صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۷ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

پاکستان و تداوم تیوری عمق استراتژیک

-

مدتی است که برخی از رهبران و چهرههای سیاسی با هر بادی به رقص میآیند و به دنبال هر ندایی سر از پا نمیشناسند و میدوند. کنفرانسهای مسکو که با حضور نمایندگان طالبان و جمعی از سیاستمداران افغانستان در دو دور و به صورت بسیار پررنگتر نیز برگزار شد نه تنها نفعی برای پروسه صلح افغانستان نداشت، بلکه سبب رسواییهای بیشتر و البته تقویت جبهه مقابل دولت افغانستان گردید. کنفرانس روند لاهور بسی مشکوکتر و پرابهامتر از کنفرانسهای مسکو از سوی دولت پاکستان در حال برگزاری است. اکنون تعدادی از چهرههای سیاسی و رهبران جهادی که سالها در زمین پاکستان بازی کرده اند، خود را از هر طریقی به پاکستان رسانده اند تا در کنفرانسی اشتراک کنند که از پیش تدارک دیده شده است و از قبل احتمالا هیچگونه هماهنگی نیز با این رهبران صورت نگرفته است. اگر چنین چیزی از قبل مطرح میشد، طبعا رییس جمهور پیشین نیز چانس اشتراک در آن را از دست نمیداد. این ناگهانی بودن میرساند که پاکستان اهدافی در سر دارد که میخواهد از این طریق عمق استراتژیک خود را استحکام بیشتر ببخشد.
شکی وجود ندارد که پاکستان از سالها بدین سو به دنبال تعمیق استراتژی خود در منطقه است و تا کنون برای این کار هزینههای بسیاری نیز کرده است. اگرچه وزیر خارجه این کشور دیروز در هنگام افتتاح این کنفرانس اظهار داشت که پاکستان به دنبال تیوری عمق استراتژیک نیست. اما همه میدانند که این کشور و مسولان آن متاسفانه سالهای متمادی است که در برابر افغانستان هرگز صادق نبوده اند و هیچگاه لحظهای از تعقیب عمق استراتژیک خود در افغانستان صرف نظرنکرده اند.
عمق استراتژیک پاکستان تا کنون به گونه های مختلف از سوی سیاستمداران و تصمیمسازان این کشور تعریف شده است. ولی آنچه مسلم است این است که مشکل این کشور با هندوستان در محور هرگونه تصمیم سازی در پاکستان قرار داشته است و نگاه پاکستان به افغانستان را از همین زاویه باید دید. پاکستان نزدیک به چهار دهه است که به دنبال بحران سازی در افغانستان بوده است و نمیتوان این بحران سازی را تنها به مساله خط دیورند تقلیل داد و یا یک شبه برای آن تغییر استراتژیک تصور کرد.  دیورند تنها ظاهر قضیه را پوشش میدهد. آنچه در عمق استراتژی ارتش و دستگاه امنیتی این کشور قرار دارد، مساله تقابل با هندوستان، تولید بحران در کشمیر و در نهایت افغانستان است. در دستگاه دیپلماسی امنیتی پاکستان این مسایل مانند زنجیر به همدیگر ارتباط دارد. هنوز کسی باور نمیکند که پاکستان مشکل خود را با هندوستان حل کرده باشد و دیگر به دنبال تولید بحران در ماحول خود نباشد. بنابراین تیوری عمق استراتژیک همچنان به قوت خود باقی است و در محور تصمیمات سیاسی پاکستان قرار دارد.
کسانی که در این روزها به عنوان چهرههای سیاسی در کنفرانس روند لاهور از افغانستان اشتراک ورزیده اند روزگاران زیادی به عنوان ابزارهایی برای استحکام عمق استراتژیک پاکستان با دستگاههای امنیتی و استخباراتی این کشور کار کرده اند. تقریبا همه کسانی که به پاکستان رفته اند مدتهای طولانی از کمک های نظامی و منابع سرشار این کشور مستفید شده اند و احتمالا خود را هم چنان مدیون پاکستان بدانند. مطالعه در زندگی فردی یکایک چهرههای یادشده نشان میدهد که آنان همواره رازهایی با بخشهای امنیتی و استخباراتی این کشور داشته اند.
اکنون با توجه به این که به زودی رییس جمهور افغانستان به پاکستان خواهد رفت و با توجه به این که پروسه صلح ظاهرا به مرحله حساسی رسیده است و با توجه به این که هنوز بسیاری از حملات انتحاری و جنگی در خاک پاکستان طراحی میشود، این رفتار آن کشور سوال برانگیز و مشکوک به نظر میرسد. پاکستان اگر راست میگوید که به دنبال تیوری عمق استراتژیک نیست، چرا شورای کویته را منحل نمیکند و چرا منابع تمویل و تجهیز تروریسم را نمیبندد؟ این کشور واقعا اگر به دنبال تیوری عمق استراتژیک نیست چرا در کنفرانس به ظاهر اکادمیک چهرههایی را دعوت میکند که آنها سالها در حمایت دستگاههای امنیتی این کشور قرار داشته اند و چرا چهرههای علمی و اکادمیک را از افغانستان دعوت نمیکند؟ اینها و دهها پرسش دیگر وجود دارد که مردم افغانستان امروز از کشور پاکستان و مهمانان آن سوال میکنند.

دیدگاه شما