تصاوير منتشر شده از کشف گورهاي دسته جمعي و اجساد قربانيان جنگ در ميرزاولنگ بسيار تکاندهنده و وحشتناک بود. کشتار بيرحمانه طالبان و داعش در ميرزاولنگ وجدان انسان ها را متأثر و جريحه دار کرد و واکنش هايي را در سطح جهان برانگيخت.
کشف گور جمعي و بيرون آوردن بدن هاي تکه و پاره 38 فرد ملکي و بي گناه و سوگواري و داد و فرياد خانواده هاي کشته شدگان و غم و دردي که در چهره هاي مردم سرپل نقش بسته بود، حکايت از جنايت ضد بشري و ضد اسلامي ديگر از سوي گروه هايي را داشت که خود را پيروي دين اسلام مي دانند.
ديروز دفتر نمايندگي سازمان ملل متحد در افغانستان (يوناما) گزارش «اوليه» از يافته‌هاي هيئت حقيقت‌ياب بخش حقوق بشر خود را منتشر کرد. در اين گزارش آمده که يافته هاي هيئت حقيقت ياب ملل متحد نشان مي دهد که گروه طالبان و گروه دولت اسلامي موسوم به «داعش» مرتکب قتل افراد «غيرنظامي» و «خارج از جنگ» شده‌اند. افراد خارج از جنگ به کساني گفته مي‌شود که در جنگ دخيل يا در ميدان نبرد نبوده اند.
نکته قابل توجه در اين جنايت اين است که قربانيان کشتار ميرزاولنگ همه از هزاره‌هاي شيعه هستند و اين مسأله به اثبات مي رساند که گروه هاي شورشي مردم بيگناه ملکي را صرف به دلايل تعلقات قومي و باورهاي مذهبي شان به قتل رسانده اند.
کشف گور جمعي يادآور جنايت هاي دهشتناکي است که پيش از اين در آلمان نازي، يوگوسلاوياي سابق، ويتنام، کامبوج، افغانستان در زمان حاکميت خلقي ها و امارت اسلامي طالبان، ليبي، سوريه و عراق افتاده بود و حال باردگر در جغرافياي افغانستان تکرار مي شود.
در بسياري از موارد، کشتار جمعي افراد غير نظامي از سوي سازمان ملل جنايت جنگي به شمار رفته است و واکنش هاي جدي و عملي کشورها را به دنبال آورده است. حال سؤال اين است که آيا اين جنايت نيز از سوي سازمان ملل جنايت جنگي به حساب مي آيد؟ آيا عاملان اين جنايت مورد پيگرد قرار مي گيرند؟
اگرچه فرستاده ويژه دبيرکل سازمان ملل در افغانستان «کشتار بي‌رحمانه غيرنظاميان و افراد خارج از ميدان نبرد» را محکوم کرده و آن را «نقض قوانين بين‌المللي» دانسته است؛ اما اين محکوميت ها با اقدامات مؤثر حقوقي و عملي که امنيت جاني، مالي و حيثيتي اقوام در معرض خطر را تضمين کند، همراه نبوده است.
کشته شدن افراد در جريان درگيري هاي مسلحانه يک امر معمول به حساب مي آيد؛ اما مطابق به قوانين درگيري هاي مسلحانه، حمله، اعمال زور عليه افراد غيرنظامي و کشتن آنان و حمله به صليب سرخ، شفاخانه ها، موسسات و مراکز مذهبي و شکنجه و مجازات زندانيان و اسراي جنگي ممنوع مي باشد.
جنايت انجام گرفته در ميرزاولنگ، مصداق عيني و بارز حمله عليه افراد ملکي بوده و بر اساس کنوانسيون هاي ملل متحد، جنايت جنگي محسوب مي شود.
بنابراين توقع و انتظار مردم افغانستان و بخصوص اقوام مورد ستم و تبعيض، از سازمان ملل متحد اين است که در رابطه با کشتار افراد ملکي به طور کل و کشتار عمدي، هدفمند و سيستماتيک گروه هاي قومي به طور خاص، حساس بوده و اجازه ندهد که اين کشتار در افغانستان به يک رويه وحشتناک جنگي تبديل شود.
سازمان ملل متحد و ناتو همانطوري که در کشورهاي ديگر براي محافظت از جان غيرنظاميان واکنش نشان مي دهند، بايد کشتارهاي ميرزاولنگ را نيز بي پاسخ نگذارند و در چوکات قوانين بين المللي، به اين گونه تهديدها و جنايت ها واکنش عملي نشان دهند.
اگرچه تحقيقات سازمان ملل در مورد جنايات واقع شده در ميرزاولنگ، ناقص و ابتدايي است و ازاينرو نمي توان در باره آن به صورت قطعي نظر داد؛ اما با آنهم اين تحقيق متأسفانه با کاستي ها و نقص هايي همراه مي باشد؛ زيرا در تحقيق آن دسته از قربانياني که هنوز هويت آنها شناسايي نشده اند، درج نگرديده و در باره گزارش هاي سربريدن، از کوه پرت کردن و ساير موارد نيز اظهار بي اطلاعي کرده است. در حالي که انتظار اين است که سازمان ملل در اين گونه موارد بايد تحقيقات جامع وهمه جانبه را انجام دهد و همه ابعاد قضيه را مورد بررسي قرار دهد، تا عدالت در مورد جنايتکاراني که جنايات جنگي و نقض حقوق بشر را مرتکب مي شوند به مرحله اجرا گذاشته شود.