، دومين عامل ناامني و بي ثباتي در افغانستان است. قاچاقچيان مواد مخدر از حاميان و تمويل کننده گان اصلي گروه هاي تروريستي در بخش هاي مختلف کشور است. آنها با حمايت گروه هاي تروريستي، از مناطق تحت قلمرو آنها براي کشت و توليد مواد مخدر استفاده مي کنند و با همکاري آنها به قاچاق مواد مخدر ادامه مي دهند.

توليد مواد مخدر سايه‌ي سنگيني بر ثبات و امنيت در بخش هاي مختلف کشور گذاشته است. ولايت جنوبي هلمند سالهاست که بزرگترين توليد کننده مواد مخدر در افغانستان است. گروه هاي تروريستي نيز در بخش هاي از اين ولايت مخفي‌گاه دارند و همواره تلاش کرده اند که کنترول بعضي از ولسوالي هاي اين ولايت را در دست داشته باشند. عدم تامين امنيت و ثبات در اين ولايت جنوبي، رابطه‌ي مستقيم با توليد و قاچاق مواد مخدر دارد. مافياي مواد مخدر تلاش مي کنند که اين ولايت ناامن بماند تا آنها بتوانند به کشت و توليد مواد مخدر بپردازند و از اين طريق درآمده هاي اقتصادي هنگفتي را بدست آوردند. گروه‌هاي تروريستي نيز از توليد و قاچاق مواد مخدر در اين ولايت سود سالي مي برند و با درآمد حاصل از ان تسليحات و تجهيزات نظامي تهيه مي کنند و عليه نيروهاي امنيتي افغانستان مي جنگند.

همچنان يکي از عوامل اصلي ناامني ها در شمال کشور مافياي مواد مخدر است، گروه هاي مافيايي تلاش دارند تا با ناامن سازي ولايت هاي شمال، از طريق اين ولايات به بازارهاي آسياي ميانه راه يابند و مواد مخدر توليد شده در افغانستان را به بازارهاي جهاني عرضه کنند.

توليد مواد مخدر به حيثيت جهاني افغانستان نيز صدمه زده است، بسياري از مردم دنيا افغانستان را به عنوان يک کشور جنگ زده و توليد کننده مواد مخدر مي شناسند. کشت و توليد مواد مخدر، بر تصويري که جامعه مدني و حکومت افغانستان از کشور براي جهانيان ارائه مي کنند، سايه‌‌ي سنگيني افگنده است و در بسياري موارد تيتر درشت رسانه‌هاي جهان شده است. تغيير اين تصوير نيازمند مبارزه جدي با کشت، توليد و قاچاق مواد مخدر است.

حکومت افغانستان بيش از يک و نيم دهه است که براي مبارزه با مواد مخدر پول‌هاي هنگفتي را به مصرف رسانده است و برنامه‌ها و راهکارهاي مختلف را روي دست گرفته است. اما افزايش کشت و توليد مواد مخدر در کشور، بيانگر اين است که راهکارهاي حکومت افغانستان براي مبارزه با مواد مخدر، از مؤثريت لازم برخوردار نبوده است و براي محو مواد مخدر کارآمد نبوده است و نياز است تا اين راهکارها بصورت جدي بازبيني شود.

علاوه بر اين، بايد اراده‌ي جدي براي مبارزه با مواد مخدر در درون حکومت بوجود بيايد. نبود اراده‌ي لازم براي محو کشت کوکنار در سالهاي گذشته، يکي از عوامل ناکامي حکومت در امر مبارزه با مواد مخدر بوده است و تداوم اين رويکرد، برنامه هاي حکومت براي ثبات امنيتي، سياسي و اقتصادي را آسيب جدي مي رساند.