روسيه در يک و نيم دهه گذشته خود را از مسايل افغانستان کنار گرفته بود. کمک هاي اين کشور به افغانستان بيشتر در امورات بازسازي و مبارزه با مواد مخدر محدود مي شد. روسيه از حضور گسترده ناتو در نزديکي مرزهايش خوشنود نبود، اما در آن شرايط روسيه نمي توانست جاي ناتو را در افغانستان پر کند و از امنيت، ثبات و نظام مشروع سياسي در اين کشور دفاع کند. روسيه يکبار تجربه حضور نظامي در افغانستان را پشت سر گذاشته بود و اين حضور براي آن کشور بسيار سنگين و گران تمام شد. مقامات روسيه با درک اين مشکلات سعي مي کرد تا ديد افغان ها را نسبت به سياست هاي روسيه در افغانستان تغيير دهد و تصوير جديدي از آن کشور ارايه دهد.
اما در عين حال روسيه کاملا آگاه بود که نا امني در افغانستان کشورهاي آسيب پذير آسياي ميانه را با خطر جدي مواجه مي سازد. به اين خاطر روسيه حضور نظامي ناتو را از اين جهت براي خود مفيد مي دانست. مجموع اين معذوريت ها و مجبوريت ها روسيه را بر آن داشت تا از روند سياسي در افغانستان حمايت کند و روابط خود را با حکومت افغانستان تقويت کند. سياست آرام روسيه در افغانستان تا سال 2014 ادامه يافت، ولي زماني که بحث خروج نيروهاي ناتو از افغانستان جدي شد، اين کشور در ارتباط با مسايل افغانستان فعال تر گرديد.
روسيه پس از خروج نيروهاي ناتو، از چهار چيز نگراني داشت:
• رشد افراط گرايي و تفکر اسلام گرايي در آسياي ميانه.
• توجه ناتو و کشورهاي غربي به سوي آسياي مرکزي به بهانه حفظ ثبات و مبارزه با تروريزم.
• تشديد نا امني در افغانستان که بدون شک به کشورهاي آسياي ميانه نيز سرايت خواهد کرد.
• افزايش قاچاق مواد مخدر به آسياي مرکزي و از آنجا به روسيه.
باتوجه به دغدغه هاي فوق مقامات روسيه ترجيح دادند تا سياست هاي فعال تر و پيشگيرانه تري را نسبت به مسايل افغانستان روي دست بگيرند. ولي در همين زمان بحران سياسي در اوکراين که به تقابل ناتو و روسيه انجاميد و رقابت شديد اين دو قدرت بزرگ در سوريه که مداخله علني و آشکار روسيه را به آن کشور در پي آورد، بر روند سياسي در افغانستان نيز تأثير گذاشت.
روسيه پس از آن بيشتر از حضور ناتو در افغانستان بيمناک است. مقامات آن کشور باور دارند که در آينده غرب و ناتو ممکن است با استفاده از خلأ ها و ضعف هاي موجود، فشارهاي بيشتري را بر روسيه وارد سازد و نقش و تأثيرگذاري آن کشور را در تحولات بين المللي کمرنگ جلوه دهد.
برملا شدن تماس هاي روسيه با طالبان و برگزاري کنفرانس هاي منطقوي و ديدار از وزيرستان شمالي، جايي که به مرکز تربيه،‌ آموزش و تجهيز تروريستان بدل شده است؛ نشانه هايي از رويکرد جديد آن کشور در قبال گروه هاي تروريستي و تنظيم معادلات جديد منطقوي است.
روسيه قرار است در نيمه ماه اپريل کنفرانس منطقوي ديگري را در مسکو برگزار کند. از حکومت افغانستان و گروه طالبان نيز براي اشتراک در اين کنفرانس دعوت کرده است. همه اينها بيانگر اين است که روسيه مي خواهد با جلب همکاري برخي کشورهاي منطقه نقش جديدي را موازي با کشورهاي عضو ناتو در افغانستان ايفا کند.
چند مشکل در ادامه اين روند مي تواند به وجود بيايد:
مشکل اول اين است که هرنوع مداخله در امور افغانستان از طرف هر کشوري که باشد در صورتي که از مجراي سياست هاي حکومت افغانستان نگذرد، به نفع اين کشور نخواهد بود.
دوم، حرکت هاي موازي در بسا موارد با همديگر در تقابل و تضاد قرار مي گيرد و يکديگر را سبوتاژ مي کنند.
سوم، حرکت هاي مستقل و ناهماهنگ روسيه ممکن است به حساسيت بيشتر اعضاي ناتو منجر گردد. اين رقابت ها ممکن است به تقابل بيشتر روسيه با ناتو منجر گردد. لذا بهتر است که سياست هاي منطقه اي و بين المللي باتوجه به همه جوانب به صورت هماهنگ، مبارزه روشمند با تروريزم را به پيش ببرند.