نهادهای امنیتی کشور نتوانستند در زمان قابل انتظار، غایله ارزگان را کنترل کنند. از این رو باید پذیرفت که در برابر هجوم بی‌رحمانه گروه طالبان بر مردم بی‌دفاع و ملکی ارزگان، از جانب نهادهای حکومتی کوتاهی و سهل‌انگاری شده است. شهروندان ارزگان به تنهایی و بدون هیچ‌گونه حمایتی با دست‌های خالی به دفاع از خود برخاستند و قهرمانانه دفاع کردند. خشونت و رفتارهای ضد بشری در همچنین رویدادهای تلخ، بسیار بالاست. مشخص است در جای که شماری از شهروندان بی‌دفاع در برابر یک دشمن مسلط و مسلح رو برو می‌گردد، فاجعه انسانی به بدترین وجهه آن روی خواهد داد. غایله ارزگان به دور از چشم نهادهای حقوق بشری و حتا جامعه رسانه‌ای اتفاق افتاده است. هیچ اطلاع دقیقی از این حادثه تلخ به رسانه‌ها داده نشده است. فقط عمق حادثه را با درک وضعیت جغرافیایی ارزگان و شرایط حاکم بر آن می‌توان تصور کرد.
نهاد‌های محلی در کنترل و مدیریت این حادثه بسیار ناکام ظاهر شدند و حتا باعث گردیدند که این حادثه به سمت جنبه‌های انحرافی سوق داده شود. قومی نشان دادن این حادثه برای اولین بار از زبان برخی از ادارات رسمی محلی به رسانه ها مطرح شد.
با تمام این اتفاقات ناگوار سرانجام حکومت مرکزی افغانستان عمق حادثه را به خوبی درک کرد و واضح گردید که حادثه ارزگان فراتر از منازعه قومی بوده است و اگر دیرتر اقدام می‌گردید به گفته معاون دوم رئیس جمهور ممکن بود که حادثه ارزگان تبدیل به یک گره کور دیگر  در وضعیت حاضر گردد.
سرانجام حکومت مرکزی افغانستان به واقعیت اصلی حادثه پی برد و به وضاحت تمام دریافت که جنگ ارزگان جبهه قدرتمند طالبان است که پس از مدت‌ها آمادگی در صدد گشودن مرزهای مشخص جغرافیایی و رسیدن به مراکز اصلی جغرافیایی تحت حاکمیت حکومت افغانستان است. می‌توان گفت که طالبان برآن بودند که شکست شان را پس از تصرف ولایت غزنی این بار از طریق گشودن جبهه ارزگان جبران کنند.
اما اکنون که حکومت مرکزی پس از فرستادن نیروی امنیتی یک هیأت با صلاحیت را نیز برای بررسی اعماق و ابعاد غایله ارزگان فرستاده است، اینک وظیفه این هیأت صاحب صلاحیت است که وظیفه خود را به صورت اساسی و وجدانی به سرانجام برساند.
اولین وظیفه این هیأت، اتخاذ تدابیر در مورد رسیدگی به وضعیت دلخراش آوارگان جنگی و زخمی‌های این حادثه است. صدها خانواده، کاشانه‌های شان را رها کرده اند و به مناطق همجوار پناه برده اند و در هوای سرد زندگی را به سختی سپری می‌کنند. آوارگان نه تنها از لحاظ امکانات اولیه زندگی محروم اند که از لحاظ روحی نیز به شدت آسیب دیده اند. بسیاری از آنان کسانی خود را از دست داده اند و یا افرادی از خانواده‌های شان زخمی شده اند که نیازمند به امکانات اولیه صحی می‌باشند.
طبیعی است که دومین خواست آوارگان و مردمی که مورد تهاجم بی‌رحمانه گروه طالبان قرار گرفته، رسیدگی به خساراتی است که بدون هیچ‌گونه دلیلی به آنان تحمیل شده است. حکومت‌ها وظیفه دارند که از جان و اموال شهروندان شان حفاظت کنند. این مسؤلیت تنها در این جا خلاصه نمی‌شود در صورتی که حکومت نتواند از اموال و دارایی‌های شهروندان شان حفاظت کند در صورتی بروز خسارات جدی، مکلف است که به آنان رسیدگی لازم را نماید.
باید گفت که  وظیفه هیأت اعزامی و صاحب صلاحیت دولت تنها در این دو مهم خلاصه نمی‌شود، چه آن که نهادهای دیگری هم می‌توانستند و می‌توانند این امور را انجام بدهند. بلکه فلسفه اصلی اعزام این هیأت با چهره‌های اجتماعی و حقوقی، همانا بررسی ریشه‌ها و عوامل حادثه و تصمیم‌گیری دراین مورد است تا بتواند از وقوع دوباره حوادث مشابه جلوگیری نماید. هیأت دولت باید در کنار شناسایی عوامل حادثه برخی نهادهای حکومتی را که در قبال این حادثه کوتاهی و غفلت وظیفوی انجام داده اند، به نهاد‌های عدلی و قضایی معرفی کنند. این امر کمک می‌کند تا نهادها و مأمورین ادارات محلی دیگر نتوانند به راحتی انگیزه‌های شخصی خود را بر احکام قانون ترجیح بدهند و باعث حوادث دلخراشی مانند حادثه ارزگان گردد.