روز پنجشنبه گذشته ارگ رياست جمهوري افغانستان ميزبان گلبدين حکمتيار رهبر حزب اسلامي بود. در محفلي که به مناسبت استقبال از رهبر حزب اسلامي ترتيب يافته بود، تقريبا تمام جناح هاي سياسي به شمول رهبران مجاهدين حضور داشتند. در اين محفل سه پيام مهم و تا حدودي متفاوت از سوي سخنرانان براي مردم افغانستان فرستاده شد: پيام رييس جمهور، پيام رهبر حزب اسلامي و پيام داکتر عبدالله. باقي سخنرانان تقريبا همان حرف هاي هميشگي خود را تکرار کردند و سخن معناداري براي طرفداران خويش نداشتند.
يک. پيام رييس جمهور غني مثل هميشه تا حدودي واضح بود. او اگرچه تا حدودي ملاحظه مهمان تازه به خانه آمده را کرد ولي بازهم در برابر طالبان و حاميان آن ها موضع قاطع گرفت. رييس جمهور غني خطاب به طالبان گفت: «شما بجز تباهي مردم افغانستان و خون ريزي، چه برنامه اي براي مردم افغانستان داشته ايد و داريد؟» مهم تر اين که رييس جمهور در قالب پرسش معنادار اين پرسش را خطاب به طالبان مطرح کرد که «اصلا رهبر شما کيست و کجاست؟»
اين موضع رسمي دولت افغانستان بود. موضعي که دولت افغانستان پس از روي کار آمدن حکومت وحدت ملي در برابر طالبان و حاميان آن ها اختيار کرده است و مورد توجه جامعه جهاني و هم چنين مورد استقبال مردم افغانستان قرار گرفته است. دولت افغانستان برخلاف سياست هاي دوران رييس جمهور پيشين که برخلاف خواست هاي مردم افغانستان طالبان را همواره برادر خطاب کرد و نتوانست در برابر پاکستان يک موضع قاطع اتخاذ کند، سياست قاطع و روشني در برابر طالبان و پاکستان اتخاذ کرده است و رييس جمهور بارها گفته است که طالبان برادران ما نيستند.
دو. پيام حکمتيار هم تا حدودي واضح بود. او تنها به زبان پشتو سخنراني کرد و در طول سخنراني خود حتي يک کلمه فارسي نگفت. به نظر مي رسد که اين تصميم آگاهانه گرفته شده بود و حکمتيار براي تمام مردم افغانستان و هم چنين براي هواداران خود تلويحا اعلام داشت که براي او بخشي ازمردم افغانستان مهم است و ديگران بايد تابعي از آن بخش باشند که او از آنان نمايندگي مي کند. تمام سخنان بعدي حکمتيار در راستاي همين نگرش کل گرايانه قابل تفسير است. او که مانند يک قهرمان فاتح سخن مي گفت، يادآور شد که طالبان برادر ما است و آنان مجبور به جنگ شده اند. رهبر حزب اسلامي هم چنين از دولت به گفته او سهامي انتقاد کرد و بر تشکيل يک حکومت متمرکز و قدرتمند تاکيد کرد. او سعي کرد براي هواداران خود اطمينان دهد که آن چه برايش مهم است مطالبات ايدئولوژيک و آرمان هاي جهاد است.
سه. اما پيامي که علي رغم قرابت با محتواي سخنان رييس جمهورغني، اما مفهوم خاص داشت، از سوي رييس اجراييه ارايه شد. داکتر عبدالله ضمن تاکيد بر اضطراري بودن حکومت وحدت ملي، گفت که خود را نمي تواند قانع کند که طالبان را برادران خود بخواند. به همين خاطر و به احترام آقاي حکمتيار آنان را برادران حکمتيار صاحب مي خواند.
اين سخن داکتر عبدالله ضمن يادآوري ضمني رويدادهاي تلخ ميان حزب اسلامي و جمعيت اسلامي، به روشني يک ضرب المثل فارسي را در ذهن تداعي مي کرد. از اين جهت سخنان داکتر عبدالله براي همه کساني که با طالبان قرابت ذهني ندارند، نوعي خوش حالي پنهاني را سبب شد و البته بيش از هر کس ديگر طرفداران سرخورده رييس اجراييه را يک بار ديگر مشعوف ساخت. به نظر مي رسد هدف اصلي رييس اجراييه نيز اين بود که نشان دهد که از بخشي بزرگي از جامعه نمايندگي مي کند.
در مجموع سه پيامي که از سه آدرس در محفل استقبال از رهبر حزب اسلامي براي افکار عامه ارسال شدند، يک بار ديگر باعث گرديد که شکاف هاي سياسي در افغانستان خود را علني کنند. اگر کمي خوش بينانه تر قضاوت کنيم مي توانيم بگوييم که اين سه پيام يک بار ديگر سرنوشت جناح بندي هاي آينده را تا حدودي روشن کردند. هم چنين سيگنال هاي متفاوت از محفلي که به خاطر استقبال از صلح برگزار شده است، نشان مي دهد که وضعيت سياسي در کشور تا چه اندازه شکننده است.