واقعیت این است که پروسه صلح افغانستان از یک اجندای دو طرفه میان حکومت و طالبان خارج شده است. بازیگرانی زیادی در این پروسه وارد شده اند. مشکل دقیقا از همینجا نشأت می‌گیرد که این بازیگران، هرکدام دارای منافع متعارض می‌باشند. درست است که ناامنی افغانستان باعث می‌شود که امنیت منطقه نیز در معرض خطر قرار بگیرد؛ اما آنچه معادله را برهم زده، شرایط عینی سیاست در منطقه و جهان است. افغانستان در طول سال‌های متمادی قربانی همین شرایط سیاسی منطقوی شده است، بدون اینکه خودش هیچ دخالت و تأثیری در آن داشته باشد.
برخی دولت‌ها با منافع متضادی که در برابر همدیگر دارند کشور های ورشکستۀ مانند افغانستان را میدان بازی سیاست متعارض و جنگ‌های نیابتی خود قرار داده اند. همین امر باعث شده است که شماری از کشور ها از پروسه جنگ و صلح افغانستان قرائت‌های مختلف و طرح‌های متفاوت ارائه کنند.
در یک نگاه کلی کشورهای مانند روسیه، چین، پاکستان، ایران و دیگر کشورهای همسو از پروسه جنگ و صلح افغانستان قرائت مشابه دارند و طرح متفاوت با طرح دولت افغانستان ارائه می‌کنند. در این طرح، طالبان به عنوان یک نیروی سیاسی به موازات حکومت افغانستان مطرح شده است. به نظر می‌رسد که این طرح چند ماه قبل پس از آن مطرح شد که دولت افغانستان از طریق برگزاری کنفرانس‌های علما در اندونزیا و کابل، صدور فتوای متحد علمای افغانستان علیه طالبان و اعلام آتش‌بس از سوی دولت افغانستان در روز عید فطر، طالبان را تقریبا از لحاظ سیاسی و افکار عمومی به انزوا کشانیده بود. بنابراین با این طرح روسیه، طالبان دوباره به عنوان یک بازیگر سیاسی در سطح منطقه و بین‌الملل می‌توانست مطرح شود و عرض اندام کند. حکومت افغانستان و آمریکا دقیقا واقف به مسئله بود و با آن مخالفت کردند. بر اساس برخی روایت‌ها حتا این مسئله باعث شد که مشاور پیشین شورای امنیت ملی افغانستان از سمت خود استعفا کند. حنیف اتمر اختلاف در رویکرد خودش با رئیس جمهور اشرف غنی را در پروسه صلح افغانستان علت اصلی استعفایش مطرح کرده بود.
از دیگر جانب، طرح صلح از جانب افغانستان و آمریکا بر اساس یک قرائت نسبتا متفاوت با طرح  روسیه می‌باشد. در این طرح، طالبان تنها پس از پذیرش پروسه صلح می‌تواند به عنوان یک نهاد سیاسی در زیر پرچم دولت افغانستان مطرح و پذیرفته شود.
به نظر می‌رسد که در هر دو طرح، یک چیز نهایت مهم که باعث قرائت خود طالبان می‌گردد، نادیده گرفته شده  وآن اینست که طالبان یک نیروی ایدئولوگ است و تمام رفتار‌های خود را چه در جنگ و چه در صلح بر همین معیار به پیش می‌برد. از این رو افکار عمومی، اراده مردم و دیگر ارزش‌های که در پروسه صلح مطرح است در نظر طالبان و هر گروه ایدئولوگ دیگر، جا ندارد. اگر غیر از این بود این همه خشونت و کشتار را بر مردم بی‌گناه روا نمی‌داشت و یا حداقل در برابر آن اندکی تأمل می‌کرد.
طبق این قرائت طالبان از جنگ و صلح، دو چیز در نزد طالبان فاقد مشروعیت است؛ یکی موجودیت حکومت فعلی افغانستان هم برای تداوم حاکمیت و هم برای طرف قرارگرفتن با طالبان در میز گفتگوهای صلح.
چیزی دیگری که برای طالبان مشروعیت ندارد ارزش‌های مدنی و انسانی است که در مدت این سال ها به دست آمده است. طالبان طرحی را برای صلح می‌پذیرد که سرانجام آن به ختم حکومت و ارزش‌های موجود منتهی شود و زمینه را برای حاکمیت دولت اسلامی با قرائت طالبانی فراهم سازد.
با همۀ این‌ها، رئیس جمهور غنی در دیدار امروزش با علمای پکتیکا تصریح کرده است که زمینه جهانی و منطقوی برای گفتگوهای صلح فراهم شده و از طالبان خواست که نمایندگان شان را برای عملی شدن پروسه صلح تعیین کنند.
اگر رئیس جمهور توانسته باشد در مورد پروسه جنگ و صلح افغانستان، قرائت واحد و طرح قابل قبول برای کشور‌های منطقه و جامعه جهانی و طالبان فراهم کرده باشد، واقعا برای افغانستان کار تاریخی و ماندگار انجام داده است.
اما از تجربه و طرح کشورهای مشابه افغانستان که درگیر باگروه‌های افراطی تروریستی بوده‌اند برمی‌آید که تا این گروه‌ها در جبهه‌های جنگ شکست نخورند هرگز به پذیرش صلح تن درنخواهند داد.