سفر دبيرکل سازمان ملل متحد به افغانستان، در شرايط سخت و دشوار کنوني پيام واضح و روشني براي مردم افغانستان و جهان دارد. اين سفر بيانگر حس همدردي اين سازمان به عنوان بزرگترين و مهمترين نهاد بين المللي با حکومت و مردم افغانستان است. دبيرکل سازمان ملل که صبح ديروز وارد کابل شد، گفت که براي گفتگو با دولت و مردم افغانستان به اين کشور سفر کرده است و براي اظهار اين مطلب که سازمان ملل در شرايط سخت و دشوار در کنار افغانستان ايستاده است.
اگرچه هدف از سفر دبيرکل سازمان ملل به افغانستان ابراز همبستگي با مردم افغانستان براي دست يافتن به صلح، ثبات و توسعه عنوان شده است؛ اما بازتاب و پيامد اين سفر الزامات جديدي را براي اين سازمان به وجود مي آورد. اين سفر در شرايطي انجام مي شود که خشونت ها و انفجارهاي خونين، تنها در دو هفته اخير جان بيش از 170 نفر را گرفته و بيش از 500 را زخمي کرده است. اين نشان مي دهد که مردم افغانستان در وضعيت نابسامان امنيتي قرار دارند و نسبت به آينده زندگي شان به شدت نگرانند. از طرف ديگر اين سفر در زماني انجام مي شود که آمار بيجا شدگان داخلي و برگشت مهاجران از کشورهاي خارجي، مشکلات مضاعف اجتماعي، سياسي و اقتصادي را براي حکومت و مردم اين کشور به وجود آورده است.
مقامات ملل متحد نمي توانند نسبت به همه رنج ها و دشواري هايي که حکومت و مردم افغانستان با آنها مواجه مي باشند، بي تفاوت باشند. توجه به وظايف و مسؤليت هاي ملل متحد ايجاب مي کند که در باره مردمي که سال هاست در يک جنگ ناخواسته و تحميلي گير مانده اند، تصميم بگيرد و راهکارهاي کمک به آنها را جستجو نمايد.
آقاي گوتيرش که در اول جنوري امسال کار خود را در سمت دبيرکل سازمان ملل متحد آغاز کرد، وعده داده بود که مسأله صلح بين المللي و کمک به مردمان جنگزده را در اولويت کاري خود قرار دهد. افغانستان کشوري است که بيش از همه کشورهاي ديگر به صلح، امنيت و زندگي مسالمت آميز نياز دارد. اين کشور نزديک به چهاردهه است که خشونت ها و جنگ هاي خونين و سراسري را تجربه مي کند. اين کشور از بالاترين آمار مهاجر و پناهنده در کشورهاي خارجي برخوردار مي باشد و آمار بيجا شدگان داخلي در اين کشور نيز بنا به دلايل ناامني و جنگ همه ساله رو به افزايش مي باشد. در افغانستان مردم ملکي و غير نظامي هدف قرار مي گيرد، زنان و اطفال کشته و زخمي مي شوند و از کودکان براي حملات انتحاري استفاده مي شود؛ دبيرکل سازمان ملل متحد نمي تواند همه اين مشکلات را ناديده بگيرد و با چند تا تعارف ديپلماتيک اين کشور را ترک کند.
دبيرکل سازمان ملل متحد در ابتداي ورود به کابل از کمپ مهاجران ديدار کرد و زندگي مشقت بار مهاجران را از نزديک مشاهده کرد. اين ديدار مسؤليت اين سازمان بخصوص شخص دبيرکل را نسبت به وضعيت زندگي مهاجران بيشتر مي سازد. سازمان ملل متحد علاوه بر اين که بايد کشورهاي مهاجر پذير را تشويق نمايد تا از برگشت افغان هاي مهاجر به اين کشور صرف نظر کند، سازوکارهاي کمک رساني به موقع براي مهاجران در داخل کشور را نيز جستجو کند.
حمايت از پروسه صلح و برداشتن گامهاي عملي در راستاي ختم جنگ در افغانستان از جمله انتظاراتي است که مردم افغانستان از سازمان ملل متحد دارند. اين سازمان همانطوري که در گذشته براي صلح و راضي کردن طرف هاي درگير به مذاکرات سياسي تلاش کرده است، اين بار نيز مي تواند نقش سازنده و مؤثر خود را در اين زمينه ايفا نمايد. نقشي که متأسفانه در سال هاي اخير تقريبا به فراموشي سپرده شده است. تقليل نقش سازمان ملل به هماهنگي کمک هاي جامعه جهاني در افغانستان، کارکرد اصلي اين سازمان را در ارتباط به مسأله امنيت، صلح و فايق آمدن بر اختلاف ها به حاشيه مي راند. اکنون که جنگ افغانستان به بن بست رسيده است، ايجاب مي کند که مقامات سازمان ملل متحد در راستاي صلح و آغاز مذاکرات سياسي ميان حکومت و مخالفان مسلح درافغانستان از تجربيات و ابتکارات اين سازمان بيشترين بهره را ببرند.