صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

توپ ختم سرپرستی در زمین خانه ملت

-

امروز پس از ماه ها، نامزد وزیران دوازده وزارت خانه کابینه افغانستان معرفی می شوند. اما هم چنان سه وزارت خانه مهمی چون وزارت امور خارجه، وزارت معارف و وزارت اطلاعات و فرهنگ بدون معرفی نامزد وزیر باقی می مانند. در مجموع در این مدت 15 وزارت خانه بدون وزیر و با سرپرستی اداره می شده است. با معرفی 12 نامزد وزیر جهت اخذ رای اعتماد از خانه ملت، این امیدواری به وجود آمده است که عصر سرپرستی ها خاتمه یابد و تکلیف وزارت خانه های کلیدی و مهم کشور نیز مشخص گردد.
بدون تردید فرهنگ سرپرستی در طی سال های گذشته تاثیرات منفی زیادی در نحوه اداره و مدیریت کلان گذاشته است. اما باید به این نکته مهم نیز اشاره کرد که فرهنگ سرپرستی و پیامدهای منفی آن تنها مربوط به وزارت خانه ها و ادارات مرکزی نیست. بلکه در سراسر کشور و در تمام ادارات بخش عظیمی از اداره با سرپرستی و پلان های مبهم و نامعلوم اداره می شود. تا کنون هزاران بست در بخش های مختلف ادارات و کشور خالی است و یا با سرپرستی اداره می شود. در حالی که ما به لحاظ منابع بشری دارای کدرهای تحصیل کرده و متخصص و با تجربه در تمام عرصه ها هستیم.
خوش بختانه همان گونه که در بخش ادارات مرکزی تحرکی به وجود آمده است و نامزد وزیران معرفی گردیده اند، در بخش خدمات ملکی نیز کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی تحرک بی سابقه ای را شروع کرده و در هفته های اخیر هزاران بست را یک جا و به صورت کانکوری جهت داوطلبی به اعلان سپرده است.
اما سرپرستی در بخش مدیریت کلان کشور تاثیرات منفی و سوء و غیر قابل جبران خواهد گذاشت. این پیامدهای منفی نه تنها محدود مدیریت در درون ادارات مرکزی و وزارت خانه ها بلکه زندگی مردم را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
از مهم ترین پیامدهای سرپرستی به خصوص وقتی سرپرستی طولانی می شود، فقدان یک استراتژی مشخص و جدی در هر اداره است. کسی که هنوز سرنوشت خود را نامعلوم و مبهم می بیند، به دنبال پلان ها و پالیسی های اداره خود نخواهد رفت. بلکه تمام سعی و تلاش خود را به خرج خواهد داد تا دست به کارهای نمایشی زده و اذهان را متوجه خود کند. تا هنوز متاسفانه در کشور ما که غوغاسالاری و هیاهوسازی در صدر برنامه های سیاستمداران و مدیران ارشد دولتی قرار دارد، طولانی شدن سرپرستی چیزی جز همین برآیند را نداشته است.
این گونه مدیریت که در واقع می توان از آن به مدیرت موقت و مقطعی یاد کرد، در نهایت سرنوشت میلیون ها انسان را که به نحوی مرتبط با ادارات مرکزی است، تحت تاثیر قرار خواهد داد. افغانستان و بروکراسی در کشور ما در دوره گذار به سر می برد و سرپرستی، گذاری دیگری است که عبور از دوره گذار را به تاخیر می اندازد و یا با مشکل جدی مواجه می کند.
یکی دیگر از پیامدهای منفی سرپرستی عدم جدیت کارمندان و حتی به وجود آمدن نوعی انارشیسم اداری است. از آن جا که ماهیت اداره و کارآمدی آن بستگی تام به خصلت بروکراتیک آن دارد، به وجود آمدن هر نوع وقفه و یا اختلال در میکانیزم ها و روندهای اداری، کارکرد اصلی اداره را تحت تاثیر قرار داده و تمام سیستم را از کار می اندازد. سرپرستی در اداره و تدبیرهای موقتی در باره آن همواره اداره را از رسیدن به اهداف اصلی آن دور می سازد. نتیحه مستقیم انارشیسم اداری در کشوری مثل افغانستان، شیوع فساد و فراگیر شدن سوء استفاده از موقعیت و مسولیت اداری است.
سرپرستی یک امر ناگزیر در اداره است که نمی توان آن را به کلی از بین برد. ولی سنجش راهکارهای اساسی برای به حداقل رساندن سرپرستی ها ممکن و ضروری است. اما مدیریت با شیوه سرپرستی سال ها است که در کشور ما به یک فرهنگ تبدیل شده است. دلایل این امر هرچه باشد، مهم این است که اکنون حکومت، هرچند دیرهنگام، به خواست های مکرر مجلس نمایندگان پاسخ گفته و 12 نامزد وزیر را معرفی کرده است که ادارات تحت مدیریت آن ها مهم ترین بخش سازوکار اداری کشور را تشکیل می دهد. اینک نوبت مجلس نمایندگان است که چگونه با این پدیده برخورد می کند. بدون شک اگر مجلس نمایندگان مانند جلسات عدم رای اعتمادی به وزرای استیضاح شده در سال گذشته برخورد کند، بدون شک بار دیگر کشور به سمت نهادینه شدن فرهنگ سرپرستی خواهد رفت.  اکنون توپ ختم سرپرستی در میدان خانه ملت است. امید می رود که اعضای مجلس نمایندگان با تدبیر و دوراندیشی به فرهنگ سرپرستی در وزارت خانه ها پایان دهد.

دیدگاه شما