اين روزها بازار ائتلاف‌ها داغ است و پس از تشکيل ائتلاف نجات در هفته هاي اخير که خارج از کشور و عمدتا با محوريت برخي از مقامات کشور در ترکيه شکل گرفت، ديروز نيز ائتلاف «محور مردم افغانستان» با عضويت افراد بيرون مانده از دايره قدرت در کابل به وجود آمد. طي يک سال گذشته نيز ائتلاف حراست و ثبات و ائتلاف احزاب جهادي با محوريت سران مجاهدين و احزاب جهادي به وجود آمده بود.
در اين که حرف و سخن اصلي اين ائتلاف‌ها چيست، سخن ها مي توان گفت و هزاران صفحه مي توان نوشت. به خاطر اين که در درون هرکدام از اين ائتلاف‌ها ده ها نوع خواسته  و مطالبه با ده ها زبان و شيوه گفتاري مي توان يافت که حتي گاهي ممکن است هيچ همخواني با همديگر نداشته باشند. به عنوان مثال ائتلاف نجات افغانستان که با محوريت سه سياستمدار درون حکومتي در بيرون از حکومت ايجاد شده است، به ميزان سلايق و علايق هر سه سياستمدار مي تواند خواسته و مطالبه وجود داشته باشد. عين همين مساله در مورد ائتلاف‌هايي چون حراست و ثبات و احزاب جهادي و يا ائتلاف تازه تشکيل محور مردم افغانستان صدق مي کند. کساني که در درون اين جمعيت هاي سياسي حضور دارند، سال هاي سال با همديگر رقابت هاي خونيني داشته اند و هرکدام از ديگري خاطرات تلخي نيزه در ذهن دارند. اما امروز با همديگر ائتلاف و همبستگي هاي سياسي به وجود آورده اند.
آن چه در باب ائتلاف‌هاي گذشته و حال در افغانستان مهم است، بي قاعدگي است که بر آن ها حاکم است. بي قاعدگي به قدري مشهود و عيان است که احتمالا تا زمان انتخابات رياست جمهوري آينده به همان ميزان که ائتلاف‌هاي جديد قارچ گونه سر بر خواهد آورد، ائتلاف‌هاي موجود نيز از يادها خواهند رفت و منحل خواهند شد. به همين خاطر منتظر و يا نگران نتايج سياسي اين گونه ائتلاف‌ها نخواهد بود.
فلسفه وجودي ائتلاف‌هاي سياسي اين است که تعدادي از احزاب سياسي به منظور به دست آوردن مطالبات و خواسته هاي مشترک و يا تحت فشار قرار دادن دولت ها ائتلاف‌هاي سياسي زودگذر تشکيل مي دهند. اما خواست ها و مطالبات همواره سياسي بوده و تحت ضابطه سياسي قرار داشته و قاعده مند بايد باشد. ائتلاف‌هاي سياسي عمدتا در زمان انتخابات به منظور تشکيل دولت مورد نظر و با مشترکات قوي به وجود مي آيد. به همين خاطر ائتلاف‌هاي سياسي با احزاب سياسي، گروه هاي همسو و يا گروه هاي همسود متفاوت است. مهم ترين مشخصه اصلي ائتلاف‌هاي سياسي، اپوزيسيوني بودن آن ها با محوريت خواست ها و مطالبات مردم است.
اما به نظر مي رسد که ائتلاف‌هاي زودرس و البته زودگذر در افغانستان برخلاف ديگر جاها همان گونه که آني و ناگهاني تشکيل مي شوند، به طور ناگهاني و آني نيز از بين مي روند. در طي سال هاي گذشته ما شاهد ده ها ائتلاف سياسي بوده ايم اما بدون رسيدن به کدام نتيجه مشخص و ملموسي از هم پاشيده اند و حتي در برخي از موارد نامي از خود نيز به يادگار نگذاشته اند.
دليل اين بي قاعدگي اين است که در کشوري مثل افغانستان مانند اغلب کشورهاي جهان سومي هنوز قواعد بازي سياسي به صورت نظام مند شکل نگرفته است.  به همين خاطر ائتلاف‌ها نيز مثل ساير پديده هاي سياسي و اجتماعي از قانون و قاعده مشخصي پيروي نمي کند. عدم تجانس هم در افراد و گروه هاي تشکيل دهنده و هم در نوع مطالبات و خواست و اهداف اساسي شان، به خوبي بي قاعدگي اين ائتلاف‌ها را نشان مي دهد.
واقعيت اين است که محور اصلي ائتلاف‌ها، نه خواست ها و مطالبات مردم و تامين منافع کلان ملي  بلکه منافع شخصي و جناحي بر محوريت منافع اقتصادي و سهم گيري در کسب قدرت است. بنابراين ائتلاف‌هاي سياسي جديد تنها مي توانند گردهمايي گروه ها و اشخاص همسود باشند که با هدف حفاظت از منافع اقتصادي و بازپس گيري قدرتي باشد که در سال هاي گذشته از طريق يک سيستم مافيايي به دست آورده اند. تمام نگراني سردمداران ائتلاف‌ها و يا حداقل دغدغه اصلي اکثريت قريب به اتفاق آن ها، حفظ موقعيت هاي به دست آمده و شريک شدن در قدرت به منظور پاسداري از دستاوردهاي اقتصادي است.