رسانه های جمعی را رکن چهارم دموکراسی به شمار آورده اند. این جمله کوتاه به صورت واضح اهمیت و جایگاه مطبوعات و رسانه های همگانی را در نظام های دموکراتیک برجسته می سازد. در جامعه مردم سالار بر آگاهی و بالا رفتن سطح دانش مردم اهمیت داده می شود و رسانه ها در افزایش آگاهی عمومی نقش مهم و تأثیرگذار ایفا می کند و مردم را برای شرکت در پروسه های ملی تشویق می کند. در دموکراسی رابطه میان دولت و شهروندان یک اصل اساسی و اجتناب ناپذیر بوده و با تعامل میان دولت و شهروندان، مشروعیت و پایداری نظام تأمین و تضمین می شود. رسانه ها این تعامل را به بهترین و شایسته ترین وجه برقرار می سازد.
هر نظام دموکراتیک برای نهادینه سازی ارزش های دموکراتیک نیازمند فرهنگ سازی است. پذیرش یک فرهنگ در جامعه زمانی امکان پذیر می گردد که اعضای آن به این نتیجه برسند که فرهنگ و ارزش های جدید به نفع آنها بوده و با ارزش های ملی شان در تضاد نیستند. اقناع جامعه در پذیرش ارزش های جدید به بهترین وجه از سوی رسانه ها صورت می گیرد و کار حکومت و نهادهای دولتی را در این رابطه آسان می سازد.
آزادی رسانه ها در افغانستان از سابقه چندانی برخوردار نیست. حاکمیت نظام های استبدادی در افغانستان زمینه¬ای هرنوع آزادی و از جمله آزادی بیان را در کشور سلب کرده بود و مردم افغانستان نه تنها با آزادی که با سایر مفاهیم دموکراتیک نیز بیگانه بودند.
طی شانزده سال گذشته که زمینه های آزادی بیان و رسانه ها در کشور فراهم گردیده، تغییرات زیادی در کمیت و کیفیت رسانه ها در کشور به وجود آمده و وضعیت آزادی بیان در کشور به گونه ای بی سابقه¬ای بهبود یافته است.
آزادی بیان یکی از دستاوردهای مشترک حکومت و رسانه ها به شمار می آید. امروز افغانستان در زمینه آزادی بیان از بسیاری از کشورهای همسایه و منطقه پیشی گرفته و رسانه های کشور نیز به سوی حرفه¬ای تر شدن به پیش می رود.
اگرچه تعامل میان حکومت و رسانه ها در سال های گذشته چندان رضایت بخش نبود؛ با آنهم اصحاب رسانه ها با استفاده از زمینه ها و فرصت های به دست آمده بیشترین بهره را برده و در گسترش آزادی بیان و رسانه ها تلاش های مؤثری انجام دادند؛ اما این تعامل در سه سال اخیر بیشتر شده و حکومت خواست ها و مشکلات رسانه ها را جدی گرفته و برای حل آنها تلاش می کند.
خشونت علیه خبرنگاران، تأمین امنیت آنها و عدم تعقیب پرونده های خبرنگاران در محاکم از جمله چالش هایی اند که به کار رسانه¬ای در کشور آسیب وارد می کند. حکومت گذشته در موارد فوق همکاری های لازم را با رسانه های کشور نداشت و در نتیجه فریاد رسانه ها در این زمینه از سوی حکومت نادیده انگاشته شد.
در سال های اخیر اما با تشکیل کمیته مشترک رسانه ها و حکومت، زمینه تعامل میان رسانه ها و حکومت به وجود آمد و این تعامل تا هنوز به دستاوردهای خوبی منجر شده است.
دیروز در جلسه و میزگردی که میان کمیته مشترک رسانه ها و حکومت و نمایندگان جامعه بین المللی برگزار شده بود، بر دستاوردهای حکومت در زمینه آزادی بیان صحبت شد و نمایندگان سازمان ملل، اتحادیه اروپا، دفتر یونسکو و سفرای کشورهای اروپایی از پیشرفت های به وجود آمده در زمینه آزادی بیان ستایش کردند و به همین دلیل حمایت دوامدار خود را از آزادی بیان و رسانه ها در افغانستان اعلام کردند.
معاون دوم رییس جمهور نیز دستاوردهای حکومت در زمینه آزادی بیان را مهم و ارزنده توصیف کرد و تأکید کرد که آزادی بیان یکی از دستاوردهای مشترک دولت و شهروندان کشور می باشد و حکومت در کنار نهادهای رسانه¬ای، خود را مسؤل حمایت از آزادی بیان می داند.
آزادی بیان رکن دموکراسی است و بدون آزادی بیان دموکراسی واقعیت پیدا نمی کند. آزادی بیان بر تعمیق تکثرگرایی و دگر پذیری کمک می کند و راه را برای تضارب آراء و دیدگاههای گوناگون در جامعه هموار می سازد.
حکومت اگر می خواهد دموکراسی، عدالت و همپذیری در کشور نهادینه شود، باید از رشد کمی و کیفی رسانه ها در کشور استقبال کرده و آنها را مورد حمایت همه جانبه قرار دهد؛ زیرا بدون رسانه های آزاد، آزادی بیان شکل نمی گیرد و بدون آزادی بیان، مسیر همپذیری و تکثرگرایی و پذیرش اندیشه ها و افکار متفاوت در جامعه به بن بست می رسد.