طی یک هفته گذشته که پروسه ثبت نام رأی دهندگان شروع شده است، حضور مردم در محلات ثبت نام بسیار کمرنگ بوده است. به گفته کمیسیون انتخابات در طول یک هفته تنها 158 هزار نفر در این پروسه شرکت کرده اند و در بسیاری از مناطق مردم به ندرت حاضر شده اند که تذکره های خویش را راجستر و مهر کنند.
بر اساس تصمیم کمیسیون انتخابات که این پروسه ملی باید با رویت تذکره های موجود برگزار شود و البته باید بر این تذکره ها نیز یک شناسه فراگیر کمپیوتری اضافه شود که در روز رای دهی توسط دستگاه های الکترونیکی قابل خواندن باشد. این کار به دلیل جلوگیری از تقلب صورت می گیرد و بدین ترتیب بیانگر آمادگی هر فرد برای اشتراک در انتخابات است.
در مورد دلایل عدم استقبال از پروسه ثبت نام رای دهندگان حرف های زیادی تا کنون مطرح شده است و هر کس متناسب با دیدگاه های سیاسی خویش دلایلی را مطرح کرده اند. اما پرسش این است که چه دلایلی باعث عدم حضور مردم در این پروسه ملی شده است؟ این پرسش از آن جهت اهمیت دارد که با یافتن پاسخ های واقعی و حقیقی دولت باید برای کشاندن مردم به پروسه ثبت نام اقداماتی را انجام دهد و راهکارهایی را بسنجد. هم چنین نهادهای مدنی و رسانه ها و احزاب سیاسی نیز باید در این تصمیم سهم جدی بگیرند.
یکی از مهم ترین دلایلی که در روزهای گذشته بسیار گفته شده و بر اساس همین دلیل هم شایعاتی ساخته و پرداخته شده است، ترس از مواجهه مردم با نیروهای طالبان و داعش در مناطق مختلف بوده است. بر اساس این ادعا گویا طالبان تهدید کرده اند که هرکس در پروسه ثبت نام رای دهندگان شرکت کند و علامت شرکت در انتخابات در تذکره اش یافت شود، از سوی آن ها به قتل خواهد رسید. اگرچه این شایعه ظاهرا در میان مردم متأسفانه جا افتاده است؛ ولی واقعیت این است که چنین شایعاتی به نفع تروریست ها آگاهانه طراحی شده است. زیرا اگر واقعا چنین امری واقعیت داشته باشد، که ندارد، میزان تاثیرگذاری تروریست هاردر پروسه ملی مثل انتخابات را نشان می دهد.
دلیل دیگری که به نحوی می تواند تاثیرپذیرفته از گذشته باشد، جنجال های انتخاباتی گذشته است. واقعیت این است که جنجال های انتخاباتی به خصوص بحران انتخاباتی سال 2014 بر ذهنیت عمومی تاثیر منفی گذاشته است. این بحران که عامل آن هر چه بود، مردم را به نهادهای انتخاباتی و پروسه انتخابات بی اعتماد ساخت و انگیزه های اشتراک مردم در انتخابات های بعدی را به شدت کاهش داد. متأسفانه باید اذعان کنیم که انتخابات سال 2014 تاثیر عمده در بی اعتمادی مردم داشت.
اما مهم ترین دلیلی که کمتر بدان پرداخته شده است، طولانی شدن دوره فعلی پارلمان و عملکرد نامناسب مجلس شورای ملی در این دور بوده است. بی اعتمادیی را که اعضای فعلی ولسی جرگه به وجود آورده است، تقریبا بی سابقه بوده است. اکنون تقریبا اتوریته مجلس نمایندگان در پایین ترین حد ممکن رسیده است و مردم را به این نهاد مهم که از ارکان اساسی دموکراسی است، نا امید ساخته است. طبیعی است بخشی از این عدم موفقیت به طولانی شدن این دوره و تکراری شدن چهره ها بر می گردد؛ ولی بخشی از آن نیز از عملکرد منفی برخی از اعضای مجلس نمایندگان ناشی می شود. عملکردهای فردی و شخصی برخی از اعضا سبب شده است که شان و منزلت خانه ملت در حد یک بنگاه معاملاتی پایین بیاید و بدین ترتیب مردم به این نهاد اساسی بی اعتماد گردند.
به هر حال دلیل عدم اشتراک مردم در پروسه ثبت نام رای دهندگان هرچه باشد، مهم این ست که فعلا مردم بسیار کم حضور می یابند و مراکز ثبت نام به شدت از حضور مردم خالی اند و باید حکومت، نهادهای مدنی، احزاب سیاسی و رسانه ها به طور مشترک باید طرحی در اندازند. اگر یک اقدام جمعی و همگانی در این راستا صورت نگیرد ممکن است انتخابات با چالش دیگری مواجه گردد. این عدم حضور را باید جدی گرفت و برای حضور پرشور مردم در مراکز رای دهی جهت ثبت نام و هم چنین اشتراک آنان به پای صندوق های رای چاره ای اندیشید.